ki

Vikisözlük sitesinden

Şuraya atla: kullan, ara

Başka anlamlar veya farklı yazılışlar için bakınız: kim

Konu başlıkları

1 Türkçe
- 1.1 Bağlaç
2 Bretonca
- 2.1 Ad
3 Gagavuzca
- 3.1 Bağlaç
4 Hawaii dili
- 4.1 Ad
5 Macarca
- 5.1 Adıl

Türkçe[değiştir]

Bağlaç[değiştir]

Anlamlar

[1] anlam bakımından birbirleriyle ilgili cümleleri birbirine bağlayan bir söz

[2] özneyi, tümleci güçlendirerek cümlenin temel bölümüne bağlayan bir söz

Siz ki beni tanırsınız, niçin böyle düşünüyorsunuz?

[3] öyle, o kadar, o denli vb.nden sonra, kullanıldığı cümleye güç katan söz

[4] ikinci cümledeki yargının birincideki hareketin yapılışı sırasında görülerek şaşıldığını bildiren bir söz

Kapağı kaldırmış ki sandık bomboş.

Bir de ağzıma aldım ki şeker gibi tadı var.

[5] iki cümlede anlatılan durumların uyuşmazlığını bildiren bir söz

Ama o bir şey yapmamıştı ki onun hiç kabahati yoktu. - O. C. Kaygılı

[6] yakınma, kınama vb. duygular anlatmak için bir cümlenin sonuna getirilen bir söz

O beni sevmez ki! Sana güvenilmez ki!

[7] soru cümlesinin sonuna getirildiğinde şüphe veya endişe anlatan bir söz

Acaba gelmez mi ki?

Bunu bana bırakırlar mı ki?

Acaba ceza verirler mi ki?

[8] bazı kelimelerin sonuna bir ek gibi eklenerek birtakım zarflar, yeni edatlar oluşturan bir söz: belki, çünkü, hâlbuki, mademki, sanki gibi

Açıklamalar

[1] Günümüzde ki eki, olumlu anlam vermek amacıyla yanlış bir biçimde kullanılmakta, "Geldim ki" veya "Yaptım ki" gibi. Oysa bu ek olumsuzluk anlamı yükler, ardından kullanıldığı kelimeye. "Gelmedim ki" ya da "Yapmadım ki" gibi. Olumlu ek kullanılması isteniyorsa, doğrusu "ya" ekidir. "Geldim ya", "Yaptım ya" örneklerinde olduğu gibi.

Köken

[1] (Farsça) ki

Atasözleri

Ağır git ki yol alasın

Ağır otur ki bey desinler

Baktın ki kar havası, eve gel kör olası

Deveye boynun eğri, demişler; nerem doğru ki, demiş

Elin ağzı torba değil ki büzesin

Görgülü kuşlar gördüğünü işler, görmedik kuşlar ne görsün ki ne işler?

Komşunu iki inekli iste ki kendin bir inekli olasın

Deyimler

sakalım yok ki sözüm dinlensin

sarımsak yemedim ki ağzım koksun

soğan yemedim ki ağzım koksun

şeytan diyor ki

Kaynaklar

Türk Dil Kurumu

Türk Dilleri

Altayca: [[#Altayca|]] ^(alt)
Azerice: [[#Azerice|]] ^(az)
Başkurtça: [[#Başkurtça|]] ^(ba)
Çağatayca: [[#Çağatayca|]] ^(chg)
Çuvaşça: [[#Çuvaşça|]] ^(cv)
Gagavuzca: [[#Gagavuzca|]] ^(gag)
Hakasça: [[#Hakasça|]] ^(kjh)
Karaçay Balkarca: [[#Karaçay Balkarca|]] ^(krc)
Karakalpakça: [[#Karakalpakça|]] ^(kaa)
Kazakça: [[#Kazakça|]] ^(kk)
Kırım Tatarca: [[#Kırım Tatarca|]] ^(crh)
Kırgızca: [[#Kırgızca|]] ^(ky)

Kumanca: [[#Kumanca|]] ^(qwm)
Kumukça: [[#Kumukça|]] ^(kum)
Özbekçe: [[#Özbekçe|]] ^(uz)
Şorca: [[#Şorca|]] ^(cjs)
Tatarca: [[#Tatarca|]] ^(tt)
Türkmence: [[#Türkmence|]] ^(tk)
Tuvaca: [[#Tuvaca|]] ^(tyv)
Uygurca: [[#Uygurca|]] ^(ug)
Yakutça: [[#Yakutça|]] ^(sah)

Çeviriler

Afrikanca: [1] [[#Afrikanca|]] ^(af)
Almanca: [1] [[#Almanca|]] ^(de)
Aragonca: [1] [[#Aragonca|]] ^(an)
Arapça: [1] [[#Arapça|]] ^(ar)
Arnavutça: [1] [[#Arnavutça|]] ^(sq)
Aymaraca: [1] [[#Aymaraca|]] ^(ay)
Baskça: [1] [[#Baskça|]] ^(eu)
Beyaz Rusça: [1] [[#Beyaz Rusça|]] ^(be)
Bretonca: [1] [[#Bretonca|]] ^(br)
Boşnakça: [1] [[#Boşnakça|]] ^(bs)
Bulgarca: [1] [[#Bulgarca|]] ^(bg)
Çeçence: [1] [[#Çeçence|]] ^(ce)
Çekçe: [1] [[#Çekçe|]] ^(cs)
Çince: [1] [[#Çince|]] ^(zh)
Danca: [1] [[#Danca|]] ^(da)
Ermenice: [1] [[#Ermenice|]] ^(hy)
Esperanto: [1] [[#Esperanto|]] ^(eo)
Estonca: [1] [[#Estonca|]] ^(et)
Faroe dili: [1] [[#Faroe dili|]] ^(fo)
Farsça: [1] [[#Farsça|]] ^(fa)
Fince: [1] että ^(fi)
Fransızca: [1] [[#Fransızca|]] ^(fr)
Frizce: [1] [[#Frizce|]] ^(fy)
Galce: [1] [[#Galce|]] ^(cy)
Galiçyaca: [1] [[#Galiçyaca|]] ^(gl)
Guarani dili: [1] [[#Guarani dili|]] ^(gn)
Gucaratça: [1] [[#Gucaratça|]] ^(gu)
Gürcüce: [1] [[#Gürcüce|]] ^(ka)
Hausaca: [1] [[#Hausaca|]] ^(ha)
Hırvatça: [1] [[#Hırvatça|]] ^(hr)
Hintçe: [1] [[#Hintçe|]] ^(hi)
Hollandaca: [1] [[#Hollandaca|]] ^(nl)
İdo: [1] [[#İdo|]] ^(io)
İngilizce: [1] that ^(en)
İrlandaca: [1] [[#İrlandaca|]] ^(ga)
İskoçça: [1] [[#İskoçça|]] ^(gd)

İspanyolca: [1] [[#İspanyolca|]] ^(es)
İsveççe: [1] [[#İsveççe|]] ^(sv)
İsviçre Almancası: [1] [[#Almanca|]] ^(de)
İtalyanca: [1] [[#İtalyanca|]] ^(it)
İzlandaca: [1] [[#İzlandaca|]] ^(is)
Japonca: [1] [[#Japonca|]] ^(ja)
Katalanca: [1] [[#Katalanca|]] ^(ca)
Keçuva dili: [1] [[#Keçuva dili|]] ^(qu)
Kernevekçe: [1] [[#Kernevekçe|]] ^(kw)
Korece: [1] [[#Korece|]] ^(ko)
Kürtçe: [1] [[#Kürtçe|]] ^(ku)
Latince: [1] [[#Latince|]] ^(la)
Lehçe: [1] [[#Lehçe|]] ^(pl)
Letonca: [1] [[#Letonca|]] ^(lv)
Litvanca: [1] [[#Litvanca|]] ^(lt)
Macarca: [1] [[#Macarca|]] ^(hu)
Malgaşça: [1] [[#Malgaşça|]] ^(mg)
Marathi dili: [1] [[#Marathi dili|]] ^(mr)
Moldovaca: [1] [[#Moldovaca|]] ^(mo)
Normanca: [1] [[#Normanca|]] ^(roa)
Norveççe: [1] [[#Norveççe|]] ^(no)
Pencapça: [1] [[#Pencapça|]] ^(pa)
Portekizce: [1] [[#Portekizce|]] ^(pt)
Rumence: [1] [[#Rumence|]] ^(ro)
Rusça: [1] [[#Rusça|]] ^(ru)
Sanskritçe: [1] [[#Sanskritçe|]] ^(sa)
Sırpça: [1] [[#Sırpça|]] ^(sr)
Slovakça: [1] [[#Slovakça|]] ^(sk)
Slovence: [1] [[#Slovence|]] ^(sl)
Somalice: [1] [[#Somalice|]] ^(so)
Sunda dili: [1] [[#Sunda dili|]] ^(su)
Şona dili: [1] [[#Şona dili|]] ^(sn)
Ukraynaca: [1] [[#Ukraynaca|]] ^(uk)
Venedikçe: [1] [[#Venedikçe|]] ^(vec)
Yorubaca: [1] [[#Yorubaca|]] ^(yo)
Yunanca: [1] [[#Yunanca|]] ^(el)

Bretonca[değiştir]

Ad[değiştir]

Anlamlar

[1] (köpekgiller, evcil hayvan) köpek, it

Gagavuzca[değiştir]

Bağlaç[değiştir]

Anlamlar

[1] ki

Köken

Hawaii dili[değiştir]

Ad[değiştir]

Anlamlar

Macarca[değiştir]

Adıl[değiştir]

Anlamlar

[1] kim

"https://tr.wiktionary.org/w/index.php?title=ki&oldid=1883258" adresinden alındı.