etmek

Türkçe

Köken

etme + -k

Söyleniş

• IPA: etˈmec
• Heceleme: et·mek

Eylem

etmek (üçüncü tekil şahıs geniş zaman çekimi eder) -der

1. yapmak

   Şemsi, sıra düştükçe emlâk komisyonculuğu ediyordu. - H. Taner

2. "iyi, kötü" zarflarıyla birlikte davranmak

   Ne kadar iyi ettiniz de geldiniz!

3. bulmak, erişmek

   Hemşerileri gelir, kemençe gibi bir çalgıyla sabahı ederlerdi. - R. H. Karay

4. birini bir şeyden mahrum bırakmak

   Çocuğu ebeveyninden ettiler.

5. eşit değer kazanmak

   İki iki daha dört eder.

6. herhangi bir kıymette olmak

   Kira dâhil olduğu hâlde aylık masrafımız tam beş lira ediyordu. - Ö. Seyfettin

7. kötülükte bulunmak

   Ah iki bardak süt, sen bana neler ettin? - S. F. Abasıyanık

8. küçük veya büyük abdestini yapmak

   Çocuk altına etti.

9. demek, söylemek

   Emrah eder düştüm dile. Bülbül figan eder güle. - Erzurumlu Emrah

Karşıt anlamlılar

• etmemek

Alt kavramlar

• (yapmak): acemilik etmek, aşüftelik etmek, bahis etmek, dua etmek, gününü gün etmek, ihmal etmek, imtina etmek, nefyetmek, pazarlık etmek, tayin etmek
• (küçük veya büyük abdestini yapmak): altına etmek

Deyimler

ben ettim sen eyleme, camadanı fora etmek, ceffel kalem etmek, çangıl çungul etmek, çekişe çekişe pazarlık etmek, etme eyleme

Türetilmiş kavramlar

• edilgen, etken, etmen
• edebilmek, edilmek, etmeyken, etmeyle, etmeyse, ettirmek

Çeviriler

• Almanca: tun (de)
• Arapça: بَدِين‏‎ (ar) (bedīn)
• Azerice: etmək (az)
• Danca: gøre (da)
• Estonca: tegema (et)
• Faroe dili: gera (fo)
• Fince: tehdä (fi), puhdistautua (fi)
• Fransızca: faire (fr), construire (fr), fabriquer (fr), opérer (fr), poser (fr)
• İngilizce: to do (en), to make (en)
• İspanyolca: hacer (es)
• İsveççe: att göra (sv)

• İtalyanca: fare (it)
• Katalanca: fer (ca)
• Kürtçe: kirin (ku)
• Letonca: darīt (lv)
• Macarca: csinál (hu)
• Norveççe: gjøre (no)
• Özbekçe: etmoq (uz)
• Portekizce: fazer (pt)
• Rusça: делать (ru) (delatʹ)

Kaynaklar

• Türk Dil Kurumu: "etmek"

Yardımcı eylem

etmek

1. bir işi yapmak

Kumanca

Eylem

etmek

1. ekmek

Türkmence

Eylem

etmek

1. etmek, yapmak

Kaynaklar

• Atacanov, Ata (1922). Türkmendolu Yir Sözlüğü.