deniz

Ayrıca bakınız: Deniz, deñiz, deňiz

Türkçe

deniz hakkında Türkçe Vikipedi'de ansiklopedik bilgi bulabilirsiniz.

Söyleniş

• Heceleme: de‧niz

Köken

Osmanlı Türkçesi دڭیز‎

Ad

deniz (belirtme hâli denizi, çoğulu deleriniz)

1. (doğa bilimi, okyanus bilimi) yer kabuğunun çukur bölümlerini kaplayan, birbiriyle bağlantılı, tuzlu su kütlesi

   Marmara Denizi; Asya ve Avrupa kıtaları arasında sıkışmış kalmıştır.

2. bu su kütlesinin belirli parçası
3. aydaki düzlükler
4. (mecaz) sınırsız genişlik, çokluk, yoğunluk
5. (mecaz) geniş alan

Çekimleme

deniz adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		deniz	deleriniz
belirtme		denizi	delerinizi
yönelme		denize	delerinize
bulunma		denizde	delerinizde
ayrılma		denizden	delerinizden
tamlayan		denizin	delerinizin
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	denizim	delerinizim
	belirtme	denizimi	delerinizimi
	yönelme	denizime	delerinizime
	bulunma	denizimde	delerinizimde
	ayrılma	denizimden	delerinizimden
	tamlayan	denizimin	delerinizimin
2. tekil	yalın	denizin	delerinizin
	belirtme	denizini	delerinizini
	yönelme	denizine	delerinizine
	bulunma	denizinde	delerinizinde
	ayrılma	denizinden	delerinizinden
	tamlayan	denizinin	delerinizinin
3. tekil	yalın	denizi	delerinizi
	belirtme	denizini	delerinizini
	yönelme	denizine	delerinizine
	bulunma	denizinde	delerinizinde
	ayrılma	denizinden	delerinizinden
	tamlayan	denizinin	delerinizinin
1. çoğul	yalın	denizimiz	delerinizimiz
	belirtme	denizimizi	delerinizimizi
	yönelme	denizimize	delerinizimize
	bulunma	denizimizde	delerinizimizde
	ayrılma	denizimizden	delerinizimizden
	tamlayan	denizimizin	delerinizimizin
2. çoğul	yalın	deniziniz	deleriniziniz
	belirtme	denizinizi	delerinizinizi
	yönelme	denizinize	delerinizinize
	bulunma	denizinizde	delerinizinizde
	ayrılma	denizinizden	delerinizinizden
	tamlayan	denizinizin	delerinizinizin
3. çoğul	yalın	denizi delerinizi
	belirtme	denizini delerinizini
	yönelme	denizine delerinizine
	bulunma	denizinde delerinizinde
	ayrılma	denizinden delerinizinden
	tamlayan	denizinin delerinizinin

Sözcük birliktelikleri

• deniz arazileşmesi
• deniz güçleri
• deniz hayvanı
• deniz hıyarı
• denizkestanesi
• denize kıyısı
• deniz savaşı
• deniz subayı
• deniz yolu
• dört yanı deniz kesilmek
• laterna deniz

Atasözleri

• Deniz bal olmuş, fukara kaşık bulamamış
• Deniz dalgasız olmaz, gönül sevdasız olmaz
• Deniz dalgasız olmaz, kapı halkasız
• Deniz kenarında dalga eksik olmaz
• Devletin malı deniz, yemeyen domuz
• İt değmekle deniz pis olmaz
• Lafla pilav pişerse deniz kadar yağı benden

Çeviriler

tuzlu su kütlesi

• Afrikanca: see (af)
• Almanca: Meer (de)
• Arnavutça: det (sq)
• Arapça: بَحْر‎ (ar) (baḥr)
• Azerice: dəniz (az)
• Bretonca: mor (br)
• Bulgarca: море (bg) (more)
• Çağatayca: tengiz‎ (chg)
• Çekçe: moře (cs)
• Çince: 大海 (zh)
• Danca: hav (da)
• Endonezce: laut (id)
• Ermenice: ծով (id)
• Eski Türkçe: sundırı (tr), sundurı (tr), taluy (tr), teniz (tr)
• Esperanto dili: maro (eo)
• Estonca: meri (et)
• Evenki dili: ламу (lamu), море (more)
• Farsça: دریا‎ (fa), بحر‎ (fa)
• Felemenkçe: zee (nl)
• Fince: meri (fi)
• Fransızca: mer (fr)
• Gagavuzca: deniz (gag)
• Galiçyaca: mar (gl)
• Gucaratça: સમુદ્ર (gu) (samudra)
• Hausaca: taiku (ha)
• Hawaii dili: kai (haw)
• Hintçe: समुद्र (hi) (samudra), सागर (hi) (sāgar)
• İbranice: ים‎ (he)
• İngilizce: sea (en)
• İrlandaca: farraige (ga), muir (ga)
• İspanyolca: mar (es)
• İsveççe: hav (sv)
• İtalyanca: mare (it)
• İzlandaca: haf (is)
• Japonca: 海 (ja)
• Karaçay Balkarca: tengiz (krc)
• Katalanca: mar (ca)
• Kırım Tatarca: deñiz (crh)
• Kırgızca: deñiz (ky)
• Korece: 바다 (ko) (bada)
• Korsikaca: mare (co)
• Kürtçe: derya (ku)
• Latince: mare (la), pelagus (la), pontus (la)
• Lehçe: morze (pl)
• Litvanca: jūra (lt)
• Macarca: tenger (hu)
• Malayca: laut (ms)
• Mari dili: теҥыз (mhr) (teŋəz)
• Moğolca: далай (mn) (dalay)
• Norveççe: sjø (no)
• Portekizce: mar (pt)
• Rumence: mare (ro)
• Rusça: море (ru) (more)
• Sırp-Hırvatça: море (sh), more (sh)
• Sicilyaca: mari (scn)
• Slovakça: more (sk)
• Somalice: bad (so)
• Tagalogca: dagat (tl)
• Tatarca: diñgez (tt)
• Tayca: ทะเล (th) (tá-lee)
• Türkmence: deňiz (tk)
• Udmurtça: зарезь (udm) (zarezʹ)
• Ukraynaca: море (uk) (more)
• Vepsice: meri (vep)
• Volapük dili: mel (vo)
• Yunanca: θάλασσα (el) (thálassa)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumu: "deniz"

Gagavuzca

Köken

Eski Türkçe tängiz

Ad

deniz

1. (doğa bilimi, okyanus bilimi) deniz

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki