cümle

Ayrıca bakınız: özne, yüklem

Türkçe

Köken

Arapça جُمْلة‏‎ (ar) (cümle) [cümle]

Ad

cümle (belirtme hâli cümleyi, çoğulu cümleler) -si

1. (dil bilimi) yargı bildirmek için tek başına çekimli bir fiil veya çekimli bir fiille kullanılan sözcükler dizisi, tümce

   Ben bu cümleyi üç defa okudum, hiçbir şey anlayamadım. - B. R. Eyuboğlu

2. (artık kullanılmayan sözcükler) dizge, sistem

Çekimleme

cümle adının çekimi

	tekil	çoğul
yalın	cümle	cümleler
belirtme	cümleyi	cümleleri
yönelme	cümleye	cümlelere
bulunma	cümlede	cümlelerde
ayrılma	cümleden	cümlelerden
tamlayan	cümlenin	cümlelerin
iyelik
	tekil	çoğul
1. tekil (benim)	cümlem	cümlelerim
2. tekil (senin)	cümlen	cümlelerin
3. tekil (onun)	cümlesi	cümleleri
1. çoğul (bizim)	cümlemiz	cümlelerimiz
2. çoğul (sizin)	cümleniz	cümleleriniz
3. çoğul (onların)	cümlesi cümleleri

Deyimler

bağlaçlı yan cümle, bağlı cümle, bileşik cümle, cümle âlem, cümle cahan, eksiltili cümle, fiil cümlesi, olumlu cümle, parantez cümlesi, soru cümlesi, ünlem cümlesi

Çeviriler

• Almanca: Satz (de) e
• Arapça: جُمْلة‏‎ (ar) d (cümle)
• Arnavutça: [Girdi?]tpos
• Azerice: cəmi (az), cümlə (az)
• Çağatayca: barca‏‎ (chg)
• Çekçe: věta (cs) d
• Estonca: [Girdi?]tpos
• Faroe dili: setning (fo)
• Farsça: جمله‏‎ (fa)
• Fince: lause (fi)
• Fransızca: proposition (fr)
• Hollandaca: zin (nl)
• İngilizce: sentence (en), clause (en)
• İsveççe: sats (sv)
• İtalyanca: frase (it) d
• İzlandaca: setning (is)

• Kırgızca: bardık (ky), bütkül (ky), bütün (ky), süylöm (ky)
• Kürtçe: hevok (ku)
• Lehçe: zdanie (pl)
• Litvanca: sakinys (lt)
• Macarca: mondat (hu)
• Özbekçe: jumla (uz)
• Rusça: предложение (ru) n (predlojeniye)
• Uygurca: جۈملە‏‎ (ug) (jümle)

Adıl

cümle

1. (adıl, belgisiz) herkes

   Cümleye uzun ömürler dilerim. - B. Felek

Çeviriler

herkes

• Afrikanca: alles (af)
• Almanca: aller (de)
• Çekçe: všichni (cs)
• Endonezce: semuanya (id)
• Fince: jokainen (fi)
• Fransızca: tout (fr)
• Hollandaca: alles (nl)
• İngilizce: all (en)
• İspanyolca: todo (es)
• İsveççe: all (sv)
• İtalyanca: tutto (it)

• Kürtçe: hemû (ku), giş (ku)
• Rusça: весь (ru) (vesʹ)
• Tayca: ทุก (th) (túk)

Ön ad

cümle

1. bütün, hep

Çeviriler

• Fince: koko (fi)
• İngilizce: [Girdi?]tpos
• İspanyolca: [Girdi?]tpos
• İsveççe: [Girdi?]tpos

• Kürtçe: [Girdi?]tpos

Kaynakça

• Türk Dil Kurumu: "cümle"

Osmanlı Türkçesi

Bu sözcüğün, biçim ve içerik olarak Vikisözlük standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.

Madde düzenleme ve Vikisözlük standartları ile ilgili bilgi
Bu sözcükte ayrıca şu sorunlar da bulunmaktadır:

• Bu söz(cük), ait olduğu dilin kullandığı Osmanlı Türkçesi alfabesinde yazılmamıştır.

Düzenleme yapıldıktan sonra bu not silinmelidir.

Farklı yazılışlar

• جمله‏

Köken

Arapça

Ön ad

karşılaştırma دها‏ cümle (daha {{{1}}}), üstünlük اڭ‏ cümle (en {{{1}}})

1. bütün, tüm
2. tümce