iyi

Türkçe

Köken

Osmanlı Türkçesi ایو‎ (eyü) < Eski Anadolu Türkçesi eygü‎ < Eski Türkçe 𐰓𐰏𐰇‎ (edgü) sözcüğünden < Proto Türkçe *ed-gü (“fevkalade, iyi”) < *ed (“şey, mal”)

Söyleniş

• Heceleme: i‧yi

Karşıt anlamlılar

• kötü

Ad

iyi (belirtme hâli iyini, çoğulu iyiler)

1. (öğretim) öğrencinin değerlendirilmesinde kullanılan orta ile pekiyi arasındaki not

Çeviriler

çeviriler

• Almanca: Gut (de) d
• Fince: hyvä (fi)
• İngilizce: good (en)

Belirteç

iyi

1. istenilen, beğenilen, yerinde, yararlı, uygun bir biçimde

   Bunun çocukları iyi çıktıkları için ölünceye kadar babalarına bakmışlar. - M. Ş. Esendal

Çeviriler

çeviriler

• Almanca: gut (de)
• Fince: hyvin (fi)
• İngilizce: good (en)
• İspanyolca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• İsveççe: bra (sv)
• Kürtçe: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.

Ön ad

Yalın	Karşılaştırma	Üstünlük
iyi	daha iyi	en iyi

1. istenilen, beğenilen vasıfları taşıyan, beğenilecek şekilde olan

   Bir aralık iyi fal bildiğimi haremde duyurdum. - F. R. Atay

   Çoğu zaman "iyi huylu insan" diyeceğimize kısaca "iyi insan" deriz. Halbuki huyu, karakteri iyi olan, her zaman ahlâken iyi değildir.

2. bol, çok, aşırı

   İyi yağmur yağdı.

3. hayırlı, iyilik, uğurlu haber getiren

   İyi haberi getirince sevincimden alnından öptüm.

4. sağlıklı, sıhhatli

   İyi ve sıhhatli olduğumu bildirebilirsiniz. - N. F. Kısakürek

5. münasip, uygun, yerinde

   İyi cevap!

6. doğru olan

   İyisi bu işe karışmamaktır.

7. yeterli, yetecek miktarda olan

   Bu yün, hırka için iyidir.

Atasözleri

• Borç iyi güne kalmaz
• Güzele kırk günde doyulur, iyi huyluya kırk yılda doyulmaz
• İyi evlat babayı vezir, kötü evlat rezil eder
• İyi insan sözünün üstüne gelir
• İyi nasihat verilir, iyi ad verilmez
• İyi olacak hastanın hekim ayağına gelir
• Kırk serçeden bir kaz iyi

Deyimler

burnu kokuyu iyi almak, iyi etmek, iyi gün dostu

Sözcük birliktelikleri

• iyi hâl kâğıdı, iyi huylu, iyi kalpli

Çeviriler

çeviriler

• Afrikanca: goed (af)
• Almanca: gut (de)
• Arapça: جَيِّد‎ (ar) e (ceyyid), طَيِّب‎ (ar) e (ṭayyib), حَسَن‎ (ar) e (ḥasen)
• Azerice: yaxşı (az)
• Boşnakça: dobro (sh)
• Bulgarca: добър (bg) e (dobǎr)
• Çekçe: dobrý (cs) e, dobrá (cs) d, dobré (cs) n
• Çince: 好 (zh) (hăo)
• Danca: god (da), godt (da)
• Endonezce: baik (id), bagus (id)
• Eski Türkçe: edgü, edgülüg, edgülük, körklüg
• Esperanto dili: bona (eo)
• Estonca: hea (et)
• Farsça: خوب‎ (fa) (χub)
• Felemenkçe: goed (nl), goede (nl)
• Fiji dili: vinaka (fj)
• Fince: hyvä (fi), runsas (fi)
• Fransızca: bon (fr) e, bonne (fr) d
• Gagavuzca: ii (gag)
• Galce: da (cy)
• Guarani dili: porã (gn)
• Hırvatça: dobro (sh)
• Hintçe: aššu (hi) (aššu)
• İbranice: טוב‎ (he) (tov)
• İdo dili: benigna (io), bona (io)
• İngilizce: abundant (en), good (en), plentiful (en)
• İnterlingua dili: bon (ia)
• İspanyolca: bueno (es), buena (es)
• İsveççe: bra (sv)
• İtalyanca: benissimo (it), buono (it)
• Japonca: いい (ja), 良い (ja), よい (ja)
• Karaçay Balkarcası: cahşı (krc)
• Katalanca: bo (ca), bona (ca)
• Keçuva dili: allin (qu)
• Korece: 좋은 (ko) (cho-eun)
• Kürtçe: baş,çê (ku)
• Latince: bona (la), bonum (la), bonus (la)
• Lehçe: dobra (pl), dobre (pl), dobry (pl)
• Macarca: jó (hu)
• Norveççe: god (no)
• Osmanlı Türkçesi: ایو‎ (ota)
• Özbekçe: яхши (uz) (yaxshi)
• Portekizce: bom (pt) e, boa (pt) d
• Rumence: bun (ro) e, bună (ro) d
• Rusça: хороший (ru) (xoroşiy)
• Sırpça: добро (sh) (dobro)
• Slovakça: dobrá (sk), dobré (sk), dobrý (sk)
• Tatarca: äybät (tt), i (tt)

  Kırım Tatarcası: aruv (crh), yahşı (crh)

• Tayca: ดี (th) (dee)
• Türkmence: gowy (tk)
• Ukraynaca: добрий (uk) (dobryj)
• Yunanca: αγαθός (el) (agathós), καλός (el) (kalós)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "iyi" maddesi