köpek

Ayrıca bakınız: kopek, köpək

Haftanın sözcüğü – 2007, 24. hafta

Türkçe

Söyleniş

• IPA^(anahtar): cœpec

Köken

Eski Türkçe köp (şişmek, kabarmak ) > köpük. 14. yy'dan önce ender rastlanır. Türkçe it sözcüğünün yerini almıştır

Yazılışlar

كوپك‎

Ad

köpek (belirtme hâli köpeği, çoğulu köpekler)

[1] Köpek

1. (köpekgiller, evcil hayvanlar) köpekgiller (Canidae) familyasından görünüş ve büyüklükleri farklı, yüzden fazla evcil ırkı olan etçil hayvan, it
2. (hakaret yollu sözcükler) aşağılık niyetlerle yaltaklanan veya davranışları kötü olan kimse için kullanılan bir sövgü sözü

   Ben bu ite çattığıma bin pişman oldum. Bu köpekten de aşağı köpeğe uyma. - Y. Kemal

Bilimsel adı

• Canis familiaris

Eş anlamlılar

• fino, havhav, kuçu, kuçukuçu, barak, çomar, encik, enik, belo, gölbez

Deyimler

av köpeği, çoban köpeği, erkek köpek, Kangal köpeği, kırma köpek, köpek balığı, köpek dişi, kurt köpeği, köpek üzümü

Çeviriler

Canidae köpekgiller

• Afrikanca: hond (af)
• Aiton dili: မႃ (maa)
• Almanca: Hund (de) e
• Altayca: ийт (alt) (iyt)
• Arapça: كَلْب‎ (ar) e (kelb)
• Arnavutça: qen (sq) e
• Aymaraca: anu (ay)
• Azerice: köpək (az), it (az)
• Başkurtça: эт (ba) (et)
• Birmanca: ခွေး (my) (hkwe:)
• Bretonca: ki (br)
• Bulgarca: куче (bg) n (kuče), пес (bg) e (pes)
• Buryatça: нохой (bxr) (noxoj)
• Çekçe: pes (cs)
• Çince:

  Mandarin dili: 狗 (zh) (gǒu), 犬 (zh) (quǎn)

• Çuvaşça: йытӑ (cv) (yıto)
• Danca: hund (da)
• Endonezce: anjing (id)
• Eski Türkçe: ıt‎ (otk) (ıt)
• Esperanto dili: hundo (eo)
• Estonca: koer (et)
• Evenki dili: ӈинакин (ŋinakin)
• Faroe dili: hundur (fo)
• Farsça: سگ‎ (fa) (sag)
• Felemenkçe: hond (nl) e
• Fince: koira (fi), lurjus (fi)
• Fransızca: chien (fr) e
• Frizce: hûn (fy)
• Galiçyaca: can (gl)
• Guarani dili: jagua (gn)
• Gürcüce: ძაღლი (ka) (ʒaɣli)
• Hakasça: адай (kjh) (aday)
• Hausaca: kare (ha)
• Hintçe: कुत्ता (hi) (kuttā)
• Inuktitut dili: ᕿᒻᒥᖅ (iu) (qimmiq)
• İrlandaca: madra (ga)
• İbranice: כלב‎ (he) [kélev]
• İngilizce: dog (en), hound (en); scoundrel (en)
• İskoç İngilizcesi: dug (sco)
• İspanyolca: perro (es) e, canalla (es)
• İsveççe: hund (sv)
• İtalyanca: cane (it)
• İzlandaca: hundur (is), rakki (is)
• Japonca: 犬 (ja) (いぬ, inu)
• Kalmukça: ноха (xal) (noxa)
• Karakalpakça: iyt (kaa)
• Katalanca: gos (ca) e, ca (ca) e
• Kazakça: ит (kk) (ït)
• Kırgızca: ит (ky) (it)
• Kırım Tatarca: köpek (crh), it (crh)
• Korece: 개 (ko) (gae)
• Korsikaca: cane (co)
• Keçuva dili: alkho (qu)
• Kmer dili: ឆ្កែ (km) (chhkê)
• Komi dili: пон (kv)
• Kumukça: ит (kum)
• Kürtçe: se (ku), kûçik (ku)
• Lao dili: ໝາ (lo) (mā)
• Latince: canis (la)
• Lehçe: pies (pl)
• Litvanca: šuo (lt)
• Macarca: kutya (hu) eb (hu)
• Marathi dili: कुत्रा (mr) (kutrā)
• Mari dili: пий (mhr) (pij)
• Mokşa dili: пине (mdf) (pine)
• Moğolca: нохой (mn) (nohoy)
• Nogayca: ийт (nog) (iyt)
• Norveççe: hund (no)
• Özbekçe: ит (uz), it (uz)
• Portekizce: cão (pt), (Brezilya) cachorro (pt)
• Rapanui dili: paihéŋa (rap)
• Reto Romanca: chaun (rm), tgaun (rm)
• Romanca: žukli (rom)
• Rusça: соба́ка (ru) d (sobáka), пёс (ru) e (pjos), пси́на (ru) d (psína)
• Sarduca: cane (sc)
• Sicilyaca: cani (scn)
• Sırp-Hırvatça: пас (sh), pas (sh)
• Slovakça: pes (sk)
• Slovence: pes (sl)
• Somalice: eey (so)
• Sorbca:

  Aşağı Sorbça: pjas (dsb)

  Yukarı Sorbca: psyk (hsb)

• Şorca: адай (aday)
• Tatarca: эт (tt) (et), et (tt)
• Tayca: หมา (th) (mǎa)
• Telugu dili: కుక్క (te) (kukka), శునకము (te) (śunakamu)
• Ternate dili: kaso
• Tibetçe: ཁྱི (bo) (khyi)
• Tuvaca: ыт (tyv) (ıt)
• Türkmence: ит (tk)
• Ukraynaca: пес (uk) (pes)
• Uygurca: ئىت‎ (ug) (it)
• Vietnamca: con chó (vi)
• Yahudi İspanyolcası: hsbpero (lad)
• Yakutça: ыт (sah) (ıt)
• Yunanca: σκύλος (el) e (skýlos), σκυλί (el) n (skylí)

Ayrıca bakınız

• Vikitür'de Canis familiaris

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "köpek" maddesi

Atasözleri

• Aç köpek fırın deler
• Ardında yüz köpek havlamayan kurt, kurt sayılmaz
• Dişi köpek kuyruğunu sallamayınca, erkek köpek ardına düşmez
• Eceli gelen köpek cami duvarına işer
• Havlayan köpek ısırmaz
• Kısmetsiz köpek, sabaha karşı uyuyakalır
• Köpek bile yal yediği kaba pislemez
• Köpekle yatan pire ile kalkar

Gagavuzca

Köken

Eski Türkçe köpäk

Ad

köpek

1. (köpekgiller, evcil hayvanlar) köpek

Deyimler

kedi ile köpek gibi

Kırım Tatarca

Ad

köpek

1. (köpekgiller, evcil hayvanlar) köpek, it

   Köpekler uvulday

Türkmence

Ad

köpek

1. (köpekgiller, evcil hayvanlar) köpek, erkek köpek