göz

Türkçe

Durum	Tekil	Çoğul
Yalın	göz	gözler
Belirtme (-i)	gözü	gözleri
Yönelme (-e)	göze	gözlere
Bulunma (-de)	gözde	gözlerde
Çıkma (-den)	gözden	gözlerden
Tamlayan	gözün	gözlerin

göz -zü

Ad

[1] (anatomi) görme organı, basar

[2] bazı deyimlerde görme ve bakma

[3] (mimarlık) oda

[4] bakış, görüş

[5] (coğrafya, hidroloji) suyun topraktan kaynadığı yer, kaynak

[6] delik, boşluk

[7] (mobilya) çekmece

[8] terazi kefesi

[9] nazar

[10] sevgi, ilgi, gönül bağlantısı

[11] (bitki anatomisi) ağacın tomurcuk veren yerlerinden her biri

[12] bölüm, hane

[13] bazı yaraların uç bölümü

[14] kıskançlık veya hayranlıkla bakıldığında bir şeye kötülük verdiğine inanılan uğursuzluk

Söyleniş

/ˈgøz/, çoğulu /gøzˈleɾ/

Yazılış

كوزلر çoğulu ،کوز

Heceleme

göz, çoğulu göz·ler

Deyimler

açıkgöz, cam göz, dört göz bir evlat için, dünyaya gözlerini açmak, dünyaya gözlerini kapamak, göz açamamak, göz açtırmamak, göz alıcı güzellik, göz ardı etmek, göz atmak, göz bebeği, göz boyamak, göz dönmesi, göz erimi, göz göre göre, göz göze gelmek, göz hakkı, göz kırpmak, göz kulak olmak, göz küresi, göz rengi, göz rengi farklılığı, göz suyu, göz süzme, göz süzmek, göz yummak, gözdağı vermek, gözden düşmek, gözden kaçmak, gözden uzak, göze gelmek, göze girmek, gözleri açılmak, gözleri çakmak çakmak olmak, gözleri dolu dolu olmak, gözleri fal taşı gibi açılmak, gözleri fıldır fıldır etmek, gözleri yollarda kalmak, gözleri yuvasından fırlamak, gözlerinde şimşekler çakmak, gözlerine inanamamak, gözü açık, gözü dışarıda, gözü dönmek, gözü gibi bakmak, gözü olmamak, gözü toprağa bakmak, gözü uyku tutmamak, gözü yükseklerde olmak, gözü yüksekte, gözüm görmesin, gözünde tütmek, gözüne çarpmak, gözünü bağlamak, gözünü karartmak, gözünü korkutmak, gözünün içine bakmak, gözünün önünden geçmek, gözyaşı, kötü göz, para gözlü, petek göz

Türk lehçeleri

• Altayca: [1] кöс ^(alt) [kös]
• Azerice: [1] göz ^(az)
• Başkurtça: [1] [[#Başkurtça|]] ^(ba)
• Çağatayca: [1] [[#Çağatayca|]] ^(chg)
• Çuvaşça: [1] [[#Çuvaşça|]] ^(cv)
• Eski Türkçe: [1] [[#Türkçe|]] ^(tr)
• Gagavuzca: [1] [[#Gagavuzca|]] ^(gag)
• Hakasça: [1] [[#Hakasça|]] ^(kjh)
• Karaçay Balkarca: [1] köz ^(krc)
• Karakalpakça: [1] [[#Karakalpakça|]] ^(kaa)
• Karayca: [1] [[#Karayca|]] ^(kdr)
• Kazakça: [1] көз ^(kk) [köz]
• Kırgızca: [1] [[#Kırgızca|]] ^(ky)

• Kırım Tatarca: [1] köz ^(crh)
• Kırımçakça: [1] [[#Kırımçakça|]] ^(jct)
• Kumanca: [1] [[#Kumanca|]] ^(qwm)
• Kumukça: [1] [[#Kumukça|]] ^(kum)
• Nogayca: [1] [[#Nogayca|]] ^(nog)
• Özbekçe: [1] ko'z ^(uz)
• Salarca: [1] [[#Salarca|]] ^(slr)
• Şorca: [1] қарақ ^(cjs) [qaraq]
• Tatarca: [1] küz ^(tt)
• Tuvaca: [1] [[#Tuvaca|]] ^(tyv)
• Türkmence: [1] göz ^(tk)
• Uygurca: [1] كۆز ^(ug) [köz]
• Yakutça: [1] харах ^(sah) [xarax]

Çeviriler

• Aari dili: [1] [[#Aari dili|]] ^(aiw)
• Abazaca: [1] [[#Abazaca|]] ^(abq)
• Abhazca: [1] [[#Abhazca|]] ^(ab)
• Adigece: [1] [[#Adigece|]] ^(ady)
• Afrikanca: [1] oog ^(af) cinssiz
• Akatça: [1] [[#Akatça|]] ^(akk)
• Almanca: [1] Auge ^(de) cinssiz; [7] Schublade ^(de) dişil; [4] böse Blick ^(de) eril; [5] Schauen ^(de) cinssiz, Sehen ^(de) cinssiz, Quelle ^(de) dişil; [6] Blick ^(de) eril; [7] Loch ^(de) cinssiz; [8] Waagschale ^(de) dişil; [9] Interesse ^(de) dişil, Zuneigung ^(de) dişil; [11] Teil ^(de) cinssiz
• Amharca: [1] [[#Amharca|]] ^(am)
• Aragonca: [1] [[#Aragonca|]] ^(an)
• Arapça: [1, 5] عَيْنٌ ^(ar) (ʕajn) eril
• Arnavutça: [1] sy ^(sq)
• Arpitanca: [1] [[#Arpitanca|]] ^(frp)
• Assam dili: [1] [[#Assam dili|]] ^(as)
• Asturyasça: [1] [[#Asturyasça|]] ^(ast)
• Aşağı Almanca: [1] [[#Aşağı Almanca|]] ^(nds)
• Avarca: [1] [[#Avarca|]] ^(av)
• Aymaraca: [1] nayra ^(ay)
• Bambara dili: [1] [[#Bambara dili|]] ^(bm)
• Baskça: [1] [[#Baskça|]] ^(eu)
• Bengalce: [1] [[#Bengalce|]] ^(bn)
• Beyaz Rusça: [1] [[#Beyaz Rusça|]] ^(be)
• Bislama dili: [1] [[#Bislama dili|]] ^(bi)
• Bretonca: [1] lagad ^(br)
• Boşnakça: [1] [[#Boşnakça|]] ^(bs)
• Bulgarca: [1] око ^(bg)
• Buryatça: [1] [[#Buryatça|]] ^(bua)
• Calo dili: [1] [[#Calo dili|]] ^(rmq)
• Cava dili: [1] [[#Cava dili|]] ^(jv)
• Çeçence: [1] [[#Çeçence|]] ^(ce)
• Çekçe: [1] oko ^(cs)
• Çerokice: [1] [[#Çerokice|]] ^(chr)
• Çince: [1] 眼睛 ^(zh)
• Danca: [1] øje ^(da)
• Darice: [1] چشم ^(prs) (t͡ʃeʃm)
• Endonezce: [1] mata ^(id)
• Ermenice: [1] [[#Ermenice|]] ^(hy)
• Ersya dili: [1] сельме ^(myv)
• Esperanto: [1] okulo ^(eo)
• Estonca: [1] silm ^(et)
• Evenki dili: [1] [[#Evenki dili|]] ^(evn)
• Ewe dili: [1] [[#Ewe dili|]] ^(ee)
• Faroe dili: [1] [[#Faroe dili|]] ^(fo)
• Farsça: [1] چشم ^(fa) (t͡ʃeʃm)
• Fiji dili: [1] [[#Fiji dili|]] ^(fj)
• Fince: [1] silmä ^(fi), [5] lähde ^(fi), [7] vetolaatikko ^(fi), [11] silmu ^(fi)
• Fransızca: [1] œil ^(fr)
• Friuli dili: [1] [[#Friuli dili|]] ^(fur)
• Frizce: [1] each ^(fy)
• Galce: [1] llygad ^(cy)
• Galiçyaca: [1] ollo ^(gl)
• Guarani dili: [1] [[#Guarani dili|]] ^(gn)
• Gucaratça: [1] આંખ ^(gu), ચક્ષુ ^(gu)
• Gürcüce: [1] [[#Gürcüce|]] ^(ka)
• Hakasça: [1] [[#Hakasça|]] ^(kjh)
• Hausaca: [1] [[#Hausaca|]] ^(ha)
• Hırvatça: [1] oko ^(hr)
• Hintçe: [1] आंख ^(hi), नयन ^(hi), नेत्र ^(hi)
• Hollandaca: [1] oog ^(nl) cinssiz
• İbranice: [1] עין ^(he)
• İdo: [1] [[#İdo|]] ^(io)
• İngilizce: [1] eye ^(en); [3] drawer ^(en); [4] evil eye ^(en); [5] look ^(en), see ^(en), spring ^(en), source ^(en); [6] glance ^(en), sight ^(en); [7] hole ^(en); [8] balance pan ^(en), pan of scale ^(en); [9] affection ^(en), love ^(en); [11] part ^(en)
• İnguşça: [1] [[#İnguşça|]] ^(inh)
• İnterlingua: [1] [[#İnterlingua|]] ^(ia)
• İrlandaca: [1] súil ^(ga)
• İskoçça: [1] [[#İskoçça|]] ^(gd)
• İskoç İngilizcesi: [1] [[#İskoç İngilizcesi|]] ^(sco)
• İspanyolca: [1] ojo ^(es) eril
• İsveççe: [1] öga ^(sv)

• İsviçre Almancası: [1] [[#İsviçre Almancası|]] ^(gsw)
• İtalyanca: [1] occhio ^(it) eril
• İzlandaca: [1] [[#İzlandaca|]] ^(is)
• Japonca: [1] 目 ^(ja)
• Kalmukça: [1] [[#Kalmukça|]] ^(xal)
• Kaşupça: [1] [[#Kaşupça|]] ^(csb)
• Katalanca: [1] ull ^(ca), uyl ^(ca)
• Keçuva dili: [1] [[#Keçuva dili|]] ^(qu)
• Kernevekçe: [1] [[#Kernevekçe|]] ^(kw)
• Kmer dili: [1] [[#Kmer dili|]] ^(km)
• Konkani dili: [1] [[#Konkani dili|]] ^(kok)
• Korece: [1] 눈 ^(ko)
• Korsikaca: [1] [[#Korsikaca|]] ^(co)
• Kürtçe: [1] çav ^(ku)
• Latince: [1] oculus ^(la)
• Lehçe: [1] oko ^(pl)
• Letonca: [1] [[#Letonca|]] ^(lv)
• Lezgice: [1] [[#Lezgice|]] ^(lez)
• Ligurya dili: [1] [[#Ligurya dili|]] ^(lij)
• Limburgca: [1] [[#Limburgca|]] ^(li)
• Litvanca: [1] akis ^(lt)
• Lüksemburgca: [1] [[#Lüksemburgca|]] ^(lb)
• Maasai dili: [1] [[#Maasai dili|]] ^(mas)
• Macarca: [1] szem ^(hu); [3] fiók ^(hu)
• Makedonca: [1] око ^(mk)
• Malayalam dili: [1] [[#Malayalam dili|]] ^(ml)
• Malayca: [1] mata ^(ms)
• Malgaşça: [1] [[#Malgaşça|]] ^(mg)
• Maltaca: [1] ghajn ^(mt)
• Manksça: [1] [[#Manksça|]] ^(gv)
• Maorice: [1] [[#Maorice|]] ^(mi)
• Marathi dili: [1] [[#Marathi dili|]] ^(mr)
• Mari dili: [1] шинча ^(chm)
• Moğolca: [1] нүд ^(mn)
• Mokşa dili: [1] сельме ^(mdf)
• Moldovaca: [1] [[#Moldovaca|]] ^(mo)
• Normanca: [1] [[#Normanca|]] ^(roa)
• Norveççe: [1] øye ^(no) cinssiz
• Oksitanca: [1] [[#Oksitanca|]] ^(oc)
• Osetçe: [1] [[#Osetçe|]] ^(os)
• Pencapça: [1] [[#Pencapça|]] ^(pa)
• Portekizce: [1] olho ^(pt)
• Reto Romanca: [1] [[#Reto Romanca|]] ^(rm)
• Rumence: [1] ochi ^(ro)
• Rusça: [1] глаз ^(ru)
• Sanskritçe: [1] [[#Sanskritçe|]] ^(sa)
• Sarduca: [1] [[#Sarduca|]] ^(sc)
• Savahili dili: [1] [[#Savahili dili|]] ^(sw)
• Sırpça: [1] око ^(sr)
• Sicilyaca: [1] [[#Sicilyaca|]] ^(scn)
• Slovakça: [1] oko ^(sk), svorník ^(sk)
• Slovence: [1] oko ^(sl)
• Somalice: [1] [[#Somalice|]] ^(so)
• Sorbca:
  • Aşağı Sorbça: [1] [[#Aşağı Sorbça|]] ^(dsb)
  • Yukarı Sorbca: [1] [[#Yukarı Sorbca|]] ^(hsb)
• Sorbca:
  • Aşağı Sorbça: [1] [[#Aşağı Sorbça|]] ^(dsb)
  • Yukarı Sorbca: [1] [[#Yukarı Sorbca|]] ^(hsb)
• Sunda dili: [1] [[#Sunda dili|]] ^(su)
• Şona dili: [1] [[#Şona dili|]] ^(sn)
• Tacikçe: [1] [[#Tacikçe|]] ^(tg)
• Tagalogca: [1] mata ^(tl)
• Tamilce: [1] [[#Tamilce|]] ^(ta)
• Tayca: [1] ตา ^(th)
• Telugu dili: [1] [[#Telugu|]] ^(te)
• Udmurtça: [1] син ^(udm)
• Ukraynaca: [1] око ^(uk)
• Urduca: [1] چشم ^(ur) (t͡ʃeʃm)
• Venedikçe: [1] [[#Venedikçe|]] ^(vec)
• Vepsice: [1] [[#Vepsice|]] ^(vep)
• Volapük: [1] [[#Volapük|]] ^(vo)
• Yahudi İspanyolcası: [1] ojo ^(lad)
• Yahudi Almancası: [1] oyg ^(yi)
• Yorubaca: [1] [[#Yorubaca|]] ^(yo)
• Modern Yunanca: [1] μάτι ^(el)
• Zuluca: [1] [[#Zuluca|]] ^(zu)

Üst kavramlar

[1] organ

[2] mobilya

[10] ağaç

Örnekler

[1] Gözü iki numara miyop.

[2] Gözden geçirmek. Gözden kaybolmak. Göz önünde. Gözü keskin.

[3] Şu fakir mahallede bir göz evim olsaydı. Nasıl sevinç içinde çıkardım şu yokuşu. - Z. O. Saba

[4] Bu sefer alacaklı gözüyle baktım.

[5] Asıl felaket bu pınara sırt çevirmek, bu pınarın gözlerine taş tıkamak değil de ne olurdu? - T. Buğra

[6] İğnenin gözü. Köprünün gözleri karış karış kazılmıştır. - S. F. Abasıyanık

[7] Masanın gözleri.

[9] İnsanı gözle yiyip bitirirler. - Ö. Seyfettin

[10] Gözden düşmek. Göze girmek.

[11] Göz aşısı.

[12] Dama tahtasında altmış dört göz vardır.

[13] Çıbanın gözü.

Atasözleri

Ağaran baş, ağlayan göz gizlenmez, Ağız büzülür, göz süzülür, ille burun, ille burun, Ağrılarda göz ağrısı, her kişinin öz ağrısı, Bir başa bir göz yeter, El terazi, göz mizan, Fazla mal göz çıkarmaz, Göz gördüğünü ister

Sözcük birliktelikleri

[1] göz bebeği, göz kapağı, göz tansiyonu

Türetilmiş kavramlar

gözce, gözcü, gözcük, gözde, göze, gözenek, gözetim, gözgü, gözken, gözle, gözlem, gözleme, gözlü, gözlük, gözsü, gözsüz, gözel

Köken

Eski Türkçe کوز

Kaynakça

• Türk Dil Kurumu: "göz"
• Vikipedi maddesi göz

Azerice

Ad

[1] (anatomi) göz

Gagavuzca

Ad

[1] (anatomi) göz

Köken

[1] Eski Türkçe کوز

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki

Türkmence

Ad

[1] (anatomi) göz