girmek

Türkçe

Köken

Osmanlı Türkçesi گیرمك‎ (girmek) sözcüğünden devralındı, Ana Türkçe *kīr- sözcüğünden devralındı.

Söyleniş

IPA^(anahtar): [ɟiɾˈmec]
Ses (dosya)
Heceleme: gir‧mek

Eylem

girmek (üçüncü tekil şahıs geniş zaman çekimi girer)

Dışarıdan içeriye geçmek; kaçmak:
- "Birlikte kiliseden içeri giriyoruz, ben topallıyorum." -
sığmak
- Elim bu eldivene girmiyor.
katılmak
- "Bugün edebiyat imtihanına girdim." - Yusuf Ziya Ortaç
Almak, fethetmek:
- "Ordularımız İstanbul'a girdiler." - Memduh Şevket Esendal
İncelemek, ayrıntılara inmek
Girişmek, başlamak:
Bulaşmak
Koyunlara kelebek hastalığı girdi.
Su dolu bir yerin içine batmak veya dalmak:
- "Şimdi git, at içinden sıkıntıyı. Denize gir. Yorul." - Necati Cumalı
(zaman) anlamlı kavramlar için gelmek:
İlkbahar girdi.
Ağrı, sancı başlamak, saplanma
Yeni bir duruma geçmek, dönüşmek:
- "Göğün morlaşan kenarı eriyor, menekşe rengine giriyordu." - Ömer Seyfettin
İyice anlamak, iyice bilmek.
Kavgaya tutuşmak.
Erişmek, ulaşmak:
Yirmisine girdi.
Bir şeyin yapımında, birleşiminde yer almak:
- Tuz genellikle her yemeğe girer.
Yazılmak, başlamak:
- Faruk EREM, 1996 Bir Ceza Avukatının Anıları, sayfa 25
  "Ankara'da büyük bir garajın kaporta bölümüne çırak girmişti, küçük yaşta."
Yüklenmek
(hukuk) Tecavüz etmek, bir yere geçmek
- Komşu, tarlamıza beş metre girdi.
(Kıbrıs ağzı)Arpa veya buğdayın biçilecek olgunluğa erişmesi
(Kıbrıs ağzı)Ekmek hamurunun kabarıp yarılması

Çekimleme

girmek eyleminin çekimi

olumlu çekimler
			tekil			çoğul
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
bildirme (haber) kipleri	belirli geçmiş	basit	girdim	girdin	girdi	girdik	girdiniz	girdiler
		hikâye	girdiydim	girdiydin	girdiydi	girdiydik	girdiydiniz	girdiydiler
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	girdiysem	girdiysen	girdiyse	girdiysek	girdiyseniz	girdiyseler girdilerse
	belirsiz geçmiş	basit	girmişim	girmişsin	girmiş	girmişiz	girmişsiniz	girmişler
		hikâye	girmiştim	girmiştin	girmişti	girmiştik	girmiştiniz	girmiştiler
		rivayet	girmişmişim	girmişmişsin	girmişmiş	girmişmişiz	girmişmişsiniz	girmişmişler
		şart	girmişsem	girmişsen	girmişse	girmişsek	girmişseniz	girmişseler girmişlerse
	geniş	basit	girerim	girersin	girer	gireriz	girersiniz	girerler
		hikâye	girerdim	girerdin	girerdi	girerdik	girerdiniz	girerdiler
		rivayet	girermişim	girermişsin	girermiş	girermişiz	girermişsiniz	girermişler
		şart	girersem	girersen	girerse	girersek	girerseniz	girerseler girerlerse
	şimdiki	basit	giriyorum	giriyorsun	giriyor	giriyoruz	giriyorsunuz	giriyorlar
		hikâye	giriyordum	giriyordun	giriyordu	giriyorduk	giriyordunuz	giriyordular
		rivayet	giriyormuşum	giriyormuşsun	giriyormuş	giriyormuşuz	giriyormuşsunuz	giriyormuşlar
		şart	giriyorsam	giriyorsan	giriyorsa	giriyorsak	giriyorsanız	giriyorsalar giriyorlarsa
	gelecek	basit	gireceğim	gireceksin	girecek	gireceğiz	gireceksiniz	girecekler
		hikâye	girecektim	girecektin	girecekti	girecektik	girecektiniz	girecektiler
		rivayet	girecekmişim	girecekmişsin	girecekmiş	girecekmişiz	girecekmişsiniz	girecekmişler
		şart	gireceksem	gireceksen	girecekse	gireceksek	girecekseniz	girecekseler gireceklerse
dilek (tasarlama) kipleri	istek	basit	gireyim	giresin	gire	girelim	giresiniz	gireler
		hikâye	gireydim	gireydin	gireydi	gireydik	gireydiniz	gireydiler
		rivayet	gireymişim	gireymişsin	gireymiş	gireymişiz	gireymişsiniz	gireymişler
		şart	—	—	—	—	—	—
	şart	basit	girsem	girsen	girse	girsek	girseniz	girseler
		hikâye	girseydim	girseydin	girseydi	girseydik	girseydiniz	girseydiler
		rivayet	girseymişim	girseymişsin	girseymiş	girseymişiz	girseymişsiniz	girseymişler
		şart	—	—	—	—	—	—
	gereklilik	basit	girmeliyim	girmelisin	girmeli	girmeliyiz	girmelisiniz	girmeliler
		hikâye	girmeliydim	girmeliydin	girmeliydi	girmeliydik	girmeliydiniz	girmeliydiler
		rivayet	girmeliymişim	girmeliymişsin	girmeliymiş	girmeliymişiz	girmeliymişsiniz	girmeliymişler
		şart	girmeliysem	girmeliysen	girmeliyse	girmeliysek	girmeliyseniz	girmeliyseler girmelilerse
	emir	basit	—	gir	girsin	—	girin giriniz	girsinler
		hikâye	—	—	—	—	—	—
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	—	—	—	—	—	—
olumsuz çekimler
			tekil			çoğul
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
bildirme (haber) kipleri	belirli geçmiş	basit	girmedim	girmedin	girmedi	girmedik	girmediniz	girmediler
		hikâye	girmediydim	girmediydin	girmediydi	girmediydik	girmediydiniz	girmediydiler
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	girmediysem	girmediysen	girmediyse	girmediysek	girmediyseniz	girmediyseler girmedilerse
	belirsiz geçmiş	basit	girmemişim	girmemişsin	girmemiş	girmemişiz	girmemişsiniz	girmemişler
		hikâye	girmemiştim	girmemiştin	girmemişti	girmemiştik	girmemiştiniz	girmemiştiler
		rivayet	girmemişmişim	girmemişmişsin	girmemişmiş	girmemişmişiz	girmemişmişsiniz	girmemişmişler
		şart	girmemişsem	girmemişsen	girmemişse	girmemişsek	girmemişseniz	girmemişseler girmemişlerse
	geniş	basit	girmem	girmezsin	girmez	girmeyiz	girmezsiniz	girmezler
		hikâye	girmezdim	girmezdin	girmezdi	girmezdik	girmezdiniz	girmezdiler
		rivayet	girmezmişim	girmezmişsin	girmezmiş	girmezmişiz	girmezmişsiniz	girmezmişler
		şart	girmezsem	girmezsen	girmezse	girmezsek	girmezseniz	girmezseler girmezlerse
	şimdiki	basit	girmiyorum	girmiyorsun	girmiyor	girmiyoruz	girmiyorsunuz	girmiyorlar
		hikâye	girmiyordum	girmiyordun	girmiyordu	girmiyorduk	girmiyordunuz	girmiyordular
		rivayet	girmiyormuşum	girmiyormuşsun	girmiyormuş	girmiyormuşuz	girmiyormuşsunuz	girmiyormuşlar
		şart	girmiyorsam	girmiyorsan	girmiyorsa	girmiyorsak	girmiyorsanız	girmiyorsalar girmiyorlarsa
	gelecek	basit	girmeyeceğim	girmeyeceksin	girmeyecek	girmeyeceğiz	girmeyeceksiniz	girmeyecekler
		hikâye	girmeyecektim	girmeyecektin	girmeyecekti	girmeyecektik	girmeyecektiniz	girmeyecektiler
		rivayet	girmeyecekmişim	girmeyecekmişsin	girmeyecekmiş	girmeyecekmişiz	girmeyecekmişsiniz	girmeyecekmişler
		şart	girmeyeceksem	girmeyeceksen	girmeyecekse	girmeyeceksek	girmeyecekseniz	girmeyecekseler girmeyeceklerse
dilek (tasarlama) kipleri	istek	basit	girmeyeyim	girmeyesin	girmeye	girmeyelim	girmeyesiniz	girmeyeler
		hikâye	girmeyeydim	girmeyeydin	girmeyeydi	girmeyeydik	girmeyeydiniz	girmeyeydiler
		rivayet	girmeyeymişim	girmeyeymişsin	girmeyeymiş	girmeyeymişiz	girmeyeymişsiniz	girmeyeymişler
		şart	—	—	—	—	—	—
	şart	basit	girmesem	girmesen	girmese	girmesek	girmeseniz	girmeseler
		hikâye	girmeseydim	girmeseydin	girmeseydi	girmeseydik	girmeseydiniz	girmeseydiler
		rivayet	girmeseymişim	girmeseymişsin	girmeseymiş	girmeseymişiz	girmeseymişsiniz	girmeseymişler
		şart	—	—	—	—	—	—
	gereklilik	basit	girmemeliyim	girmemelisin	girmemeli	girmemeliyiz	girmemelisiniz	girmemeliler
		hikâye	girmemeliydim	girmemeliydin	girmemeliydi	girmemeliydik	girmemeliydiniz	girmemeliydiler
		rivayet	girmemeliymişim	girmemeliymişsin	girmemeliymiş	girmemeliymişiz	girmemeliymişsiniz	girmemeliymişler
		şart	girmemeliysem	girmemeliysen	girmemeliyse	girmemeliysek	girmemeliyseniz	girmemeliyseler girmemelilerse
	emir	basit	—	girme	girmesin	—	girmeyin girmeyiniz	girmesinler
		hikâye	—	—	—	—	—	—
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	—	—	—	—	—	—

Deyimler

aralarına kara kedi girmek, aslan ağzına girmek, bahse girmek, bir yaşına daha girmek, birbiri girmek, birbirine girmek, çıkmaza girmek, deliğe girmek, içine girmek, mahremiyetine girmek yürürlüğe girmek

Çeviriler

çeviriler

Almanca: betreten (de)
Azerice: girmək (az)
Eski Türkçe: klrmek‎ (otk) (klrmek)
Fince: astua sisään (fi), mahtua (fi)
İngilizce: enter (en)
İspanyolca: entrar (es)
Osmanlı Türkçesi: كرمق‎ (ota)
Rusça: входить (ru) (vhoditʹ), въезжать (ru) (vʺyezjatʹ), вступать (ru) (vstupatʹ), включаться (ru) (vklyuçatʹsya), начинать (ru) (naçinatʹ)
Tatarca: kerü (tt)
Türkmence: giirmek (tk)

Kaynakça

Türk Dil Kurumuna göre "girmek" maddesi