gün

Ayrıca bakınız: Gün, gun

Türkçe

Söyleniş

• IPA: ˈgyn
• Heceleme: gün

Köken

Eski Türkçe kün‏

Ad

gün (belirtme hâli günü, çoğulu günler) -nü

1. (zaman) Güneş'in Dünya çevresinde bir tur atması neticesinde geçen zaman
2. Güneş ışığı
3. gündüz

   Bütün gün yanında kalırdım. - A. Ağaoğlu

4. yer yuvarlağının kendi ekseni etrafında kez dönmesiyle geçen 24 saatlik süre

   Kız kardeşi üç yıl, bir gün olsun canı sıkılmadan yaşadı Tatvan'da. - N. Cumalı

5. içinde bulunulan zaman

   Aylıkları, günün ihtiyaçları karşısında devede kulak gibi kalıyordu. - R. N. Güntekin

6. sıra, zaman

   Ama şu son günlerde büyük bir ilerleme olmuştu kadında. - A. Kulin

7. (zaman) çağ, devir
8. iyi yaşanmış zaman

   Zavallı gün görmedi.

9. (zaman) bayram niteliğinde özel gün

   Bugün Fransızların günü imiş.

10. belirli günlerde ev hanımlarının misafir ağırlamak için yaptıkları toplantı

    Yarın Ayşe Hanım'ın günü.

11. tarih
12. (gök bilimi) Güneş

Çekimleme

gün adının çekimi

	tekil	çoğul
yalın	gün	günler
belirtme	günü	günleri
yönelme	güne	günlere
bulunma	günde	günlerde
ayrılma	günden	günlerden
tamlayan	günün	günlerin
iyelik
	tekil	çoğul
1. tekil (benim)	günüm	günlerim
2. tekil (senin)	günün	günlerin
3. tekil (onun)	günü	günleri
1. çoğul (bizim)	günümüz	günlerimiz
2. çoğul (sizin)	gününüz	günleriniz
3. çoğul (onların)	günü günleri

Üst kavramlar

• (gök bilimi): yıldız
• (misafir ağırlama zamanı): toplantı
• (zaman): hafta

Alt kavramlar

• (zaman): anneler günü, Hesap Günü, kara gün, Kıyamet Günü, Mahşer Günü, sevgililer günü
• (zaman): gece, gündüz

Deyimler

• (zaman): felekten bir gün çalmak, gün gibi aşikâr, gün görmek, gün ola harman ola, gününü doldurmak, gününü gün etmek

Sözcük birliktekikleri

• (zaman): gün be gün, gün gün, günü gününe, iyi gün dostu, kara gün dostu, o gün bugün

Türetilmiş kavramlar

• güncel, günken, günle, günlü, günlük, günse, günsüz

Çeviriler

24 saatlik süre

• Estonca: ööpäev (et)
• Fince: vuorokausi (fi)

• Fransızca: vingt-quatre heures (fr) d
• İsveççe: dygn (sv)

gündüz

• Fince: päiväsaika (fi)

• İngilizce: daytime (en)

Güneş ışığı

• Fince: päivänvalo (fi)

• İngilizce: daylight (en)

zaman dilimi

• Afrikanca: dag (af)
• Almanca: Tag (de) e

  İsviçre Almancası: Tag (de) e

  Yahudi Almancası: tag‏‎ (yi) (təg)

• Arapça: يَوْم‏‎ (ar) e (yevm)
• Aşağı Almanca: Dag (nds)
• Aymaraca: uru (ay)
• Azerice: gün (az)
• Bretonca: deiz (br) e, deizioù (br) e
• Bulgarca: ден (bg) e (den) [den]
• Çekçe: den (cs) e
• Çince: 天 (zh) [tiān], 日 (zh) [rì]
• Danca: dag (da)
• Darice: روز‏‎ (prs) [ruz]
• Endonezce: hari (id)
• Ermenice: օր (hy) (ōr)
• Eski Türkçe: kün‏
• Esperanto: tago (eo)
• Estonca: päev (et)
• Farsça: روز‏‎ (fa) (ruz)
• Fince: päivä (fi)
• Fransızca: jour (fr) e
• Frizce: dei (fy)
• Gagavuzca: gün (gag)
• Galce: dydd (cy)
• Galiçyaca: día (gl)
• Hausaca: rana (ha)
• Hırvatça: dan (hr) e
• Hollandaca: dag (nl) e, etmaal (nl) n
• İbranice: יום‏‎ (he) e (yom)
• İdo: dio (io)
• İngilizce: day (en)
• İnterlingua: die (ia)
• İrlandaca: lá (ga)

• İspanyolca: día (es) e

  Yahudi İspanyolcası: diya (lad)

• İsveççe: dag (sv) g
• İtalyanca: giorno (it)
• İzlandaca: dagur (is)
• Japonca: 日 (ja), ひ (ja) [hi], にち (ja) [nichí], 曜日 (ja), ようび (ja) [yōbi], 昼 (ja), ひる (ja) [hirú], 昼間 (ja), ひるま (ja) [hirumá], 日中 (ja), にっちゅう (ja) [nítchū]
• Karakalpakça: kün (kaa)
• Katalanca: dia (ca) e, jorn (ca) e
• Kazakça: күн (kk) (kün)
• Kırgızca: kün (ky)
• Kürtçe: roj (ku)
• Lao dili: ມື້ (lo) (mư̄)
• Latince: dies (la)
• Lehçe: dzień (pl) e; doba (pl) d
• Letonca: diena (lv)
• Litvanca: diena (lt)
• Livice: pǟva (liv)
• Lüksemburgca: Dag (lb)
• Macarca: nap (hu)
• Manksça: laa (gv)
• Norveççe: dag (no)
• Özbekçe: күн (uz)
• Portekizce: dia (pt) e
• Rusça: день (ru) e (den)
• Sırpça: дан (sr) e (dan)
• Slovakça: deň (sk) e
• Slovence: dan (sl) e
• Tayca: วัน (th) (wan)
• Tatarca: kön (tt), täwlek (tt)

  Kırım Tatarcası: kün (crh)

• Türkmence: гүн (tk), gün (tk)
• Ukraynaca: день (uk) e (den)
• Uygurca: كۈن‏‎ (ug) (kün)*Vepsice: päiv (vep)
• Yunanca:

  Modern Yunanca: μέρα (el) (méra)

Ek okumalar

• Vikipedi'de gün

Kaynakça

• Türk Dil Kurumu: "gün"

Atasözleri

Ak akçe kara gün içindir

Ak gün ağartır, kara gün karartır

Arife günü aşa ne, bayram günü tıraşa ne?

Arife günü yalan söyleyenin bayram günü yüzü kara çıkar

Bir adama kırk gün ne dersen o olur

Bir günlük ölüye üç gün yiyecek gerek

Buyurmadan tutan evlat, gün doğmadan kalkan avrat, deh demeden yürüyen at

Deliye her gün bayram

Dünya ölümlü, gün akşamlı

Eski diye atma kürkünü; gerek olur bürünürsün bir günü

Fukaranın düşkünü, beyaz giyer kış günü

Gün gelir devran döner

İmece günü bulutlu, görmeyene ne mutlu

Keser döner, sap döner, gün gelir hesap döner

Zenginin azğını, kürk giyer yaz günü

Azerice

Ad

gün

1. (zaman) gün

Gagavuzca

Köken

Eski Türkçe kün‏

Ad

gün

1. (zaman) gün

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki

Türkmence

Köken

Eski Türkçe kün‏

Ad

gün

1. (zaman) gün

Kaynakça

• KÚNOS, Dr. Ignaz (1902). Şeyh Süleyman Efendi, Çağatayca-Osmanlıca Sözlük. Budapeşte: Section Orientale de la Société Ethnographique Hongroise.