demir

Ayrıca bakınız: Demir, dəmir

Türkçe

Söyleniş

IPA: deˈmiɾ

Heceleme

Heceleme: de·mir

Ad

demir (belirtme hâli demiri, çoğulu demirler) -ri

[1] elektrolizle arıtılmış (%99,97+) saflıkta demir parçaları ve karşılaştırma için yüksek saflıkta (99,9999 %=6N) 1 cm³ hacminde demirden bir küp

demir hakkında Türkçe Vikipedi'de ansiklopedik bilgi bulabilirsiniz.

1. (elementler, metaller) atom numarası 26, atom ağırlığı 55,847, yoğunluğu 7,8 g/cm³ olan, 1510 °C'de eriyen, mavimtırak esmer renkte, özellikle çelik, döküm ve alaşımlar durumunda sanayide kullanılmaya en elverişli element (simgesi Fe) ve bu elementten yapılmış demir metali parça
2. (denizcilik) çıpa
3. ayakkabı topuğuna veya ayakkabı burnuna aşınmayı önlemek için çakılan, özel olarak yapılmış madenden parça
4. demirden yapılmış bir parça

Deyimler

admiralti demiri, ak demir, aydemir, buz demiri, çekme demir, çifte demir, çubuk demir, demir ağacı, demir almak, demir atmak, demir bilek, demir boku, demir çağı, demir dikeni, demir gibi olmak, demir gibi, demir hat, demir kapı, demir kırı, demir kiriş, demir leblebi, demir leblebi, demir oksit, demir para, demir parça, demir pası, demir perde, demir rengi, demir resmi, demir sülfat, demir taramak, demir üzerinde, demir yeri, demir yolcu, demir yolu, demir yumruk, demirbaş, demire vurmak, demirhindi, demirkapan, Demirkazık, demirleblebi, Demirperde, dişi demir, dökme demir, erkek demir, hasır demir, iğdemir, ızgara demiri, kol demiri, köşe demiri, kulak demiri, kütük demir, L demiri, nervürlü demir, özek demiri, saban demiri, demir cevheri, demir resmi, gözdemiri, topuk demiri

Türetilmiş kavramlar

• demirce, demirci, demircik, demirken, demirle, demirli, demirse, demirsi, demirsiz

Çeviriler

• Afrikanca: yster (af)
• Almanca: Eisen (de) n, Anker (de) e, Eisen (de) n, Eisen (de) n
• Altayca: темир (alt) (temir)
• Arapça: حديد‏‎ (ar) e [ħadi:d]
• Arnavutça: hekur (sq)
• Asturyasça: fierro (ast)
• Aymaraca: q'illa (ay)
• Azerice: dəmir (az)
• Baskça: burdina (eu), aingura (eu)
• Başkurtça: тимер (ba) (timer)
• Bretonca: houarn (br)
• Boşnakça:
• Bulgarca: желязо (bg) (željazo)
• Çekçe: železo (cs)
• Çince: 鐵 (zh)
• Çuvaşça: тимĕр (cv) (timĕr), авкӑч (cv) (avkoç), авкӑҫ (cv) (avkoc), timĕr (cv) (timĕr)
• Danca: jern (da)
• Darice: آهن‏‎ (prs)
• Endonezce: besi (id)
• Eski Türkçe: temür
• Esperanto: fero (eo)
• Estonca: raud (et)
• Faroe dili: jarn (fo)
• Farsça: آهن‏‎ (fa)
• Fince: rauta (fi), ankkuri (fi), korkorauta (fi)
• Fransızca: fer (fr), ancre (fr)
• Frizce: izer (fy)
• Galce: haearn (cy), haern (cy)
• Galiçyaca: ferro (gl)
• Guarani dili: kuarepoti (gn)
• Gucaratça: લોખંડ (gu) (lokhaṇḍ)
• Gürcüce: რკინა (ka) (rḳina)
• Hakasça: тимір (kjh) (timír) [timír]
• Hausaca: ƙarfe (ha)
• Hırvatça:
• Hintçe: लोहा (hi) (lohā)
• Hollandaca: ijzer (nl), anker (nl) n
• İbranice: ברזל‏‎ (he)
• İngilizce: iron (en), anchor (en)
• İnguşça: аьшк (inh) (äšk)
• İrlandaca: iarann (ga)
• İskoçça: iarann (gd)
• İspanyolca: fierro (es), hierro (es), ancla (es)
• İsveççe: järn (sv), ankare (sv), klackjärn (sv)
• İtalyanca: ferro (it), ancora (it)
• İzlandaca: járn (is)
• Japonca: 鉄 (ja)
• Karaçay Balkarca: temir (krc), темир (krc)

• Katalanca: ferro (ca)
• Kazakça: темір (kk) (temir)
• Keçuva dili: k'illa (qu)
• Kırım Tatarca: demir (crh), temir (crh)
• Kırgızca: temir (ky), темир (ky) (temir)
• Kumukça: темир (kum)
• Latince: ferrum (la)
• Lehçe: żelazo (pl)
• Letonca: dzelzs (lv)
• Litvanca: geležis (lt)
• Lüksemburgca: Eisen (lb)
• Maasai dili: esekenkei (mas)
• Macarca: vas (hu), horgony (hu)
• Makedonca: железо (mk) (železo)
• Malayca: besi (ms)
• Maltaca: ħadid (mt)
• Marathi dili: लोखंड (mr) (lokhaṇḍ)
• Nogayca: темир (nog) (temir)
• Norveççe: jern (no) n, anker (no) n
• Oksitanca: fèrre (oc), ancora (oc)
• Özbekçe: темир (uz) [temir]
• Pencapça: ਲੋਹਾ (pa) (lohā)
• Portekizce: ferro (pt)
• Rapanui dili: ’aurī (rap)
• Reto Romanca: fier (rm)
• Rumence: fier (ro)
• Rusça: железо (ru) (jelezo)
• Sanskritçe: लौहं (sa) (lauhaṃ)
• Sarduca: ferru (sc)
• Savahili dili: chuma (sw)
• Sırpça:
• Sicilyaca: ferru (scn)
• Slovakça: železo (sk)
• Slovence: železo (sl)
• Somalice: bir (so)
• Şorca: тебир [tebir]
• Tacikçe: оҳан (tg) (ohan)
• Tagalogca: bakal (tl)
• Tatarca: timer (tt)
• Tayca: เหล็ก (th) (hlèk)
• Türkmence: demir (tk)
• Ukraynaca: залiзо (uk) (zalizo)
• Uygurca: tömür (ug), tɵmür (ug), تۆمۈر‏‎ (ug) (tömür)
• Venedikçe: fero (vec)
• Vepsice: raud (vep)
• Vietnamca: sắt (vi)
• Yahudi İspanyolcası: yerro (lad)
• Yakutça: тимир (sah) (timir) [timir]
• Yorubaca: irin (yo)
• Modern Yunanca: σίδηρος (el) (sídiros), σίδερο (el) (sídero)
• Zuluca: insimbi (zu)

Ön ad

demir (karşılaştırma daha demir, üstünlük en demir)

1. (metalurji) bu elementten yapılmış

   Hemşiresiyle rıhtımın kenarındaki demir kanepeye oturdular. - P. Safa

2. (mecaz) güçlü, kuvvetli, sert

   O kadar çabuk uyanmıştı ki kalbinin demir bir elle sıkıldığını duydu. - S. F. Abasıyanık

Söyleniş

IPA: /deˈmiɾ/

Heceleme

Heceleme: de·mir

Çeviriler

• Fince: rautainen (fi), rauta- (fi)
• Hollandaca: ijzeren (nl)
• İngilizce: iron (en)

• İspanyolca: [Girdi?]tpos
• Kürtçe: [Girdi?]tpos
• Modern Yunanca: σιδερένιος (el) (siderénios)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumu: "demir"

Atasözleri

• Demir ıslanmaz, deli uslanmaz,
• Demir nemden, insan gamdan çürür,
• Demir tavında dövülür,
• Demir tavında, dilber çağında,
• İşleyen demir ışıldar

Gagavuzca

Köken

Eski Türkçe tämür

Ad

demir

1. (elementler, metaller) demir

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki

Kırım Tatarca

Ad

demir

1. (elementler, metaller) demir

Türkmence

Ad

demir

1. (elementler, metaller) demir