ocak

Ayrıca bakınız: Ocak

Haftanın sözcüğü – 2008, 3. hafta

Türkçe

Vikipedi

ocak hakkında Türkçe Vikipedi'de ansiklopedik bilgi bulabilirsiniz.

Köken

Osmanlı Türkçesi اوجاق‎ sözcüğünden devralındı. Ana Türkçe *ōtčak sözcüğünden devralındı. od *ōt'tan geliyor

Söyleniş

• Dinle

  (dosya)

• Heceleme: o‧cak

Ad

ocak (belirtme hâli ocağı, çoğulu ocaklar)

1. (mutfak eşyaları) Ateş yakmaya yarayan, pişirme, ısıtma, ısınma vb. amaçlarla kullanılan yer
   • Üç balıkçı güneş batarken kumların üzerine iki taştan bir ocak yaptılar ve ateş yaktılar. - Halikarnas Balıkçısı
2. (yangın, mimarlık) şömine
   • Ocağın önünde oturup acayip bir dikkatle odunların yanışına bakar. - Y. K. Karaosmanoğlu
3. (aletler) Isı vererek üzerine veya içine konulan maddeleri ısıtan, pişiren, kaynatan, eriten araç veya alet
   • Anlaşılan çamaşırcı giderken ocağı tam söndürmemiş olacak. - H. Taner
4. (mimarlık, şirketler, ticaret) Kahvelerde, kuruluşlarda çay, kahve vb.nin yapıldığı yer, kahve
   • Ayfer Tunç, 2014 Dünya Ağrısı, sayfa 82 , Can Yayınları

     "Kibar'ın dikkati olmasa giderken sabah akşam tost yiyip çay içtikleri ocağa da borç takmış olacaklardı."

5. Yer üstünde veya yer altında cevher çıkarılan yer
   • Mermer ocağı. Kömür ocağı.
6. Bahçelerde ve bostanlarda her tür meyve ve sebze ekimine ayrılmış, çevresinden biraz yükseltilmiş toprak çukuru
   • Mustafa, arkasına güçlü kuvvetli bir kadın takmış, üç evleğine çizgiler, ocaklar açıyordu. - S. F. Abasıyanık
7. Aynı amaç ve düşünceyi paylaşanların kurdukları kuruluş veya toplandıkları, görev yaptıkları yer
   • Başlangıçtan beri burası bir vatansever ocağı idi. - F. R. Atay
8. (aylar) Yılın birinci ayı, kânunusani
   • Ocak ayını sevmem, oldum olası. - B. Felek
9. (tarih) Yeniçeri teşkilatını oluşturan odalardan her biri
10. Ev, aile, soy
    • Henüz temelleri atılmayan kendi ocağım kurulmadan yıkılmıştı. - A. Gündüz
11. Bazı hastalıkları iyi ettiğine inanılan aile

Deyimler

aş ocağı, er ocağı, acem ocağı, acemi ocağı, aile ocağı, asker ocağı, baba ocağı, çay ocağı, demirci ocağı, deprem ocağı, elektrik ocağı, firenk ocağı, gaz ocağı, göz ocağı, kor ocağı, kömür ocağı, kör ocak, maden ocağı, mermer ocağı, ocağı sönmek, ocağı tütmek, ocak badağı, ocağı batmak, ocağına incir ağacı dikmek, ocağına düşmek, ocak ayı ocak kaşı

Benzer sözcükler

• od, oda, odak, odun, otağ

Çeviriler

mutfak eşyası

• Arapça: كَانُون الثَّانِي‎ (ar) (kānūn es̱-s̱ānī)
• Almanca: Herd (de) e
• Azerice: ocaq (az)
• Çekçe: trouba (cs) d, krb (cs) e, důl (cs) e, leden (cs) e, sporák (cs) e, vařič (cs) e
• Fince: liesi (fi), hella (fi)
• İngilizce: oven (en), furnace (en), fireplace (en), hearth (en), teahouse (en), mine (en)
• İsveççe: häll (sv)
• Kürtçe: rêbendan (ku), çileyê paşîn (ku), çile (ku)
• Latince: Ianuarius (la) e
• Lehçe: styczeń (pl)
• Letonca: janvāris (lv)
• Lingala: yanuari (ln)
• Litvanca: sausis (lt) e
• Macarca: január (hu)
• Malgaşça: janoary (mg)
• Malayca: bulan Januari (ms)
• Maltaca: Jannar (mt)
• Maorice: Haanuere (mi)
• Marathi dili: जानेवारी (mr) (jānevārī)
• Moğolca: нэгдүгээр сар (mn) (negdügeer sar)
• Norveççe: januar (no)
• Oksitanca: genièr (oc)
• Portekizce: janeiro (pt)
• Rapanui dili: tuaharo (rap), tu'u a haro (rap)
• Reto Romanca: schaner (rm)
• Rumence: ianuarie (ro), gerar (ro)
• Rusça: печь (ru) e (peçʹ)
• Tagalogca: enero (tl)
• Tatarca: uçaq (tt)
• Tayca: มกราคม (th) (má-gà-raa-kom) (mōhk gà raa khohm), เดือนมกราคม (th)
• Türkmence: oocak (tk)
• Ukraynaca: піч (uk) (piç)
• Vietnamca: tháng (vi) giêng
• Yahudi İspanyolcası: kuzina (lad)
• Yunanca: τζάκι (el) n (tzáki), Ιανουάριος (el) e (Ianouários) (Ianouários)

yılın ayı

• Afrikanca: Januarie (af)
• Almanca: Januar (de) e
• Aragonca: chinero (an)
• Arapça: يناير‎ (ar) e [yanāyir], يَنَايِر‎ (ar) (yenāyir)
• Arnavutça: janar (sq)
• Asturyasça: xineru (ast)
• Aymaraca: chimuka (ay)
• Azerice: yanvar (az)
• Baskça: urtarril (eu), izotzil (eu)
• Beyaz Rusça: студзень (be) (studzjenʹ)
• Bretonca: Genver (br)
• Bulgarca: януари (bg) e (yanuari) [januari]
• Calo dili: inerín
• Çince: 一月 (zh) [yīyuè]
• Danca: januar (da)
• Endonezce: Januari (id)
• Eski Türkçe: oçak‎ (otk) (oçak)
• Esperanto dili: januaro (eo)
• Estonca: jaanuar (et), näärikuu (et)
• Faroe dili: januar (fo)
• Farsça: ژانويه‎ (fa)
• Felemenkçe: januari (nl) e
• Fince: tammikuu (fi)
• Fransızca: janvier (fr) e
• Frizce: jannewaris (fy), foarmoanne (fy)
• Gagavuzca: ocak (gag), yanvar (gag)
• Galce: Ionawr (cy) d, Ionor (cy), mis Ionawr (cy)
• Galiçyaca: xaneiro (gl)
• Gucaratça: જાન્યુઆરી (gu) (jānyuārī)
• Hintçe: जनवरी (hi) (janavrī)
• İnterlingua dili: januario (ia)
• İbranice: ינואר‎ (he) [yánuar]
• İdo dili: januaro (io)
• İngilizce: January (en)
• İrlandaca: Eanáir (ga) d
• İspanyolca: enero (es) e
• İsveççe: januari (sv)
• İtalyanca: gennaio (it) e
• İzlandaca: janúar (is)
• Japonca: 一月 (ja), いちがつ (ja) [ichigatsú]
• Karaçay Balkarca: hıçınay (krc)
• Katalanca: gener (ca) e
• Keçuva dili: qhepajj raymi killa (qu)
• Korece: 일월 (ko) (irwol) [ilvôl], 정월 (ko) (jeong-wol) [côngvôl]
• Latince: Ianuarius (la)
• Lehçe: styczeń (pl) e
• Letonca: janvāris (lv) e
• Limburgca: jannewarie (li)
• Litvanca: sausis (lt)
• Livice: janvār (liv)
• Macarca: január (hu)
• Maltaca: jannar (mt)
• Norveççe: januar (no)
• Portekizce: janeiro (pt) e
• Rumence: ianuarie (ro)
• Rusça: январь (ru) (yanvarʹ) [jan·var]
• Samoaca: Ianuari (sm)
• Sanskritçe: पौषमाघं (sa) (pauṣamāghaṃ)
• Savahili dili: januari (sw)
• Sırp-Hırvatça: januar (sh), siječanj (sh) e
• Slovakça: január (sk) e
• Slovence: januar (sl)
• Somalice: janaayo (so)
• Tayca: มกราคม (th) (má-gà-raa-kom)
• Ukraynaca: січень (uk) (siçenʹ)
• Votça: janvari (vot)
• Vepsice: viluku (vep)

çalışılan yer

• Fince: kahvila (fi), kuppila (fi), baari (fi)

yangın

• Almanca: Feuerstelle (de) d
• Felemenkçe: haard (nl)
• Fince: tulisija (fi)
• Fransızca: cheminée (fr)
• İngilizce: fireplace (en), hearth (en)
• İsveççe: eldstad (sv), härd (sv) g
• Rusça: очаг (ru) (oçag)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "ocak" maddesi

Atasözleri

• Od yok ocak yok
• Ya evlat bir, ya ocak kör

Gagavuzca

Köken

Eski Anadolu Türkçesi

Ad

ocak

1. (aylar) ocak

Kaynakça

• Eyuboğlu, İsmet Zeki (1998). Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü. İstanbul: Sosyal Yayınlar. ISBN 975-738-472-2.

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki