bilgisayar

Ayrıca bakınız: bilgîsayar

Türkçe

Haftanın sözcüğü – 2007, 49. hafta

Kişisel bilgisayar: (1) Ekran, (2) Anakart (3) İşlemci (CPU) (4) Bellek (RAM) (5) Genişletme Kartları (PCI-X, AGP, v. b.) (6) Güç Kaynağı (7) Optik Disk Sürücü (DVD, CD, v. b.) (8) Sabit disk (9) Klavye (10) Fare

Köken

Türk bilgisayar mühendisi ve dil bilimci Aydın Köksal tarafından bilgi + say + -ar köklerinden türetilmiştir.

Söyleniş

• IPA^(anahtar): [bil.ɟi.sɑ.ˈjɑɾ]
• Heceleme: bil‧gi‧sa‧yar

Ad

bilgisayar (belirtme hâli bilgisayarı, çoğulu bilgisayarlar)

1. (bilişim) Verilen bir programa göre mantıksal ve matematiksel işlemleri yerine getiren ve bundan doğan sonucu kullanıcıya bir şekilde geri besleyen cihaz
2. (eğitim) bilgisayar dersi

Çekimleme

bilgisayar adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		bilgisayar	bilgisayarlar
belirtme		bilgisayarı	bilgisayarları
yönelme		bilgisayara	bilgisayarlara
bulunma		bilgisayarda	bilgisayarlarda
ayrılma		bilgisayardan	bilgisayarlardan
tamlayan		bilgisayarın	bilgisayarların
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	bilgisayarım	bilgisayarlarım
	belirtme	bilgisayarımı	bilgisayarlarımı
	yönelme	bilgisayarıma	bilgisayarlarıma
	bulunma	bilgisayarımda	bilgisayarlarımda
	ayrılma	bilgisayarımdan	bilgisayarlarımdan
	tamlayan	bilgisayarımın	bilgisayarlarımın
2. tekil	yalın	bilgisayarın	bilgisayarların
	belirtme	bilgisayarını	bilgisayarlarını
	yönelme	bilgisayarına	bilgisayarlarına
	bulunma	bilgisayarında	bilgisayarlarında
	ayrılma	bilgisayarından	bilgisayarlarından
	tamlayan	bilgisayarının	bilgisayarlarının
3. tekil	yalın	bilgisayarı	bilgisayarları
	belirtme	bilgisayarıyı	bilgisayarlarını
	yönelme	bilgisayarıya	bilgisayarlarına
	bulunma	bilgisayarıda	bilgisayarlarında
	ayrılma	bilgisayarıdan	bilgisayarlarından
	tamlayan	bilgisayarının	bilgisayarlarının
1. çoğul	yalın	bilgisayarımız	bilgisayarlarımız
	belirtme	bilgisayarımızı	bilgisayarlarımızı
	yönelme	bilgisayarımıza	bilgisayarlarımıza
	bulunma	bilgisayarımızda	bilgisayarlarımızda
	ayrılma	bilgisayarımızdan	bilgisayarlarımızdan
	tamlayan	bilgisayarımızın	bilgisayarlarımızın
2. çoğul	yalın	bilgisayarınız	bilgisayarlarınız
	belirtme	bilgisayarınızı	bilgisayarlarınızı
	yönelme	bilgisayarınıza	bilgisayarlarınıza
	bulunma	bilgisayarınızda	bilgisayarlarınızda
	ayrılma	bilgisayarınızdan	bilgisayarlarınızdan
	tamlayan	bilgisayarınızın	bilgisayarlarınızın
3. çoğul	yalın	bilgisayarı bilgisayarları
	belirtme	bilgisayarıyı bilgisayarlarını
	yönelme	bilgisayarıya bilgisayarlarına
	bulunma	bilgisayarıda bilgisayarlarında
	ayrılma	bilgisayarıdan bilgisayarlarından
	tamlayan	bilgisayarının bilgisayarlarının

Açıklamalar

• Kelime ilk defa 1969 yılında Hacettepe Üniversitesi'nin gazeteye verdiği Bilgisayar Kiralanacaktır ilanıdır. Kelimeyi türetip gazeteye ilan veren kişi Prof. Dr. Aydın Köksal'dır.

Eş anlamlılar

• (bilişim (eskimiş)): elektronik beyin

Üst kavramlar

• cihaz

Alt kavramlar

• (bilişim): anabilgisayar, dizüstü bilgisayar, kişisel bilgisayar, kuantum bilgisayarı, mikrobilgisayar, minibilgisayar, nanobilgisayar

Kelime birliktelikleri

• (bilişim): bilgisayar ağı, bilgisayar bilimleri, bilgisayar dili, bilgisayar korsanı, bilgisayar masası, bilgisayar mühendisliği

Türetilmiş kavramlar

• bilgisayarca, bilgisayarcı, bilgisayarcık, bilgisayarken, bilgisayarla, bilgisayarlı, bilgisayarsa, bilgisayarsı, bilgisayarsız

Uğradığı değişimler

• → Azerice: bilgisayar
• → Kürtçe: bilgîsayar

Çeviriler

bilgisayar

• Afrikanca: rekenaar (af)
• Almanca: Computer (de) e, Rechner (de) e
• Amharca: ኮምፒዩተር (am) (kompiyutär)
• Arapça: حَاسُوب‎ (ar) e (ḥāsūb), كَمْبِيُوتَر‎ (ar) e (kembiyūtar)
• Arnavutça: kompjuter (sq) e
• Azerice: kompüter (az), kompyuter (az)
• Baskça: ordenagailu (eu)
• Bengalce: কম্পিউটার (bn) (kômpiuṭar), গণকযন্ত্র (bn) (gôṇôkjôntr)
• Bretonca: urzhiataer (br) e
• Çekçe: počítač (cs) e
• Çince: 電腦 (zh), 电脑 (zh) [diànnǎo], 计算机 (zh) [jìsuànjī]
• Danca: computer (da), datamat (da)
• Ermenice: համակարգիչ (hy) (hamakargiçʿ)
• Endonezce: komputer (id)
• Esperanto dili: komputilo (eo)
• Estonca: arvuti (et)
• Farsça: رايانِه‎ (fa) [rāyāne], کامپیوتر‎ (fa)
• Felemenkçe: computer (nl) e
• Fince: tietokone (fi)
• Fransızca: ordinateur (fr) e
• Galce: cyfrifiadur (cy)
• İbranice: מַחְשֵב‎ (he) e, קאָמפּיוטער‎ (he)
• İdo dili: komputilo (io)
• İngilizce: computer (en)
• İnterlingua dili: computator (ia) e, ordinator (ia) e
• İrlandaca: ríomhaire (ga)
• İspanyolca: computador (es) e, computadora (es) d, ordenador (es) e
• İsveççe: dator (sv)
• İtalyanca: calcolatore (it) e
• İzlandaca: tölva (is)
• Japonca: コンピュータ (ja) [kompyūta], 計算機 (ja), けいさんき (ja) [keisanki]
• Katalanca: ordinador (ca) e
• Kazakça: компьютер (kk) e (kompʹywter)
• Korece: 컴퓨터 (ko) (keompyuteo)
• Kürtçe: kombers (ku) d, kompûter (ku) d, xêvjimêr (ku),
• Lehçe: komputer (pl) e
• Litvanca: kompiuteris (lt) e
• Macarca: számítogép (hu)
• Moğolca: компьютер (mn) e (kompʹyuter)
• Norveççe: datamaskin (no) e
• Portekizce: computador (pt)
• Rumence: computer (ro) n
• Rusça: компьютер (ru) e (kompʹyuter)
• Sırpça:

  Kiril: компјутер (sh)

  Latin: računalo (sh) n

• Slovakça: počítač (sk) e
• Slovence: računalnik (sl) e
• Somalice: kumbuyuutar (so)
• Tatarca: kompyuter (tt), sanaq (tt)

  Kırım Tatarcası: bilgisayar (crh)

• Tayca: คอมพิวเตอร์ (th) (kɔm-piu-dtə̂ə)
• Ukraynaca: комп'ютер (uk) e (kompʺjuter)
• Vietnamca: may dien toan (vi)
• Volapük dili: kompütöm (vo)
• Yunanca:

  Modern Yunanca: κομπιούτερ (el) n (kompioúter), υπολογιστής (el) e (ypologistís), ηλεκτρονικός (el) (ilektronikós)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "bilgisayar" maddesi

Ek okumalar

• Vikipedi'de bilgisayar

Kırım Tatarcası

Ad

bilgisayar

1. (bilişim) bilgisayar