ki

Ayrıca bakınız: KI, Ki, kî, kī

Türkçe

Köken

Farsça ki

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /ˈki/
• Heceleme: ki

Bağlaç

ki

1. anlam bakımından birbirleriyle ilgili cümleleri birbirine bağlayan söz
2. bâzı kelimelerin sonuna bir ek gibi eklenerek birtakım zarflar, yeni edatlar oluşturan bir söz: belki, çünkü, hâlbuki, mademki, sanki gibi
3. iki cümlede anlatılan durumların uyuşmazlığını bildiren bir söz

   Ama o bir şey yapmamıştı ki onun hiç kabahati yoktu. — O. C. Kaygılı

4. ikinci cümledeki yargının birincideki hareketin yapılışı sırasında görülerek şaşıldığını bildiren söz

   Kapağı kaldırmış ki sandık bomboş.

5. soru cümlesinin sonuna getirildiğinde şüphe veya endişe anlatan bir söz

   Acaba gelmez mi ki?

   Bunu bana bırakırlar mı ki?

   Acaba ceza verirler mi ki?

6. öyle, o kadar, o denli v.s.'den sonra, kullanıldığı cümleye güç katan söz

   Bir de ağzıma aldım ki şeker gibi tadı var.

7. özneyi, tümleci güçlendirerek cümlenin temel bölümüne bağlayan söz

   Siz ki beni tanırsınız, niçin böyle düşünüyorsunuz?

8. yakınma, kınama vb. duygular anlatmak için bir cümlenin sonuna getirilen bir söz

   O beni sevmez ki! Sana güvenilmez ki!

Açıklamalar

• Günümüzde ki bağlacı, olumlu anlam vermek amacıyla yanlış bir biçimde kullanılmakta, "Geldim ki" veya "Yaptım ki" gibi. Oysa bu bağlaç olumsuzluk anlamı yükler, ardından kullanıldığı kelimeye. "Gelmedim ki" ya da "Yapmadım ki" gibi. Olumlu anlam verecek bir bağlaç kullanılması isteniyorsa, doğrusu "ya" bağlacıdır. "Geldim ya", "Yaptım ya" örneklerinde olduğu gibi.

Atasözleri

ki

• Ağır git ki yol alasın
• Ağır otur ki bey desinler
• Baktın ki kar havası, eve gel kör olası
• Deveye "Boynun eğri" demişler, "Nerem doğru ki?" demiş
• Elin ağzı torba değil ki büzesin
• Görgülü kuşlar gördüğünü işler, görmedik kuşlar ne görsün ki ne işler?
• Komşunu iki inekli iste ki kendin bir inekli olasın

Deyimler

ki

demek ki,

ki bağlacı,

öyle ki,

sakalım yok ki sözüm dinlensin,

sarımsak yemedim ki ağzım koksun,

soğan yemedim ki ağzım koksun,

şeytan diyor ki

Türetilmiş kavramlar

• hâlbuki, oysaki

Çeviriler

ki

• Fince: että (fi)
• İngilizce: so that (en)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "ki" maddesi

Bretonca

Ad

ki

1. (köpekgiller) köpek, it

Gagavuzca

Bağlaç

ki

1. ki

Köken

1. Farsça

Hawaii dili

Ad

ki

1. anahtar

Macarca

Adıl

ki

1. kim