insan

Türkçe

Köken

Osmanlı Türkçesi انسان‎, Arapça إِنْسَان‎ (ʾinsān) [ans] kişi< insانس insanlık [uns] ünsiyet etmek, alışmak. (=Aramice ʔināş/ʔanāşā אבשא a.a.)(=İbranice ʔenūş אבוש a.a.) (=Akad nişu halk kavim)

Arapça Ans kökünden gelen insān إنْسَان‏ z "kişi" sözcüğünden alıntidır. Arapça sözcük Arapça ins إنْس z "insanlık, tüm insanlar" sözcüğünden türetilmiştir. (NOT: Bu sözcük Aramice/Süryanice aynı anlama gelen ʔināş veya ʔanāşā אבשא z sözcüğü ile eş kökenlidir. Aramice/Süryanice sözcük Ibranice aynı anlama gelen ʔenūş אבוש z sözcüğü ile eş kökenlidir. İbranice sözcük Akatça nişu " halk , kavim" sözcüğü ile eş kökenlidir.)

Tarihteki en eski kaynak

• 1400'den önce, Dede korkut kitabı:

  Oğlanum, sen insansın, hayvanıla musahip olmagıl.

Söyleniş

Lütfen bir dil kodu girin.

in·san

Heceleme

Lütfen bir dil kodu girin.

in-san

Ad

insan (belirtme hâli insanı, çoğulu insanlar) -nı

Pioneer 10 ve 11 üzerinde resmedilen insanlar

insan hakkında Türkçe Vikipedi'de ansiklopedik bilgi bulabilirsiniz.

1. (primatlar) toplum hâlinde bir kültür çevresinde yaşayan, düşünme ve konuşma kabiliyeti olan, evreni bütün olarak kavrayabilen, bulguları sonucunda değiştirebilen ve biçimlendirebilen canlı, adam, âdemoğlu, in, kun, yalnık, adam
2. âdemoğlu

   O yaşta insan hiç düşünmeden sadece yaşamaya bakar. - H. Taner

Çekimleme

insan adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		insan	insanlar
belirtme		insanı	insanları
yönelme		insana	insanlara
bulunma		insanda	insanlarda
ayrılma		insandan	insanlardan
tamlayan		insanın	insanların
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	insanım	insanlarım
	belirtme	insanımı	insanlarımı
	yönelme	insanıma	insanlarıma
	bulunma	insanımda	insanlarımda
	ayrılma	insanımdan	insanlarımdan
	tamlayan	insanımın	insanlarımın
2. tekil	yalın	insanın	insanların
	belirtme	insanını	insanlarını
	yönelme	insanına	insanlarına
	bulunma	insanında	insanlarında
	ayrılma	insanından	insanlarından
	tamlayan	insanının	insanlarının
3. tekil	yalın	insanı	insanları
	belirtme	insanını	insanlarını
	yönelme	insanına	insanlarına
	bulunma	insanında	insanlarında
	ayrılma	insanından	insanlarından
	tamlayan	insanının	insanlarının
1. çoğul	yalın	insanımız	insanlarımız
	belirtme	insanımızı	insanlarımızı
	yönelme	insanımıza	insanlarımıza
	bulunma	insanımızda	insanlarımızda
	ayrılma	insanımızdan	insanlarımızdan
	tamlayan	insanımızın	insanlarımızın
2. çoğul	yalın	insanınız	insanlarınız
	belirtme	insanınızı	insanlarınızı
	yönelme	insanınıza	insanlarınıza
	bulunma	insanınızda	insanlarınızda
	ayrılma	insanınızdan	insanlarınızdan
	tamlayan	insanınızın	insanlarınızın
3. çoğul	yalın	insanı insanları
	belirtme	insanını insanlarını
	yönelme	insanına insanlarına
	bulunma	insanında insanlarında
	ayrılma	insanından insanlarından
	tamlayan	insanının insanlarının

Bilimsel adı

• Homo sapiens

Deyimler

bilim insanı, insan hakları, insan kurusu, insan müsveddesi, iş insanı, melek gibi insan

Çeviriler

toplum hâlinde yaşayan tür

• Almanca: Mensch (de) e
• Arapça: بَشَر‎ (ar) e (beşar), إِنْسَان‎ (ar) e (ʾinsān)
• Arnavutça: njeriu (sq)
• Azerice: adam (az), insan (az)
• Bretonca: den (br)
• Sırp-Hırvatça: čovjek (sh)
• Bulgarca: човек (bg) (čovek)
• Çekçe: člověk (cs)
• Eski Türkçe: yalınuk (tr)
• Esperanto dili: homo (eo)
• Estonca: inimene (et)
• Fince: ihminen (fi), ihmisolento (fi), ihmislapsi (fi)
• Fransızca: homme (fr)
• Friuli dili: om (fur)
• Galce: dyn (cy)
• Hausaca: ɗan adan (ha)
• Felemenkçe: mens (nl)
• İdo dili: homo (io)
• İngilizce: human (en), man (en), human being (en)
• İspanyolca: humano (es), ser humano (es)
• İsveççe: människa (sv)
• İtalyanca: persona (it), uomo (it)
• Katalanca: humà (ca)
• Kırım Tatarca: adam (crh), insan (crh)
• Kürtçe: mirov (ku)
• Latince: homo (la)
• Lehçe: człowiek (pl)
• Letonca: cilvēks (lv)
• Macarca: ember (hu)
• Makedonca: човек (mk) (čovek)
• Norveççe: menneske (no) n
• Osmanlıca: kes (ota)
• Özbekçe: inson (uz), odam (uz)
• Portekizce: humano (pt), ser humano (pt)
• Rumence: om (ro) e
• Rusça: человек (ru) (çelovek)
• Sicilyaca: uòmunu (scn)
• Sırp-Hırvatça: човек (sh)
• Tabasaran dili: адми (admi)
• Tatarca: кеше (tt) (keşe), keşe (tt)
• Telugu dili: నరుడు (te) (naruḍu)
• Tetum dili: emma (tet)
• Türkmence: ynsan (tk), ynsaan (tk)
• Udmurtça: адями (udm) (adjami)
• Uygurca: insan (ug)
• Eski Yunanca: άνθρωπος (grc) (ánthrōpos)
• Yunanca: άνθρωπος (el) (ánthropos)

Türetilmiş kavramlar

• insanca
• insancı
• insancıl
• insansı
• insansız

Üst kavramlar

• insansı

Alt kavramlar

• çocuk, erkek, kadın, kız, oğlan

Ön ad

insan

1. (mecaz) huy ve ahlak yönünden üstün nitelikli (kimse)

Çeviriler

• Fince: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• İngilizce: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• İspanyolca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Kürtçe: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.

Kaynakça

• Türk Dil Kurumu: "insan"

Atasözleri

• Altın ateşte, insan mihnette belli olur
• Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur
• Demir nemden, insan gamdan çürür
• İnsan ayaktan, at tırnaktan kapar
• İnsan beşer, kuldur şaşar
• İnsan bilmediğini ayağının altına alsa başı göğe erer
• İnsan çeşit çeşit, yer damar damar

Azerice

Diğer yazılışlar
Arap	اینسان‎
Kiril	инсан
Latin	insan

Köken

Lütfen bir dil kodu girin. إِنْسَان‎ (ʾinsān)

Ad

insan

1. (primatlar) insan

Gagavuzca

Köken

Lütfen bir dil kodu girin. إِنْسَان‎ (ʾinsān)

Ad

insan

1. (primatlar) insan

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki

Kırım Tatarca

Köken

Lütfen bir dil kodu girin. إِنْسَان‎ (ʾinsān)

Ad

insan

1. (primatlar) insan