kuş

Ayrıca bakınız: kus

Haftanın sözcüğü – 2007, 36. hafta

Türkçe

Söyleniş

IPA^(anahtar): ˈkuʃ, kuʃˈlaɾ

Heceleme: kuş

Köken

Osmanlı Türkçesi قوش‎ sözcüğünden devralındı

Ad

kuş (belirtme hâli kuşu, çoğulu kuşlar) -şu

1. (omurgalılar, yiyecekler) yumurtlayan omurgalılardan, akciğerli, sıcakkanlı, vücudu tüylerle örtülü, gagalı, iki ayaklı, iki kanatlı uçucu hayvanların ortak adı

   Çalıların üstünude kuşlar cıvıldayarak uçuşuyordu. - Ö. Seyfettin

2. (askeriye) acemi er

Üst kavramlar

1. omurgalı

Alt kavramlar

• ağaçkakan, akbaba, albatros, atmaca, bıldırcın, çaylak, doğan, emu, güvercin, karakara, karga, kartal, kaz, kelaynak, kerkenez, kırlangıç, kivi, kolibri, kuğu, kuzgun, leylek, martı, ördek, saksağan, şahin, papağan, pelikan, penguen, serçe, sığırcık, tavuk
• Archaeornites: fosil kuşlar: Archaeopteryx; Neornithes: günümüz kuşları
• baykuş, deve kuşu, dövüşken kuş, ebabil kuşu, fırtına kuşu, guguk kuşu, izah kuşu, muhabbet kuşu, sekreter kuşu, sinek kuşu, tavus kuşu, yağmur kuşu
• kuş cinsleri: dalgıç kuşu, dalıcı kuş, göçmen kuş, kıyı kuşu, koşucu kuş, ötücü kuş, su kuşu, tüp burunlu kuş, uçucu kuş, yırtıcı kuş

Deyimler

ağzıyla kuş tutmak, alıcı kuş, bir taşla iki kuş vurmak, göçmen kuş, kuş bakışı, kuş beyinli, kuş sütüyle beslemek, kuş uçurmamak, kuşa benzetmek,

• kuşa çevirmek,

Sözcük birliktelikleri

• kuş çarpması
• kuş kafesi
• kuş kanadı
• kuş kursağı
• kuş sütü
• kuş üzümü

Türetilmiş kavramlar

• kuşça, kuşçu, kuşçuk, kuşken, kuşkonmaz, kuşla, kuşlu, kuşluk, kuşsa, kuşsuz

Çeviriler

hayvan

• Afrikanca: voël (af)
• Almanca: Vogel (de) e
• Arapça: طَائِر‎ (ar) (ṭāʾir)
• Arnavutça: shpend (sq), zog (sq)
• Asturyasça: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Aymaraca: jamach'i (ay)
• Azerice: quş (az)
• Baskça: txori (eu)
• Bengalce: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Bretonca: labous (br), lapous (br), evn (br)
• Bulgarca: птица (bg) (ptica)
• Çekçe: pták (cs)
• Çince: 鸟 (zh)
• Danca: fugl (da)
• Ermenice: թռչուն (hy) (tʿṙçʿun)
• Eski Türkçe: şa (tr)
• Esperanto dili: birdo (eo)
• Estonca: lind (et)
• Farsça: پرنده‎ (fa)
• Felemenkçe: vogel (nl)
• Fince: lintu (fi), keltanokka (fi)
• Fransızca: oiseau (fr), volatile (fr)
• Gagavuzca: kuş (gag)
• İrlandaca: éan (ga)
• İspanyolca: pájaro (es) e
• İsveççe: fågel (sv)
• Galce: aderyn (cy), edn (cy)
• Galiçyaca: paxaro (gl)
• Gucaratça: પંખી (gu) (paṅkhī), પક્ષી (gu) (pakṣī)
• Hausaca: tsuntsu (ha)
• Hintçe: पक्षी (hi) (pakṣī), चिड़िया (hi) (ciṛiyā)
• İbranice: ציפור‎ (he), פאשארו‎ (he)
• İngilizce: bird (en), fowl (en)
• İspanyolca: ave (es) d, pájaro (es) e
• İsveççe: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• İtalyanca: uccello (it)
• Japonca: 鳥 (ja)
• Karaçay Balkarcası: dotdu (krc)
• Katalanca: ocell (ca)
• Kazakça: құс (kk) (qus)
• Kırım Tatarcası: quş (crh)
• Korece: 새 (ko) (sae)
• Kürtçe: çûk (ku), balînde (ku)
• Latince: avis (la)
• Lehçe: ptak (pl)
• Letonca: putns (lv)
• Litvanca: paukštis (lt)
• Macarca: madár (hu)
• Malayca: burung (ms)
• Maltaca: għasfur (mt)
• Marathi dili: पक्षी (mr) (pakṣī)
• Moğolca: шувуун (mn) (şuvuun)
• Norveççe: fugl (no) e
• Osmanlı Türkçesi: قوش‎ (ota)
• Özbekçe: qush (uz)
• Portekizce: ave (pt) d, pássaro (pt)
• Rumence: pasăre (ro)
• Rusça: птица (ru) (ptica)
• Sırp-Hırvatça: птица (sh) d, ptica (sh) d
• Slovakça: vták (sk)
• Somalice:
• Tagalogca: ibon (tl)
• Tatarca: кош (tt) (qoş), koş (tt), qoş (tt)
• Tayca: นก (th) (nók)
• Telugu dili: పక్షి (te) (pakṣi), పిట్ట (te) (piṭṭa)
• Türkmence: guş (tk)
• Ukraynaca: птах (uk) (ptax)
• Uygurca: قۇش‎ (ug) (ḳuş)
• Yahudi İspanyolcası: pasharo (lad)
• Yunanca: πουλί (el) (poulí)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumu: "kuş"

Atasözleri

• Ava gelmez kuş olmaz, başa gelmez iş olmaz
• Eldeki bir kuş, daldaki iki kuştan iyidir
• Kanatsız kuş uçmaz
• Kırlangıç bir zararsız kuş; git Yemen iline danış
• Kış kışlığını, kuş kuşluğunu gösterir
• Kuş darıdan kaçar mı?
• Kuş kanadına kira istemez
• Kuş var eti yenir, kuş var et yedirilir

Gagavuzca

Köken

Osmanlı Türkçesi قوش‎ sözcüğünden

Ad

kuş

1. (omurgalılar, yiyecekler) kuş

Kürtçe

Ad

kuş

1. (fizyoloji) osuruk