düşman

Ayrıca bakınız: duşman

Türkçe

Söyleniş

IPA^(anahtar): dyʃˈman, dyʃmanˈlar

Heceleme: düş‧man

Köken

Osmanlı Türkçesi دشمن‎ (düşmen) sözcüğünden alıntıdır. Osmanlı Türkçesi sözcük Farsça دشمن‎ (doşmen) sözcüğünden alıntıdır.

Ad

düşman (belirtme hâli düşmanı, çoğulu düşmanlar) -nı

1. (toplum bilimi) birinin kötülüğünü isteyen, ondan nefret eden, ona zarar vermeye çalışan kişi, yağı, hasım, antagonist, dost karşıtı, adöv, adüv

   Ben ki dans salonlarına, barlara düşman bir adamımdır. - S. F. Abasıyanık

2. birbirleriyle savaşan devletler ve bu devletlerin asker, sivil bütün uyrukları

   Biz toprağımızdan düşmanı atmaya mecburuz. - R. E. Ünaydın

3. aralarında birbirleriyle çatışmaya varacak ölçüde anlaşmazlık olan taraflar

   Dostumuza güvenmeyelim de düşmanımıza mı güvenelim? - B. R. Eyuboğlu

4. bir şeyi büyük ölçüde kullanıp tüketen kişi

   Ekmek düşmanı.

5. (mecaz) bazı şeylerden nefret eden, tiksinen kişi

   İçki düşmanı.

Deyimler

dost düşman, düşman çizmesi

Türetilmiş kavramlar

• düşmanca, düşmancı, düşmancık, düşmanken, düşmanla, düşmanlı, düşmanlık, düşmansa, düşmansı, düşmansız

Çeviriler

çeviriler

• Almanca: Feind (de) e
• Arapça: عَدُوٌّ‎ (ar) e (ʕaduvv(un))
• Arnavutça: armik (sq)
• Azerice: düşmən (az)
• Bulgarca: душман (bg) e (dušman)
• Danca: fjende (da)
• Esperanto dili: malamiko (eo)
• Estonca: vaenlane (et)
• Felemenkçe: vijand (nl) e
• Fince: vihollinen (fi), vihamies (fi)
• Fransızca: ennemi (fr) e, ennemie (fr) d, antagoniste (fr)
• Hausaca: aduwi (ha)
• İbranice: אויב‎ (he)
• İdo dili: enemiko (io), adverso (io)
• İngilizce: enemy (en), foe (en)
• İspanyolca: enemigo (es) e, adversario (es) e, adversaria (es) d, enemiga (es) d
• İsveççe: fiende (sv)
• İtalyanca: nemico (it), avversario (it) e, avversaria (it) d
• İzlandaca: fjandi (is)
• Japonca: 敵 (ja)
• Karaçay Balkarca: tuşman (krc)
• Kırım Tatarca: duşman (crh)
• Kürtçe: dijmin (ku)
• Latince: hostis (la)
• Macarca: ellenség (hu)
• Mari dili: тушман (mhr) (tušman)
• Nahuatl dili: yaotl (nah)
• Rumence: duşman (ro) e
• Rusça: враг (ru) e (vrag)
• Savahili dili: adui (sw)
• Sırp-Hırvatça: neprijatelj (sh) e, dušman (sh) e, neprijateljica (sh) d, dȕšman (sh) e
• Tatarca: doşman (tt)
• Telugu dili: కానివాడు (te) (kānivāḍu), పగవాడు (te) (pagavāḍu)
• Türkmence: duşmaan (tk), duşman (tk), kaş (tk)
• Udmurtça: враг (udm) (vrag)
• Yahudi İspanyolcası: enimigo (lad)
• Yunanca: εχθρός (el) (echthrós), εχθρά (el) (echthrá)

Ön ad

düşman (karşılaştırma daha düşman, üstünlük en düşman)

1. bir şeyin yaşamasına, barınmasına engel olan (güç]], tutum vb.

Çeviriler

çeviriler

• Fince: vihollis- (fi)
• Rusça: вражеский (ru) (vrajeskiy)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "düşman" maddesi

Atasözleri

• Akıllı düşman, akılsız dosttan hayırlıdır
• Ata dost gibi bakmalı, düşman gibi binmeli
• Bin dost az, bir düşman çok
• Borç vermekle, düşman vurmakla
• Domuz derisi post olmaz, eski düşman dost olmaz
• Dost ağlatır, düşman güldürür
• Dost başa bakar, düşman ayağa