kel

Haftanın sözcüğü – 2008, 22. hafta

Türkçe

Köken

Osmanlı Türkçesi گل‎ (kel), Farsça گل‎ (kel)

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /ˈcel/
• Heceleme: kel

Ad

kel (belirtme hâli keli, çoğulu keller)

1. saçsız olan kimse
2. saçsız olan yer

   Kelime dokunma!

Çekimleme

kel adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		kel	keller
belirtme		keli	kelleri
yönelme		kele	kellere
bulunma		kelde	kellerde
ayrılma		kelden	kellerden
tamlayan		kelin	kellerin
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	kelim	kellerim
	belirtme	kelimi	kellerimi
	yönelme	kelime	kellerime
	bulunma	kelimde	kellerimde
	ayrılma	kelimden	kellerimden
	tamlayan	kelimin	kellerimin
2. tekil	yalın	kelin	kellerin
	belirtme	kelini	kellerini
	yönelme	keline	kellerine
	bulunma	kelinde	kellerinde
	ayrılma	kelinden	kellerinden
	tamlayan	kelinin	kellerinin
3. tekil	yalın	keli	kelleri
	belirtme	kelini	kellerini
	yönelme	keline	kellerine
	bulunma	kelinde	kellerinde
	ayrılma	kelinden	kellerinden
	tamlayan	kelinin	kellerinin
1. çoğul	yalın	kelimiz	kellerimiz
	belirtme	kelimizi	kellerimizi
	yönelme	kelimize	kellerimize
	bulunma	kelimizde	kellerimizde
	ayrılma	kelimizden	kellerimizden
	tamlayan	kelimizin	kellerimizin
2. çoğul	yalın	keliniz	kelleriniz
	belirtme	kelinizi	kellerinizi
	yönelme	kelinize	kellerinize
	bulunma	kelinizde	kellerinizde
	ayrılma	kelinizden	kellerinizden
	tamlayan	kelinizin	kellerinizin
3. çoğul	yalın	keli	kelleri
	belirtme	kelini	kellerini
	yönelme	keline	kellerine
	bulunma	kelinde	kellerinde
	ayrılma	kelinden	kellerinden
	tamlayan	kelinin	kellerinin

Üst kavramlar

• insan

Atasözleri

saçsız olan kimse

• Kel ölür, sırma saçlı olur; kör ölür, badem gözlü olur
• Kel yanında kabak anılmaz
• Kelin ayıbını takke örter
• Kelin ilacı olsa kendi başına sürer
• Satılık ziftin olsun, Selanik'ten kel gelir

saçsız olan yer

• Kelin ilacı olsa kendi başına sürer

Deyimler

• (saçsız olan yer): takke düştü kel göründü

Türetilmiş kavramlar

• kelce, kelci, kelcik, kelken, kelle, kelli, kelse, kelsiz, keltoş

Çeviriler

saçsız olan

• Almanca: Kahlkopf (de) e
• Osmanlı Türkçesi: گل‎ (ota) (kel)

Ön ad

kel (karşılaştırma daha kel, üstünlük en kel)

1. çıplak, yaprakları dökülmüş

   Yükselip alçalıyor, kel tepelerin etrafını dönüyordu. - S. F. Abasıyanık

2. gelişmemiş, cılız

   Kel bir ağaç.

3. içinde az eşya bulunan
4. saçsız olan

   Simitçi kumraldı, saçları dökülmüştü, evet basbayağı keldi adam. - A. Ümit

Atasözleri

saçsız olan

• Baz bazla, kaz kazla, kel tavuk topal horozla
• Dazlayan daza düşer, kel başlı kıza düşer
• Kaz kazla, daz dazla, kel tavuk kel horozla
• Kel kız teyzesinin saçıyla övünür

Deyimler

saçsız olan

• kel başa şimşir tarak,
• keli görünmek,
• keli kızmak,
• keli körü toplamak

Sözcük birliktelikleri

• kel kâhya

Türetilmiş kavramlar

• kelaynak, keloğlan, keltoş

Çeviriler

saçsız olan

• Almanca: kahl (de)
• Azerice: keçəl (az)
• Eski Türkçe: çakrak‎ (otk) (çakrak)
• Estonca: kiilas (et), kiilaspäine (et)
• Farsça: گل‎ (fa) (kel)
• Felemenkçe: kaal (nl)
• Fince: kalju (fi), kaljupäinen (fi)
• Fransızca: chauve (fr)
• İngilizce: bald (en)
• İspanyolca: calvo (es)
• İsveççe: kal (sv), flintskallig (sv), skallig (sv)
• Karaçay-Balkarca: kaşha (krc)
• Osmanlı Türkçesi: گل‎ (ota) (kel)
• Rusça: лысый (ru) (lısıy)
• Tatarca: taz (tt)

  Kırım Tatarca: tazbaş (crh), toqur (crh)

• Yunanca: φαλακρός (el) (falakrós)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "kel" maddesi

Gagavuzca

Köken

Farsça kal

Ön ad

kel

1. [1] kel

Karaçay Balkarca

Bu sözcüğün, biçim ve içerik olarak Vikisözlük standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.

Madde düzenleme ve Vikisözlük standartları ile ilgili bilgi
Bu sözcükte ayrıca şu sorunlar da bulunmaktadır:

• Bu söz(cük), ait olduğu dilin kullandığı Karaçay Balkarca alfabesinde yazılmamıştır.

Düzenleme yapıldıktan sonra bu not silinmelidir.

Eylem

1. gelmek

Kumanca

Eylem

kel

1. gelmek

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki

Şorca

Bu sözcüğün, biçim ve içerik olarak Vikisözlük standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.

Madde düzenleme ve Vikisözlük standartları ile ilgili bilgi
Bu sözcükte ayrıca şu sorunlar da bulunmaktadır:

• Bu söz(cük), ait olduğu dilin kullandığı Şorca alfabesinde yazılmamıştır.

Düzenleme yapıldıktan sonra bu not silinmelidir.

Eylem

[1] gelmek

Türkmence

Ad

kel

[1] kel, saçı dökülmüş

Kaynakça

• Atacanov, Ata (1922). Türkmendolu Yir Sözlüğü.

Zazaca

Ad

kel e

1. teke
2. kel, saçı dökülmüş