baş

Ayrıca bakınız: baS, bás, bas, bàs

Türkçe

Ad

baş (belirtme hâli başı, çoğulu başlar)

[1] (anatomi) insanda ve hayvanlarda beyin, göz, kulak, burun, ağız v.s.]] organları kapsayan, vücudun üst veya önünde bulunan bölüm, kafa, ser

Sağ elinin çevik bir hareketiyle başındaki tülbendi çekip aldı. - N. Cumalı

[2] bir topluluğu yöneten kimse

Cumhurbaşkanı devletin başıdır. - Anayasa

[3] başlangıç

Hafta başı. Ay başı. Yılbaşı. Satır başı.

[4] temel, esas

Gücün, erdemliğin, bilimin, her şeyin başı paradır, para. - H. E. Adıvar

[5] (coğrafya) arazide en yüksek nokta

Dağın başı. Tepenin başı.

[6] bir şeyin genellikle toparlakça [[uç|ucu

Avucumuzun içinde sakladığımız sigaraların yanmış ucu ile fitillerin başını yaktık. - F. R. Atay

[7] bir şeyin uçlarından biri

Merdiven başında beni çağırdı. - A. Kutlu

[8] kasaplık hayvanda ve bazı yiyecekde adet

Yirmi baş koyun. Üç baş soğan.

[9] sarraflık hakkı

[10] bir şeyin yakını veya çevresi

Güzel bir sonbahar havasında şair, havuz başına uzanır gibi oturmuş, güneşleniyordu. - A. Kabaklı

[11] "Önem veya yönetim bakımından ileride olan, en önemli, en üstün" anlamlarında birleşik kelimeler yapan bir söz

Başbakan, başçavuş, başhekim, başkent, başöğretmen, başpehlivan, başrol, başsavcı.

[12] güreşte pehlivanların ayrıldıkları beş derecenin en yükseği

Başa güreşmek.

[13] (denizcilik) deniz teknelerinde ön taraf

[14] (patoloji) çıban

Söyleniş

IPA: /ˈbɑʃ/

Yazılışlar

باش‏

Heceleme

Heceleme: baş

Eş anlamlılar

[1] kafa, ser

Köken

Türkçe

Deyimler

adam başı, adımbaşı, akbaş, aklı başında, alabaş, altınbaş, asesbaşı, astsubay başçavuş, astsubay kıdemli başçavuş, aşçıbaşı, atbaşı, aybaşı, ay başı, bacabaşı, baltabaş, barbaşı, baş ağrısı, baş akortçu, baş altı, baş antrenör, baş aşağı, baş eğmek, baş kesme, baş kesmek, başa baş, başağaç, başağırlık, başaktör, başaktris, başaltı, başasistan, başbakan, baş başa, baş başa vermek, baş bayan, başbayii, baş bodoslaması, baş belası, baş bezi, baş bıçağı, baş biti, başbuğ, başçavuş, başdanışman, başdekorcu, baş denetçi, baş denetmen, başdizgici, baş döndürücü, baş dönmesi, başdümenci, baş dümeni, baş eczacı, baş efendi, baş eğmek, başeksper, başeser, başeski, başfiyat, başgardiyan, başgarson, başgedikli, başhakem, baş halatı, baş havlusu, başhekim, başhemşire, başhostes, başimam, başkafiye, başkahraman, başkaldırı, başkaldırmak, başkarakter, başkâtip, başkemancı, başkent, başkesit, baş keşiş, başkilise, başkişi, başkomutan, başkonakçı, başkonsolos, başköşe, başkumandan, başlahana, başmabeyinci, başmakale, başmal, baş mekân, başmisafir, başmuallim, başmubassır, başmuharrir, başmurakıp, başmüdür, baş müezzin, başmüfettiş, başmühendis, başmürettip, başmüsevvit, baş müşavir, baş müzakereci, başnokta, başoda, başoyuncu, başöğretmen, başörtü, baş örtüsü, başpapaz, başparmak, başpehlivan, başpiskopos, başrahip, başrejisör, başrol, başsağlığı, başsavcı, başşehir, baştaban, baştabip, baş tacı, baştanımaz, başteknisyen, başucu, baş ucu, başuzman, başülke, baş üstü, baş üstüne, başvekâlet, başvekil, baş vezir, başvurmak, başvuru, başvurulmak, başyapıt, başyardımcı, başyargıcı, baş yastığı, başyaver, başyazar, başyazı, başyazman, başyemek, başyıldız, başyönetmen, başyukarı, başı açık, başı bağlı, başıboş, başıbozuk, başı bütün, başı dertte, başı devletli, başı dimdik, başı dinç, başı dumanlı, başı havada, başı kabak, başı kalabalık, başı önünde, başı yerde, başı yukarıda, başı yumuşak, başına buyruk, baştan savma, bezirgânbaşı, binbaşı, bir başına, borazancıbaşı, böcekbaşı, bölükbaşı, büyükbaş, çarkçıbaşı, çeribaşı, çeşme başı, çeşnicibaşı, canla başla, çıbanbaşı, dağbaşı, dağ başı, dakika başı, delibaş, demirbaş, dört başı mamur, düğüncübaşı, elebaşı, elmabaş, erbaş, eşekbaşı, gölbaşı, hafta başı, hahambaşı, hamalbaşı, hekimbaşı, ırgatbaşı, iribaş, işbaşı, işin başı, kamçıbaşı, kancabaş, karabaş, kayabaşı, kervanbaşı, kırk yılın başı, Kızılbaş, kocabaş, koçbaşı, kolbaşı, koltuk başı, köprübaşı, köşe başı, kumbaşı, kuşbaşı, kuşçubaşı, kuyruklu yıldız başı, küçükbaş liste başı, sallabaş, sıkma baş, tokmakbaş, topbaş, madde başı, masa başı, mehterbaşı, meme başı, mimarbaşı, müneccimbaşı, obabaşı, ocak başı, odabaşı, omuz başı, onbaşı, oymakbaşı, ön yüzbaşı, ördekbaşı, pazarbaşı, pınar başı, saat başı, sarbanbaşı, satır başı, sekbanbaşı, semazenbaşı, sofra başı, söz başı, subaşı, tepebaşı, ustabaşı, üst baş, yanı başı, yârenbaşı, yaş baş, yeşilbaş, yılanbaşı, yılbaşı, yiğitbaşı, yüzbaşı, kendi başına, kız başına, kişi başına, parça başına, silah başına, tek başına, işbaşında eğitim, masa başında gafil baş düşmana eş iki el bir baş için saç saça baş başa saç saça, baş başa dövüşmek yalnız başına,

Kaynakça

• Türk Dil Kurumu: "baş"
• Vikipedi maddesi baş

Türk lehçeleri

• Azerice: baş (az)
• Eski Türkçe: baş (tr)
• Gagavuzca: baş (gag)
• Kazakça: бас (kk) (bas)

• Kırgızca: баш (ky) (baş)
• Özbekçe: бош (uz)
• Tatarca: baş (tt)
• Türkmence: kelle (tk)

Çeviriler

• Almanca: Kopf (de) e, Haupt (de) n, Führung (de) d, Leitung (de) d, Anfang (de) e, Beginn (de) e, Basis (de) d, Grund (de) e
• Arapça: رأس‏‎ (ar) e [ra’s], رئيس‏‎ (ar) e [ra’í:s]

• İtalyanca: testa (it) d
• Japonca: 頭 (ja), あたま (ja) [atamá]
• Korece: 머리 (ko) (meori) [meori]
• Kürtçe: rayeka navdêrî (ku)
• Letonca: galva (lv)
• Litvanca: galva (lt)
• Portekizce: cabeça (pt) d
• Rusça: голова (ru) d (golova) [golová]
• Sicilyaca: capu (scn)
• Vepsice: pä (vep)
• Volapük: kap (vo)
• Yahudi İspanyolcası: kavesa (lad)
• Modern Yunanca: κεφάλι (el) (kefáli)

Atasözleri

Ağaran baş, ağlayan göz gizlenmez

Ağrısız baş mezarda gerek

Ayaklar baş, başlar ayak oldu

Baş ağır gerek, kulak sağır

Baş başa bağlı, baş da şeriata

Baş dille tartılır

Baş kes, yaş kesme

Baş ağır gerek, kulak sağır

Baş dille tartılır

Baş kes, yaş kesme

Baş nereye giderse, ayak da oraya gider

Baş ol da eşek başı ol

Baş sağ olursa börk çok bulunur

Baş sallamakla kavuk eskimez

Baş yarılır börk içinde, kol kırılır kürk içinde

Baş yastığı baş derdini bilmez

Başa gelen çekilir

Başa gelmeyince bilinmez

Başak büyüdükçe boynunu eğer

Başım acemi berbere teslim eden, cebinden pamuğunu eksik etmez

Baş başa bağlı, baş da şeriata

Başın başı, başın da başı vardır

Başın sağlığı, dünya varlığı

Başına gelen başmakçıdır

Başını sallamayan kavak olmaz

Azerice

Ad

[1] (anatomi) baş

Eski Türkçe

Ad

[1] (anatomi) baş

[2] yara

Gagavuzca

Ad

[1] (anatomi) baş

Köken

[1] Eski Türkçe baş

Kırım Tatarca

Ad

[1] kafa

[2] ilk

[3] en ön

[4] önder

Örnekler

[1] başı aylanmaq : başı dönmek.

Tatarca

Ad

[1] (anatomi) baş

Türkmence

Ad

[1] (anatomi) baş, kafa

[2] doruk, dağ başı