düşman

Ayrıca bakınız: duşman

Türkçe

Söyleniş

IPA^(anahtar): dyʃˈman, dyʃmanˈlar

Heceleme: düş‧man

Köken

Osmanlı Türkçesi دشمن‎ (düşmen) sözcüğünden alıntıdır. Osmanlı Türkçesi sözcük Farsça دشمن‎ (doşmen) sözcüğünden alıntıdır.

Ad

düşman (belirtme hâli düşmanı, çoğulu düşmanlar)

1. (toplum bilimi) birinin kötülüğünü isteyen, ondan nefret eden, ona zarar vermeye çalışan kişi, yağı, hasım, antagonist, dost karşıtı, adöv, adüv

   Ben ki dans salonlarına, barlara düşman bir adamımdır. - S. F. Abasıyanık

2. birbirleriyle savaşan devletler ve bu devletlerin asker, sivil bütün uyrukları

   Biz toprağımızdan düşmanı atmaya mecburuz. - R. E. Ünaydın

3. aralarında birbirleriyle çatışmaya varacak ölçüde anlaşmazlık olan taraflar

   Dostumuza güvenmeyelim de düşmanımıza mı güvenelim? - B. R. Eyuboğlu

4. bir şeyi büyük ölçüde kullanıp tüketen kişi

   Ekmek düşmanı.

5. (mecaz) bazı şeylerden nefret eden, tiksinen kişi

   İçki düşmanı.

Deyimler

dost düşman, düşman çizmesi

Türetilmiş kavramlar

• düşmanca, düşmancı, düşmancık, düşmanken, düşmanla, düşmanlı, düşmanlık, düşmansa, düşmansı, düşmansız

Çeviriler

çeviriler

• Almanca: Feind (de) e
• Arapça: عَدُوٌّ‎ (ar) e (ʕaduvv(un))
• Arnavutça: armik (sq)
• Azerice: düşmən (az)
• Bulgarca: душман (bg) e (duşman)
• Danca: fjende (da)
• Esperanto dili: malamiko (eo)
• Estonca: vaenlane (et)
• Felemenkçe: vijand (nl) e
• Fince: vihollinen (fi), vihamies (fi)
• Fransızca: ennemi (fr) e, ennemie (fr) d, antagoniste (fr)
• Hausaca: aduwi (ha)
• İbranice: אויב‎ (he)
• İdo dili: enemiko (io), adverso (io)
• İngilizce: enemy (en), foe (en)
• İspanyolca: enemigo (es) e, adversario (es) e, adversaria (es) d, enemiga (es) d
• İsveççe: fiende (sv)
• İtalyanca: nemico (it), avversario (it) e, avversaria (it) d
• İzlandaca: fjandi (is)
• Japonca: 敵 (ja)
• Karaçay Balkarca: tuşman (krc)
• Kırım Tatarca: duşman (crh)
• Kürtçe: dijmin (ku)
• Latince: hostis (la)
• Macarca: ellenség (hu)
• Mari dili: тушман (mhr) (tušman)
• Nahuatl dili: yaotl (nah)
• Rumence: duşman (ro) e
• Rusça: враг (ru) e (vrag)
• Savahili dili: adui (sw)
• Sırp-Hırvatça: neprijatelj (sh) e, dušman (sh) e, neprijateljica (sh) d, dȕšman (sh) e
• Tatarca: doşman (tt)
• Telugu dili: కానివాడు (te) (kānivāḍu), పగవాడు (te) (pagavāḍu)
• Türkmence: duşmaan (tk), duşman (tk), kaş (tk)
• Udmurtça: враг (udm) (vrag)
• Yahudi İspanyolcası: enimigo (lad)
• Yunanca: εχθρός (el) (echthrós), εχθρά (el) (echthrá)

Ön ad

düşman (karşılaştırma daha düşman, üstünlük en düşman)

1. bir şeyin yaşamasına, barınmasına engel olan (güç]], tutum vb.

Çeviriler

çeviriler

• Fince: vihollis- (fi)
• Rusça: вражеский (ru) (vrajeskiy)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "düşman" maddesi

Atasözleri

• Akıllı düşman, akılsız dosttan hayırlıdır
• Ata dost gibi bakmalı, düşman gibi binmeli
• Bin dost az, bir düşman çok
• Borç vermekle, düşman vurmakla
• Domuz derisi post olmaz, eski düşman dost olmaz
• Dost ağlatır, düşman güldürür
• Dost başa bakar, düşman ayağa
• Su uyur, düşman uyumaz