kış

Ayrıca bakınız: kis

Haftanın sözcüğü – 2006, 49. hafta

Türkçe

Söyleniş

• IPA^(anahtar): [ˈkɯʃ], (çoğulu) [kɯʃˈlɑɾ]

• Kış

  (dosya)

  , çoğulu

  Kışlar

  (dosya)

• Heceleme: kış

Köken

Osmanlı Türkçesi قیش‎ sözcüğünden devralındı

Ad

kış (belirtme hâli kışı, çoğulu kışlar)

İstanbul'da bir kış günü

1. (mevsimler) Kuzey yarım kürede 22 Aralık-21 Mart, güney yarım kürede 21 Haziran-23 Eylül tarihleri arasındaki zaman dilimi, sonbaharla ilkbahar arasındaki soğuk mevsim; şita
   • Cem KALENDER, 2009 Klan, sayfa 39 , Kavis Kitap

     ""Kış kıştır, her kış soğuktur ama buranın kışı bir başka soğuktur," dedi Sasa sakince."

2. (mecaz, meteoroloji) Çok soğuk hava
3. (ses) Tavuk vb. kümes hayvanlarını kovalamak için çıkarılan ses.

Atasözleri

• ağustosun yarısı yaz, yarısı kıştır,
• Allah dağına göre verir kışı,
• benzeye benzeye yaz, benzeye benzeye kış olur,
• dağ başına kış gelir, insanın başına iş gelir,
• fukaranın düşkünü, beyaz giyer kış günü,
• gönlün yazı var, kışı var,
• işini kış tut da yaz çıkarsa bahtına,
• kalendere kış geliyor demişler, titremeye hazırım diye cevap vermiş,
• karakışta karlar, martta yağmaz, nisanda durmazsa değme çiftçinin keyfine,
• karıncadan ibret al, yazdan kışı karşılar,
• kavak, yaprağını tepeden dökerse kış çok olur,
• kış kış gerek, yaz yaz,
• kış kışlığını, kuş kuşluğunu yapar,
• leyleği kuştan mı sayarsın, yazın gelir, kışın gider,
• palamut çok biterse kış erken olur,
• sabahın kızıllığı akşamı kış eder, akşamın kızıllığı sabahı güz eder,
• yağmur yağsa kış değil mi? Kişi halini bilse hoş değil değil mi?,
• yaz yalan, kış gerçek,
• yazın araması, kışın taraması olmasa herkes besler mandayı,
• yazın başı pişenin, kışın aşı pişer,
• yazın gölge hoş, kışın çuval boş,
• yazın gölge kovan, kışın karın ovar,
• zürefanın düşkünü, beyaz giyer kış günü

Deyimler

kış basmak, kış dönemi, kış dönencesi, kış günü, kış kayıtı, kış kıyamet, kış uykusu, kış yapmak, kışı geçirmek, kara kış, yaz kış, yazlı kışlı

Çeviriler

Mevsim

• Abazaca: aгъын (abq) (aγən)
• Afrikanca: winter (af)
• Almanca: Winter (de) e
• Altayca: кыш (alt) (kïš)
• Arapça: شتاء‎ (ar)
• Arnavutça: dinër (sq)
• Asturyasça: iviernu (ast)
• Aşağı Almanca: Winter (nds) e
• Azerice: qış (az)
• Baskça: negu (eu)
• Bretonca: goañv (br) e
• Bulgarca: зима (bg) (sima)
• Çekçe: zima (cs)
• Çince: 冬天 (zh) (dōngtiān), vaatlerde: 冬 (zh) (dōng)
• Danca: vinter (da)
• Endonezce: musim dingin (id)
• Ersya dili: теле (myv) ( ťeľe )
• Esperanto dili: vintro (eo)
• Estonca: talv (et)
• Faroe dili: vetur (fo)
• Farsça: زمستان‎ (fa) (zemestān)
• Felemenkçe: winter (nl)
• Fince: talvi (fi)
• Fransızca: hiver (fr)
• Frizce: winter (fy)
• Gagavuzca: kış (gag)
• Galce: gaeaf (cy)
• Galiçyaca: inverno (gl)
• Guarani dili: araro'y (gn)
• Gürcüce: ზამთარი (ka) (zamtari)
• Hintçe: शिशिर (hi) (śiśir)
• İbranice: חורף‎ (he) (chóref), װינטער‎ (he)
• İngilizce: winter (en)
• İnterlingua dili: hiberno (ia)
• İrlandaca: geimhreadh (ga)
• İskoç İngilizcesi: winter (sco)
• İspanyolca: invierno (es)
• İsveççe: vinter (sv)
• İtalyanca: inverno (it)
• İzlandaca: vetur (is)
• Japonca: 冬 (ja), ふゆ (ja) (fuyu)
• Kazakça: қыс (kk) (qıs)
• Katalanca: hivern (ca) e
• Kırgızca: қеш (ky) (қeş)
• Kırım Tatarca: qış (crh)
• Korece: 겨울 (ko) (gyeo-ul)
• Kürtçe: zivistan (ku)
• Latince: hiems (la) d
• Lehçe: zima (pl)
• Letonca: ziema (lv)
• Litvanca: žiema (lt)
• Macarca: tél (hu)
• Makedonca: зима (mk) (zima)
• Malayca: musim dingin (ms)
• Maorice: takurua (mi)
• Marathi dili: शिशिर (mr) (śiśir)
• Mari dili: теле (mhr) (tele)
• Mokşa dili: тяла (mdf) ( ťala )
• Norveççe: vinter (no)
• Özbekçe: қиш (uz)
• Portekizce: inverno (pt)
• Reto Romanca: enviern (rm)
• Rumence: iarnă (ro) d
• Rusça: зима (ru) (simá)
• Sırp-Hırvatça: зима (sh), zima (sh)
• Sicilyaca: nvernu (scn)
• Slovakça: zima (sk)
• Slovence: zima (sl)
• Tatarca: qış (tt), кыш (tt) (qış)
• Tuvaca: кыш (tyv) (kıš)
• Türkmence: gyş (tk)
• Udmurtça: тол (udm) (tol)
• Ukraynaca: зима (uk) (zıma)
• Uygurca: قىش‎ (ug) (qish)
• Vepsice: tal'v (vep)
• Yahudi Almancası: winter‎ (yi) (vinter)
• Yukarı Sorbca: zyma (hsb)
• Yahudi İspanyolcası: envierno (lad)
• Yunanca: χειμώνας (el) (cheimónas)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "kış" maddesi

Gagavuzca

Köken

Osmanlı Türkçesi قیش‎ sözcüğünden

Ad

kış

1. (meteoroloji, mevsimler) kış

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki