çalmak

Türkçe

Eylem

çalmak (üçüncü tekil şahıs geniş zaman çekimi çalar)

1. (kriminoloji) başkasının malını gizlice almak, hırsızlık etmek, aşırmak
   • İngiliz cephesinden at kaçırıp bize satan bedeviler dönüşlerinde bizim atlarımızı çalıp İngilizlere satarlardı. - F. R. Atay
2. vurarak veya sürterek ses çıkartmak
   • Bir yandan mızıka istiklal havasını çalıyordu. - R. E. Ünaydın
3. (müzik) bir müziği dinlemeyi sağlayan aleti çalıştırmak
   • Fevkalade zekidir, iyi dans eder, piyano çalar, tenis oynar, ata biner, avcıdır, kayakçıdır. - R. H. Karay
4. ses çıkarmak, ses vermek
   • Hafif hafif ıslıklar çalan sesi eski keskinliğini kaybetmiştir. - R. N. Güntekin
5. atmak, çarpmak, vurmak
6. üzerine sürmek
   • Ekmeğin üzerine yağ çaldı.
7. bozmak, zarar vermek
8. kumaşın bir parçasını kesmek
9. madeni oymak, kalemle işlemek
10. benzemek, andırmak
    • Geniş alınlı, kırmızıya çalar, kahverengi saçlı, altın dişli tuhaf bir delikanlı gülümsedi. - S. F. Abasıyanık
11. zamanı boşa harcatmak, ziyan edilmesine yol açmak
12. süpürmek, temizlemek
    • Tozu çalmak.
13. Kapıya vurarak ses çıkarmak, kapıyı açmasını istemek.
    • Mehmet EROĞLU, 2020 Yarım Kalan Yürüyüş, sayfa 29 , İletişim Yayınları

      "Yukarıya çıkıp odanın kapısını çaldım."

14. kibrit benzeri ateş yakmaya yarayan aracı sürterek ateş yakmak
    • Faruk EREM, 1996 Bir Ceza Avukatının Anıları, sayfa 74 , Çark Kitabevi Yayınları

      "Samanlığa koşup kibriti çaldı."

Deyimler

ağzına bir parmak bal çalmak, ayıya kaval çalmak, birbirine çalmak, borusunu çalmak, etekleri zil çalmak, felekten bir gün çalmak, her telden çalmak, kara çalmak, yerden yere çalmak, yoğurt çalmak

Çeviriler

Başkasının malını izinsiz almak

• Afrikanca: steel (af)
• Almanca: stehlen (de), klauen (de)
• Bulgarca: крада (bg) (krada)
• Danca: stjæle (da)
• Felemenkçe: stelen (nl)
• İngilizce: steal (en)
• İsveççe: stjäla (sv)
• Kürtçe: dizîn (ku), dizî kirin (ku)
• Norveççe: stjele (no)
• Rusça: воровать (ru) (vorovatʹ), красть (ru) (krastʹ)

Müzik aleti kullanmak

• Almanca: spielen (de)
• Felemenkçe: spelen (nl)
• İngilizce: play (en)
• İsveççe: spela (sv)
• Rusça: играть (ru) (igratʹ)

çeviriler

• Arnavutça: vjedh (sq)
• Azerice: oğurlamaq (az)
• Baskça: lapurtu (eu)
• Estonca: varastama (et)
• Fince: varastaa (fi), lähennellä (fi), soittaa (fi)
• Fransızca: voler (fr)
• Karaçay Balkarca: urla (krc)
• Litvanca: vogti (lt)
• Macarca: lop (hu)
• Moğolca: хулгай (mn) (hulgay)
• Özbekçe: chalmoq (uz), churkamoq (uz), oʻgʻirlamoq (uz), olib qochmoq (uz), oʻmarmoq (uz), oʻymoq (uz), supurmoq (uz), taqillatmoq (uz), urmoq (uz)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "çalmak" maddesi

Eski Türkçe

Bu sözcüğün, biçim ve içerik olarak Vikisözlük standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.

Madde düzenleme ve Vikisözlük standartları ile ilgili bilgi
Bu sözcükte ayrıca şu sorunlar da bulunmaktadır:

• Bu söz(cük), ait olduğu dilin kullandığı Eski Türkçe alfabesinde yazılmamıştır.

Düzenleme yapıldıktan sonra bu not silinmelidir.

Eylem

1. yere çalmak
2. vurmak
3. yenmek

Türkmence

Eylem

çalmak

1. çalmak (müzik aleti)
2. sürmek, çalmak

Kaynakça

• Şablon:Atacanov, Ata-TYS-68ه78ع0004688