kale

Ayrıca bakınız: Kale, kalë

Türkçe

Köken

Osmanlı Türkçesi قلعه‎ (kal'a) sözcüğünden devralındı, قله‎ (kale) sözcüğünden, Arapça قَلْعَة‎ (ḳalʿa) sözcüğünden.

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /kaˈle/

• Ses

  (dosya)

• Heceleme: ka‧le

Ad

kale (belirtme hâli kaleyi, çoğulu kaleler)

1. (askeriye, mimarlık) düşmanın gelmesi beklenebilen yollar üzerinde, askerî önem taşıyan şehirlerde, geçit ve dar boğazlarda güvenliği sağlamak için yapılan kalın duvarlı, burçlu, mazgallı yapı, kermen, kamal, korugan, sencer

   Kaleler, Orta Çağ'ın sembolü olan bu yapılar, savunma amaçlı yapılmıştır.

2. genellikle bir düşüncenin savunulduğu, sürdürüldüğü yer
3. takımla oynanan bazı top oyunlarında topun sokulmasına çalışılan yer
4. (satranç) satranç tahtasının dört köşesine dikilen, tahtanın bir tarafından diğer tarafına kadar düz olarak boş hanelerde gidebilen kale biçimindeki taş

Çekimleme

kale adının çekimi

	tekil	çoğul
yalın	kale	kaleler
belirtme	kaleyi	kaleleri
yönelme	kaleye	kalelere
bulunma	kalede	kalelerde
ayrılma	kaleden	kalelerden
tamlayan	kalenin	kalelerin

iyelik ekleriyle

1. tekil (benim)	tekil	çoğul
yalın	kalem	kalelerim
belirtme	kalemi	kalelerimi
yönelme	kaleme	kalelerime
bulunma	kalemde	kalelerimde
ayrılma	kalemden	kalelerimden
tamlayan	kalemin	kalelerimin
2. tekil (senin)	tekil	çoğul
yalın	kalen	kalelerin
belirtme	kaleni	kalelerini
yönelme	kalene	kalelerine
bulunma	kalende	kalelerinde
ayrılma	kalenden	kalelerinden
tamlayan	kalenin	kalelerinin
3. tekil (onun)	tekil	çoğul
yalın	kalesi	kaleleri
belirtme	kalesini	kalelerini
yönelme	kalesine	kalelerine
bulunma	kalesinde	kalelerinde
ayrılma	kalesinden	kalelerinden
tamlayan	kalesinin	kalelerinin
1. çoğul (bizim)	tekil	çoğul
yalın	kalemiz	kalelerimiz
belirtme	kalemizi	kalelerimizi
yönelme	kalemize	kalelerimize
bulunma	kalemizde	kalelerimizde
ayrılma	kalemizden	kalelerimizden
tamlayan	kalemizin	kalelerimizin
2. çoğul (sizin)	tekil	çoğul
yalın	kaleniz	kaleleriniz
belirtme	kalenizi	kalelerinizi
yönelme	kalenize	kalelerinize
bulunma	kalenizde	kalelerinizde
ayrılma	kalenizden	kalelerinizden
tamlayan	kalenizin	kalelerinizin
3. çoğul (onların)	tekil	çoğul
yalın	kalesi kaleleri	kaleleri
belirtme	kalesini kalelerini	kalelerini
yönelme	kalesine kalelerine	kalelerine
bulunma	kalesinde kalelerinde	kalelerinde
ayrılma	kalesinden kalelerinden	kalelerinden
tamlayan	kalesinin kalelerinin	kalelerinin

Deyimler

kale alanı, kale bedeni, kale çizgisi, kale duvarı, kale kapısı, kale korkuluğu, kale seçimi, kale vuruşu, minyatür kale

Türetilmiş kavramlar

• kaleci, kalecik, kaledar

Başka okumalar

• Vikipedi'de kale

Çeviriler

mimarlık

• Almanca: Burg (de) d, Feste (de) d, Festung (de) d
• Arapça: قَلْعَة‎ (ar) d (ḳalʿa)
• Eski Türkçe: balk balık‎ (otk) (balk balık)
• Fince: linna (fi), linnoitus (fi), linnake (fi)
• İngilizce: castle (en)
• İsveççe: fäste (sv) n
• Norveççe: festning (no) n
• Türkmence: galaa (tk)

satranç

• Almanca: Turm (de) e
• Fince: torni (fi)
• İngilizce: rook (en)
• İsveççe: torn (sv)
• Norveççe: tårn (no)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "kale" maddesi

Atasözleri

• Ağırlık altın kale, hafiflik başa bela

Baskça

Ad

kale

1. sokak

İngilizce

Söyleniş

IPA^(anahtar): /keɪl/

Heceleme

Heceleme: kale

Ad

kale (çoğulu kales)

1. karalahana, borecole

Köken

Orta İngilizce cawul, Eski İngilizce cāwel, Latince caulis (cole ile karşılaştırınız), İzlandaca kál (“lahana”), Almanca Kohl (“lahana”).