yürümek

Türkçe

Eski Yazı

یورومک

Eylem

yürümek (üçüncü tekil şahıs geniş zaman çekimi yürür)

adım atarak ilerlemek, gitmek
- Kafası yerde, kamburunu çıkarmış, yürüyordu. -H. Taner
karada veya suda, herhangi bir yöne doğru sürekli olarak yer değiştirmek
- Buz dağları güneye yürümüş.
çocuğun ayakları üzerinde gezecek duruma gelmesi
- Çocuk erken yürüdü.
yayan gezmek, yayan gitmek
- Gölgesinde yürüdüğü duvarın arkasından bir horoz sesi fark etti. -Ö. Seyfettin.
yol almak
- Biraz yürüyelim, geç kaldık.
bir yere gelmek, bir yere ulaşmak, kaplamak
- İlhan BERK, 1952 Günaydın Yeryüzü, sayfa 17 , Yeditepe Yayınları
  "Su geceleyin yürüyor dikkat ettim/Geceleyin biz uyurken ağaçlara"
üzerine doğru gitmek, akın etmek, saldırmak, hücum etmek
- Asker kaleye yürüdü.
(bankacılık) Faiz, hesap edilmek, işlemek:
- Bu paranın faizi yüzde beşten mi yürüyor?
geçmek, ilerlemek, değişmek
- Doktor o hayatın dışında kalmış. Bu ne demek? Bu, o demek ki hayat yürümüş gitmiş, birlikte yürüyememiş. -M. Ş. Esendal.
(argo) kur yapmak
- Cem KALENDER, 2009 Klan, sayfa 190 , Kavis Kitap
  "Bu kadar sıcak bir merhabadan beklemiyordu. İyice kendine geldikten sonra yürümüye devam etti, vitesi boşa aldıktan sonra olayı rutinleştirdi."
- Ayfer Tunç, 2018 Âşıklar Delidir ya da Yazı Tura, sayfa 362 , Can Yayınları
  "Hırvat, İsmail'in yürüdüğü kıza yürümüş ya da tam tersi olmuş, kimin haklı olduğu belli değil."
Bir işte ileri gitmek
Gereği gibi yapılmak veya ilerlemek:
- "Bu evliliğin yürümeyeceği daha başından anlaşılmıştı ama belki yürütürüz, demiştim." - Zeyyat Selimoğlu
(mecaz, ölüm) Ölmek
- O da yürümüş.

Çekimleme

yürümek eyleminin çekimi

olumlu çekimler
			tekil			çoğul
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
bildirme (haber) kipleri	belirli geçmiş	basit	yürüdüm	yürüdün	yürüdü	yürüdük	yürüdünüz	yürüdüler
		hikâye	yürüdüydüm	yürüdüydün	yürüdüydü	yürüdüydük	yürüdüydünüz	yürüdüydüler
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	yürüdüysem	yürüdüysen	yürüdüyse	yürüdüysek	yürüdüyseniz	yürüdüyseler yürüdülerse
	belirsiz geçmiş	basit	yürümüşüm	yürümüşsün	yürümüş	yürümüşüz	yürümüşsünüz	yürümüşler
		hikâye	yürümüştüm	yürümüştün	yürümüştü	yürümüştük	yürümüştünüz	yürümüştüler
		rivayet	yürümüşmüşüm	yürümüşmüşsün	yürümüşmüş	yürümüşmüşüz	yürümüşmüşsünüz	yürümüşmüşler
		şart	yürümüşsem	yürümüşsen	yürümüşse	yürümüşsek	yürümüşseniz	yürümüşseler yürümüşlerse
	geniş	basit	yürürüm	yürürsün	yürür	yürürüz	yürürsünüz	yürürler
		hikâye	yürürdüm	yürürdün	yürürdü	yürürdük	yürürdünüz	yürürdüler
		rivayet	yürürmüşüm	yürürmüşsün	yürürmüş	yürürmüşüz	yürürmüşsünüz	yürürmüşler
		şart	yürürsem	yürürsen	yürürse	yürürsek	yürürseniz	yürürseler yürürlerse
	şimdiki	basit	yürüyorum	yürüyorsun	yürüyor	yürüyoruz	yürüyorsunuz	yürüyorlar
		hikâye	yürüyordum	yürüyordun	yürüyordu	yürüyorduk	yürüyordunuz	yürüyordular
		rivayet	yürüyormuşum	yürüyormuşsun	yürüyormuş	yürüyormuşuz	yürüyormuşsunuz	yürüyormuşlar
		şart	yürüyorsam	yürüyorsan	yürüyorsa	yürüyorsak	yürüyorsanız	yürüyorsalar yürüyorlarsa
	gelecek	basit	yürüyeceğim	yürüyeceksin	yürüyecek	yürüyeceğiz	yürüyeceksiniz	yürüyecekler
		hikâye	yürüyecektim	yürüyecektin	yürüyecekti	yürüyecektik	yürüyecektiniz	yürüyecektiler
		rivayet	yürüyecekmişim	yürüyecekmişsin	yürüyecekmiş	yürüyecekmişiz	yürüyecekmişsiniz	yürüyecekmişler
		şart	yürüyeceksem	yürüyeceksen	yürüyecekse	yürüyeceksek	yürüyecekseniz	yürüyecekseler yürüyeceklerse
dilek (tasarlama) kipleri	istek	basit	yürüyeyim	yürüyesin	yürüye	yürüyelim	yürüyesiniz	yürüyeler
		hikâye	yürüyeydim	yürüyeydin	yürüyeydi	yürüyeydik	yürüyeydiniz	yürüyeydiler
		rivayet	yürüyeymişim	yürüyeymişsin	yürüyeymiş	yürüyeymişiz	yürüyeymişsiniz	yürüyeymişler
		şart	—	—	—	—	—	—
	şart	basit	yürüsem	yürüsen	yürüse	yürüsek	yürüseniz	yürüseler
		hikâye	yürüseydim	yürüseydin	yürüseydi	yürüseydik	yürüseydiniz	yürüseydiler
		rivayet	yürüseymişim	yürüseymişsin	yürüseymiş	yürüseymişiz	yürüseymişsiniz	yürüseymişler
		şart	—	—	—	—	—	—
	gereklilik	basit	yürümeliyim	yürümelisin	yürümeli	yürümeliyiz	yürümelisiniz	yürümeliler
		hikâye	yürümeliydim	yürümeliydin	yürümeliydi	yürümeliydik	yürümeliydiniz	yürümeliydiler
		rivayet	yürümeliymişim	yürümeliymişsin	yürümeliymiş	yürümeliymişiz	yürümeliymişsiniz	yürümeliymişler
		şart	yürümeliysem	yürümeliysen	yürümeliyse	yürümeliysek	yürümeliyseniz	yürümeliyseler yürümelilerse
	emir	basit	—	yürü	yürüsün	—	yürüyin yürüyiniz	yürüsünler
		hikâye	—	—	—	—	—	—
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	—	—	—	—	—	—
olumsuz çekimler
			tekil			çoğul
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
bildirme (haber) kipleri	belirli geçmiş	basit	yürümedim	yürümedin	yürümedi	yürümedik	yürümediniz	yürümediler
		hikâye	yürümediydim	yürümediydin	yürümediydi	yürümediydik	yürümediydiniz	yürümediydiler
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	yürümediysem	yürümediysen	yürümediyse	yürümediysek	yürümediyseniz	yürümediyseler yürümedilerse
	belirsiz geçmiş	basit	yürümemişim	yürümemişsin	yürümemiş	yürümemişiz	yürümemişsiniz	yürümemişler
		hikâye	yürümemiştim	yürümemiştin	yürümemişti	yürümemiştik	yürümemiştiniz	yürümemiştiler
		rivayet	yürümemişmişim	yürümemişmişsin	yürümemişmiş	yürümemişmişiz	yürümemişmişsiniz	yürümemişmişler
		şart	yürümemişsem	yürümemişsen	yürümemişse	yürümemişsek	yürümemişseniz	yürümemişseler yürümemişlerse
	geniş	basit	yürümem	yürümezsin	yürümez	yürümeyiz	yürümezsiniz	yürümezler
		hikâye	yürümezdim	yürümezdin	yürümezdi	yürümezdik	yürümezdiniz	yürümezdiler
		rivayet	yürümezmişim	yürümezmişsin	yürümezmiş	yürümezmişiz	yürümezmişsiniz	yürümezmişler
		şart	yürümezsem	yürümezsen	yürümezse	yürümezsek	yürümezseniz	yürümezseler yürümezlerse
	şimdiki	basit	yürümüyorum	yürümüyorsun	yürümüyor	yürümüyoruz	yürümüyorsunuz	yürümüyorlar
		hikâye	yürümüyordum	yürümüyordun	yürümüyordu	yürümüyorduk	yürümüyordunuz	yürümüyordular
		rivayet	yürümüyormuşum	yürümüyormuşsun	yürümüyormuş	yürümüyormuşuz	yürümüyormuşsunuz	yürümüyormuşlar
		şart	yürümüyorsam	yürümüyorsan	yürümüyorsa	yürümüyorsak	yürümüyorsanız	yürümüyorsalar yürümüyorlarsa
	gelecek	basit	yürümeyeceğim	yürümeyeceksin	yürümeyecek	yürümeyeceğiz	yürümeyeceksiniz	yürümeyecekler
		hikâye	yürümeyecektim	yürümeyecektin	yürümeyecekti	yürümeyecektik	yürümeyecektiniz	yürümeyecektiler
		rivayet	yürümeyecekmişim	yürümeyecekmişsin	yürümeyecekmiş	yürümeyecekmişiz	yürümeyecekmişsiniz	yürümeyecekmişler
		şart	yürümeyeceksem	yürümeyeceksen	yürümeyecekse	yürümeyeceksek	yürümeyecekseniz	yürümeyecekseler yürümeyeceklerse
dilek (tasarlama) kipleri	istek	basit	yürümeyeyim	yürümeyesin	yürümeye	yürümeyelim	yürümeyesiniz	yürümeyeler
		hikâye	yürümeyeydim	yürümeyeydin	yürümeyeydi	yürümeyeydik	yürümeyeydiniz	yürümeyeydiler
		rivayet	yürümeyeymişim	yürümeyeymişsin	yürümeyeymiş	yürümeyeymişiz	yürümeyeymişsiniz	yürümeyeymişler
		şart	—	—	—	—	—	—
	şart	basit	yürümesem	yürümesen	yürümese	yürümesek	yürümeseniz	yürümeseler
		hikâye	yürümeseydim	yürümeseydin	yürümeseydi	yürümeseydik	yürümeseydiniz	yürümeseydiler
		rivayet	yürümeseymişim	yürümeseymişsin	yürümeseymiş	yürümeseymişiz	yürümeseymişsiniz	yürümeseymişler
		şart	—	—	—	—	—	—
	gereklilik	basit	yürümemeliyim	yürümemelisin	yürümemeli	yürümemeliyiz	yürümemelisiniz	yürümemeliler
		hikâye	yürümemeliydim	yürümemeliydin	yürümemeliydi	yürümemeliydik	yürümemeliydiniz	yürümemeliydiler
		rivayet	yürümemeliymişim	yürümemeliymişsin	yürümemeliymiş	yürümemeliymişiz	yürümemeliymişsiniz	yürümemeliymişler
		şart	yürümemeliysem	yürümemeliysen	yürümemeliyse	yürümemeliysek	yürümemeliyseniz	yürümemeliyseler yürümemelilerse
	emir	basit	—	yürüme	yürümesin	—	yürümeyin yürümeyiniz	yürümesinler
		hikâye	—	—	—	—	—	—
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	—	—	—	—	—	—

Deyimler

alıp yürümek, ayağın yürümek, çalık yürümek, geriye yürümek, izinden yürümek, kan yürümek, peşinden yürümek, su yürümek, üstüne yürümek, tıpış tıpış yürümek, yol yürümek yolunda yürümek

Çeviriler

çeviriler

Almanca: gehen (de), laufen (de)
Fince: kulkea (fi), kävellä (fi)
Fransızca: marcher (fr)
İngilizce: walk (en), amble (en)
İspanyolca: caminar (es)
İsveççe: gå (sv)
Kırım Tatarca: cürmek (crh), yürmek (crh)
Macarca: gyalogol (hu), sétál (hu)
Tatarca: yörü (tt)
Türkmence: ýörmek (tk)

Kaynakça

Türk Dil Kurumuna göre "yürümek" maddesi