çalmak

Türkçe

Eylem

çalmak (üçüncü tekil şahıs geniş zaman çekimi çalar) -ar

1. (hukuk) başkasının malını gizlice almak, hırsızlık etmek, aşırmak

   İngiliz cephesinden at kaçırıp bize satan bedeviler dönüşlerinde bizim atlarımızı çalıp İngilizlere satarlardı. - F. R. Atay

2. vurarak veya sürterek ses çıkartmak

   Bir yandan mızıka istiklal havasını çalıyordu. - R. E. Ünaydın

3. (müzik) bir müziği dinlemeyi sağlayan aleti çalıştırmak

   Fevkalade zekidir, iyi dans eder, piyano çalar, tenis oynar, ata biner, avcıdır, kayakçıdır. - R. H. Karay

4. ses çıkarmak, ses vermek

   Hafif hafif ıslıklar çalan sesi eski keskinliğini kaybetmiştir. - R. N. Güntekin

5. atmak, çarpmak, vurmak
6. üzerine sürmek

   Ekmeğin üzerine yağ çaldı.

7. bozmak, zarar vermek
8. kumaşın bir parçasını kesmek
9. madeni oymak, kalemle işlemek
10. benzemek, andırmak

    Geniş alınlı, kırmızıya çalar, kahverengi saçlı, altın dişli tuhaf bir delikanlı gülümsedi. - S. F. Abasıyanık

11. zamanı boşa harcatmak, ziyan edilmesine yol açmak
12. süpürmek, temizlemek

    Tozu çalmak.

Deyimler

ağzına bir parmak bal çalmak, ayıya kaval çalmak, birbirine çalmak, borusunu çalmak, etekleri zil çalmak, felekten bir gün çalmak, her telden çalmak, kara çalmak, yerden yere çalmak, yoğurt çalmak

Kaynakça

• Türk Dil Kurumu: "çalmak"

Türk lehçeleri

• Azerice: oğurlamaq (az)
• Karaçay Balkarca: urla (krc)

Çeviriler

• Almanca: stehlen (de)
• Fince: varastaa (fi)
• İngilizce: steal (en), verge (en)

Eski Türkçe

Eylem

[1] yere çalmak

[2] vurmak

[3] yenmek

Türkmence

Eylem

[1] çalmak (müzik aleti)

[2] sürmek, çalmak

Kaynakça

• Atacanov, Ata (1922). Türkmendolu Yir Sözlüğü.