çene

Türkçe

Köken

Farsça چانه‌‎

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /t͡ʃe.ˈne/
• Heceleme: çe‧ne

Ad

çene (belirtme hâli çeneyi, çoğulu çeneler)

Bir adamın çenesi (1)

Bir geminin çenesi (5)

1. (anatomi) canlılarda baş bölümünde yer alan, kemik veya kıkırdak ile desteklenen, altlı üstlü dişleri taşıyan ve ağzın kapanıp açılmasını sağlayan kasları üzerinde barındıran iki parçaya verilen ad
   • Çenesinin, başının bütün iskeleti peksimeti çiğnedikçe daha açık olarak meydana çıkıyordu. — H. E. Adıvar
   • Kafa, göz, gövde, bacak, kol, çene, parmak, el, ayak
     Boşanır sırtlara, vâdîlere, sağnak sağnak. — M. Â. Ersoy
2. çok konuşma huyu, gevezelik
   • Sende de çene var ha!
3. kerpeten, mengene gibi araçların eşyayı sıkıştıran karşılıklı iki parçasından her biri
4. köşe
5. (denizcilik) baş bodoslamasının omurga ile birleştiği yer; çarık, pruva

Çekimleme

çene adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		çene	çeneler
belirtme		çeneyi	çeneleri
yönelme		çeneye	çenelere
bulunma		çenede	çenelerde
ayrılma		çeneden	çenelerden
tamlayan		çenenin	çenelerin
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	çenem	çenelerim
	belirtme	çenemi	çenelerimi
	yönelme	çeneme	çenelerime
	bulunma	çenemde	çenelerimde
	ayrılma	çenemden	çenelerimden
	tamlayan	çenemin	çenelerimin
2. tekil	yalın	çenen	çenelerin
	belirtme	çeneni	çenelerini
	yönelme	çenene	çenelerine
	bulunma	çenende	çenelerinde
	ayrılma	çenenden	çenelerinden
	tamlayan	çenenin	çenelerinin
3. tekil	yalın	çenesi	çeneleri
	belirtme	çenesini	çenelerini
	yönelme	çenesine	çenelerine
	bulunma	çenesinde	çenelerinde
	ayrılma	çenesinden	çenelerinden
	tamlayan	çenesinin	çenelerinin
1. çoğul	yalın	çenemiz	çenelerimiz
	belirtme	çenemizi	çenelerimizi
	yönelme	çenemize	çenelerimize
	bulunma	çenemizde	çenelerimizde
	ayrılma	çenemizden	çenelerimizden
	tamlayan	çenemizin	çenelerimizin
2. çoğul	yalın	çeneniz	çeneleriniz
	belirtme	çenenizi	çenelerinizi
	yönelme	çenenize	çenelerinize
	bulunma	çenenizde	çenelerinizde
	ayrılma	çenenizden	çenelerinizden
	tamlayan	çenenizin	çenelerinizin
3. çoğul	yalın	çenesi çeneleri
	belirtme	çenesini çenelerini
	yönelme	çenesine çenelerine
	bulunma	çenesinde çenelerinde
	ayrılma	çenesinden çenelerinden
	tamlayan	çenesinin çenelerinin

Sözcük birliktelikleri

• alt çene, çene kemiği, çene suyu, ökçe çene, üst çene

Deyimler

• alt çene oynamak, çene çalmak

Çeviriler

anatomi

• Aari dili: kedja
• Almanca: Kinn (de) n, Kiefer (de) e
• Azerice: çənə (az)
• Bretonca: groñj (br) e
• Çekçe: čelist (cs) d, brada (cs)
• Çuvaşça: янах (cv) (janah)
• Danca: hage (da)
• Ersya dili: уло (myv) ( ulo )
• Esperanto: mentono (eo)
• Estonca: lõug (et)
• Farsça: چانه‌‎ (fa)
• Felemenkçe: kin (nl), kim (nl), kaak (nl)
• Fince: leuka (fi)
• Fransızca: mâchoire (fr) d
• Gürcüce: ნიკაპი (ka) (niḳaṗi)
• Haitice: manton (ht)
• İbranice: סנטר‎ (he) (santer)
• İngilizce: jaw (en), chin (en)
• İspanyolca: maxilar (es), barbilla (es)

  Yahudi İspanyolcası: menton (lad)

• İsveççe: haka (sv), käke (sv)
• İtalyanca: mento (it)
• İzlandaca: haka (is)
• Japonca: あご (ja) [ago]
• Karaçay-Balkarca: sakal tüb (krc)
• Macarca: áll (hu), állcsont (hu)
• Malgaşça: saoka (mg)
• Moğolca: эрүү (mn) (erüü)
• Norveççe: hake (no)
• Portekizce: queixo (pt) e
• Rusça: подбородок (ru) (podborodok)
• Tagalogca: babà (tl)
• Tatarca: iäk (tt), iyäk (tt)

  Kırım Tatarcası: saqal tübü (crh)

• Türkmence: eňek (tk)
• Udmurtça: ангес (udm) (anges), гурул (udm) (gurul)
• Vepsice: löug (vep)
• Vietnamca: cằm (vi)
• Volapük dili: cün (vo)

denizcilik

• Almanca: Bug (de) e
• Beyaz Rusça: нос (be) (nos)
• Bulgarca: нос (bg) (nos)
• Esperanto: pruo (eo)
• Estonca: vöör (et)
• Felemenkçe: boeg (nl)
• Fince: keula (fi)
• Fransızca: étrave (fr) d, proue (fr) d
• Frizce: kin (fy)
• Haitice: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• İngilizce: bow (en), prow (en)
• İspanyolca: proa (es) d
• İsveççe: bog (sv), för (sv)
• Moğolca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Portekizce: proa (pt) d, vante (pt)
• Rusça: нос (ru) (nos)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "çene" maddesi

Ek okumalar

• Vikipedi'de çene

Çağatayca

Söyleniş

• Heceleme: çe‧ne

Ad

1. buri, kurt, kürk

Kaynakça

• KÚNOS, Dr. Ignaz (1902). Şeyh Süleyman Efendi, Çağatayca-Osmanlıca Sözlük. Budapeşte: Section Orientale de la Société Ethnographique Hongroise.