gün

Ayrıca bakınız: Gün, gun

Türkçe

Söyleniş

• IPA^(anahtar): ˈgyn, (çoğulu) gynˈleɾ
• Heceleme: gün

Köken

Eski Türkçe kün‎ (kün)

Ad

gün (belirtme hâli günü, çoğulu günler)

1. (zaman) Güneş'in Dünya çevresinde bir tur atması neticesinde geçen zaman
2. Güneş ışığı
3. gündüz

   Bütün gün yanında kalırdım. - A. Ağaoğlu

4. yer yuvarlağının kendi ekseni etrafında kez dönmesiyle geçen 24 saatlik süre

   Kız kardeşi üç yıl, bir gün olsun canı sıkılmadan yaşadı Tatvan'da. - N. Cumalı

5. içinde bulunulan zaman

   Aylıkları, günün ihtiyaçları karşısında devede kulak gibi kalıyordu. - R. N. Güntekin

6. sıra, zaman

   Ama şu son günlerde büyük bir ilerleme olmuştu kadında. - A. Kulin

7. (zaman) çağ, devir
8. iyi yaşanmış zaman

   Zavallı gün görmedi.

9. (zaman) bayram niteliğinde özel gün

   Bugün Fransızların günü imiş.

10. belirli günlerde ev hanımlarının misafir ağırlamak için yaptıkları toplantı

    Yarın Ayşe Hanım'ın günü.

11. tarih
12. (gök bilimi) Güneş

Çekimleme

gün adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		gün	günler
belirtme		günü	günleri
yönelme		güne	günlere
bulunma		günde	günlerde
ayrılma		günden	günlerden
tamlayan		günün	günlerin
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	günüm	günlerim
	belirtme	günümü	günlerimi
	yönelme	günüme	günlerime
	bulunma	günümde	günlerimde
	ayrılma	günümden	günlerimden
	tamlayan	günümün	günlerimin
2. tekil	yalın	günün	günlerin
	belirtme	gününü	günlerini
	yönelme	gününe	günlerine
	bulunma	gününde	günlerinde
	ayrılma	gününden	günlerinden
	tamlayan	gününün	günlerinin
3. tekil	yalın	günü	günleri
	belirtme	gününü	günlerini
	yönelme	gününe	günlerine
	bulunma	gününde	günlerinde
	ayrılma	gününden	günlerinden
	tamlayan	gününün	günlerinin
1. çoğul	yalın	günümüz	günlerimiz
	belirtme	günümüzü	günlerimizi
	yönelme	günümüze	günlerimize
	bulunma	günümüzde	günlerimizde
	ayrılma	günümüzden	günlerimizden
	tamlayan	günümüzün	günlerimizin
2. çoğul	yalın	gününüz	günleriniz
	belirtme	gününüzü	günlerinizi
	yönelme	gününüze	günlerinize
	bulunma	gününüzde	günlerinizde
	ayrılma	gününüzden	günlerinizden
	tamlayan	gününüzün	günlerinizin
3. çoğul	yalın	günü günleri
	belirtme	gününü günlerini
	yönelme	gününe günlerine
	bulunma	gününde günlerinde
	ayrılma	gününden günlerinden
	tamlayan	gününün günlerinin

Üst kavramlar

• (gök bilimi): yıldız
• (misafir ağırlama zamanı): toplantı
• (zaman): hafta

Alt kavramlar

• (zaman): anneler günü, Hesap Günü, kara gün, Kıyamet Günü, Mahşer Günü, sevgililer günü
• (zaman): gece, gündüz

Deyimler

• (zaman): felekten bir gün çalmak, gün gibi aşikâr, gün görmek, gün ola harman ola, gününü doldurmak, gününü gün etmek

Atasözleri

• Ak akçe kara gün içindir
• Ak gün ağartır, kara gün karartır
• Arife günü aşa ne, bayram günü tıraşa ne?
• Arife günü yalan söyleyenin bayram günü yüzü kara çıkar
• Bir adama kırk gün ne dersen o olur
• Bir günlük ölüye üç gün yiyecek gerek
• Buyurmadan tutan evlat, gün doğmadan kalkan avrat, deh demeden yürüyen at
• Deliye her gün bayram
• Dünya ölümlü, gün akşamlı
• Eski diye atma kürkünü; gerek olur bürünürsün bir günü
• Fukaranın düşkünü, beyaz giyer kış günü
• Gün gelir devran döner
• İmece günü bulutlu, görmeyene ne mutlu
• Keser döner, sap döner, gün gelir hesap döner
• Zenginin azğını, kürk giyer yaz günü

Sözcük birliktekikleri

• (zaman): gün be gün, gün gün, günü gününe, iyi gün dostu, kara gün dostu, o gün bugün

Türetilmiş kavramlar

• güncel, günken, günle, günlü, günlük, günse, günsüz

Çeviriler

24 saatlik süre

• Estonca: ööpäev (et)
• Fince: vuorokausi (fi)
• Fransızca: vingt-quatre heures (fr) d
• İsveççe: dygn (sv)

gündüz

• Fince: päiväsaika (fi)
• İngilizce: daytime (en)

Güneş ışığı

• Fince: päivänvalo (fi)
• İngilizce: daylight (en)

zaman dilimi

• Afrikanca: dag (af)
• Almanca: Tag (de) e
• İsviçre Almancası: Tag (de) e
• Arapça: يَوْم‎ (ar) e (yevm)
• Aşağı Almanca: Dag (nds)
• Aymaraca: uru (ay)
• Azerice: gün (az)
• Birmanca: နေ့ (my) (ne.)
• Bretonca: deiz (br) e, deizioù (br) e
• Bulgarca: ден (bg) e (den)
• Cava dili: ꦢꦶꦤ (jv) (dina), ꦢꦶꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ (jv) (dinten)
• Çekçe: den (cs) e
• Çince:

  Mandarin dili: 天 (zh) (tiān), 日 (zh) (rì)

• Danca: dag (da)
• Endonezce: hari (id)
• Ermenice: օր (hy) (ōr)
• Eski Türkçe: kün‎ (kün)
• Esperanto dili: tago (eo)
• Estonca: päev (et)
• Farsça: روز‎ (fa) (ruz)
• Felemenkçe: dag (nl) e, etmaal (nl) n
• Fince: päivä (fi)
• Fransızca: jour (fr) e
• Frizce: dei (fy)
• Gagavuzca: gün (gag)
• Galce: dydd (cy)
• Galiçyaca: día (gl)
• Hausaca: rana (ha)
• İbranice: יום‎ (he) e (yom)
• İdo dili: dio (io)
• İngilizce: day (en)
• İnterlingua dili: die (ia)
• İrlandaca: lá (ga)
• İspanyolca: día (es) e
• İsveççe: dag (sv) g
• İtalyanca: giorno (it)
• İzlandaca: dagur (is)
• Japonca: 日 (ja), ひ (ja) [hi], にち (ja) [nichí], 曜日 (ja), ようび (ja) [yōbi], 昼 (ja), ひる (ja) [hirú], 昼間 (ja), ひるま (ja) [hirumá], 日中 (ja), にっちゅう (ja) [nítchū]
• Karakalpakça: kün (kaa)
• Katalanca: dia (ca) e, jorn (ca) e
• Kazakça: күн (kk) (kün)
• Kırgızca: kün (ky)
• Kürtçe: roj (ku)
• Lao dili: ມື້ (lo) (mư̄)
• Latince: dies (la)
• Lehçe: dzień (pl) e; doba (pl) d
• Letonca: diena (lv)
• Litvanca: diena (lt)
• Livice: pǟva (liv)
• Lüksemburgca: Dag (lb)
• Macarca: nap (hu)
• Manksça: laa (gv)
• Norveççe: dag (no)
• Özbekçe: күн (uz)
• Portekizce: dia (pt) e
• Rusça: день (ru) e (denʹ)
• Sırp-Hırvatça: дан (sh) e (dan), dan (sh) e
• Slovakça: deň (sk) e
• Slovence: dan (sl) e
• Tayca: วัน (th) (wan)
• Tatarca: kön (tt), täwlek (tt)

  Kırım Tatarcası: kün (crh)

• Ternate dili: wange
• Tibetçe: ཉི་མ (bo) (nyi ma)
• Türkmence: гүн (tk), gün (tk)
• Ukraynaca: день (uk) e (den)
• Uygurca: كۈن‎ (ug) (kün)
• Vepsice: päiv (vep)
• Yahudi Almancası: טאָג‎ (yi) e (tog)
• Yahudi İspanyolcası: diya (lad)
• Yunanca: μέρα (el) d (méra)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumu "gün" maddesi

Ek okumalar

• Vikipedi'de gün

Azerice

Ad

gün

1. (zaman) gün

Gagavuzca

Köken

Eski Türkçe kün‎ (kün)

Ad

gün

1. (zaman) gün

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki

Türkmence

Köken

Eski Türkçe kün‎ (kün)

Ad

gün

1. (zaman) gün

Kaynakça

• KÚNOS, Dr. Ignaz (1902). Şeyh Süleyman Efendi, Çağatayca-Osmanlıca Sözlük. Budapeşte: Section Orientale de la Société Ethnographique Hongroise.