yılan

Türkçe

Ad

Durum	Tekil	Çoğul
Yalın	yılan	yılanlar
Belirtme (-i)	yılanı	yılanları
Yönelme (-e)	yılana	yılanlara
Bulunma (-de)	yılanda	yılanlarda
Çıkma (-den)	yılandan	yılanlardan
Tamlayan	yılanın	yılanların
[1] bir yılan

yılan -nı

[1] (sürüngenler, yılanlar) sürüngenler (reptilia) sınıfının ayaksız, ince, uzun, derisi pullu olan yılanlar alt takımındaki türlere verilen genel ad

[2] yılma işini yapan

[3] (mecaz) hain veya sinsi kimse

Bilimsel adı

serpentes

Söyleniş

/jɯˈlan/, çoğulu /jɯlanˈlaɾ/

Heceleme

yı·lan, çoğulu yı·lan·lar

Eş anlamlılar

[1] yerdegezen

Karşıt anlamlılar

[2] yılmayan

Deyimler

barışçıl yılan, boyunduruklu yılan, çıngıraklı yılan, gözlüklü yılan, ipliksi yılan, karabaş yılan, kızıl yılan, kör yılan, küpeli yılan, mahmuzlu yılan, nek yılan, ok yılan, uz yılan, yılan hastalığı

Çeviriler

• Abazaca: [1] aщтанчІвы ^(abq)
• Adigece: [1] [[#Adigece|]] ^(ady)
• Afrikanca: [1] slang ^(af)
• Almanca: [1, 3] Schlange ^(de) dişil; [2] Satthabender ^(de) eril, Satthabende ^(de) dişil; Zurückschreckender ^(de) eril, Zurückschreckende ^(de) dişil
• Arnavutça: [1] gjarpër ^(sq)
• Arapça: [1] ثُعْبَانٌ ^(ar) (θuʕba:n(un)) eril
• Aymaraca: [1] asiru ^(ay)
• Bretonca: [1] naer ^(br), sarpant ^(br)
• Bulgarca: [1] змия ^(bg)
• Çekçe: [1] had ^(cs)
• Çince: [1] 蛇 ^(zh) (lung)'
• Danca: [1] slange ^(da)
• Ersya dili: [1] гуй ^(myv)
• Esperanto: [1] serpento ^(eo)
• Estonca: [1] madu ^(et)
• Farsça: [1] مار ^(fa)
• Fince: [1] käärme ^(fi)
• Fransızca: [1] serpent ^(fr)
• Galce: [1] neidr ^(cy), sarff ^(cy)
• Galiçyaca: [1] serpente ^(gl), serpe ^(gl)
• Gucaratça: [1] સાપ ^(gu)
• Hausaca: [1] maciji ^(ha)
• Hollandaca: [1] slang ^(nl), serpent ^(nl)
• Hırvatça: [1] zmija ^(hr)
• Hintçe: [1] सांप ^(hi)
• İbranice: [1] נחש ^(he)
• İngilizce: [1] snake ^(en), serpent ^(en)
• İrlandaca: [1] nathair ^(ga)
• İspanyolca: [1] serpiente ^(es), culebra ^(es), sierpe ^(es)
• İsveççe: [1] orm ^(sv)
• İtalyanca: [1] serpente ^(it), serpe ^(it)

• Japonca: [1] ヘビ ^(ja)
• Katalanca: [1] serp ^(ca)
• Keçuva dili: [1] amaru ^(qu)
• Kürtçe: [1] mar ^(ku), مار ^(ku)
• Latince: [1] serpens ^(la), anguis ^(la), coluber ^(la)
• Lehçe: [1] wąż ^(pl)
• Litvanca: [1] gyvatė ^(lt)
• Macarca: [1] kígyó ^(hu)
• Maltaca: [1] serp ^(mt)
• Marathi dili: [1] सर्प ^(mr)
• Portekizce: [1] serpente ^(pt)
• Rumence: [1] şarpe ^(ro)
• Rusça: [1] змея ^(ru)
• Sicilyaca: [1] serpenti ^(scn)
• Sırpça: [1] змија ^(sr)
• Slovakça: [1] had ^(sk)
• Slovence: [1] kača ^(sl)
• Ukraynaca: [1] змія ^(uk)
• Urduca: [1] سانپ ^(ur)
• Yahudi Almancası: [1] shlang ^(yi), nakhash ^(yi), reptil ^(yi)
• Yahudi İspanyolcası: [1] kulevra ^(lad)
• Modern Yunanca: [1] φίδι ^(el), όφις ^(el), ερπετό ^(el)

Türk lehçeleri

• Altayca: јылан ^(alt) (cılan)
• Azerice: ilan ^(az)
• Başkurtça: йылан ^(ba) (yılan)
• Çağatayca: [[#Çağatayca|]] ^(chg)
• Çuvaşça: ҫӗлен ^(cv)
• Gagavuzca: yılan ^(gag)
• Hakasça: чылан ^(kjh) (çılan)
• Karaçay Balkarca: cılan ^(krc), джылан ^(krc)
• Karakalpakça: jılan ^(kaa)
• Kazakça: жылан ^(kk) (jılan)
• Kırgızca: жылан ^(ky) (cılan)

• Kırım Tatarca: cılan ^(crh), yılan ^(crh)
• Kumanca: [[#Kumanca|]] ^(qwm)
• Kumukça: йылан ^(kum) (yılan)
• Özbekçe: ilon ^(uz)
• Şorca: чылан ^(cjs) (çılan)
• Tatarca: yılan ^(tt)
• Tuvaca: чылан ^(tyv) (çılan)
• Türkmence: ýylaan ^(tk), ýylan ^(tk)
• Uygurca: يىلان ^(ug) (yilan)
• Yakutça: моҕой ^(sah) (moğoy)

Üst kavramlar

[1] pullular

Alt kavramlar

[1] genel: zehirli yılan, zehirsiz yılan

[1] ağaç yılanı, boa yılanı, çıngıraklı yılan, deniz yılanı, gözlüklü yılan, karayılan, katır yılanı, mercan yılanı, sağır yılan, ok yılanı, su yılanı

[1] kobra, piton

Örnekler

[1] Avusturya'da bulunan zehirli yılanlar arasında bayağı engerek, çayır engereği ve boynuzlu engerek bulunmaktadır.

[2] İşten yılanlar sıvışıp gitmişti.

[2] İşten yılandan bize hayır gelmez.

[3] Bu yılan buralarda dolandıkça emin olamam.

Deyimler

[1] koynunda yılan beslemek, yılan gibi, yılan gibi sokmak, yılan hikâyesi, koynunda yılan beslemek, (uyuyan) yılanın kuyruğuna basmak

Sözcük birliktelikleri

[1] kör yılan, yılan balığı, yılan çıyan, yılan çiçeği, yılan derisi, yılan gömleği, yılan kavı, yılan taşı

Türetilmiş kavramlar

[*] yılanbaşı, yılanca, yılancı, yılancık, yılandili, yılaniğnesi, yılankavi, yılankemiği, yılanken, yılanla, yılanlı, yılansa, yılansı, yılansız, yılanyastığı

Köken

[1, 3] Eski Türkçe Çincede yılan ve ejderha manasına gelen 蛇 ^(zh) (lung) kelimesiden Ana Türkçeye *jɨ̄lan olarak geçmiş ve oradan Türkçeye gelmiştir.

[2] Türkçe yılmak fiilinden türetilmiştir.

Ayrıca bakınız

• Vikitür Maddesi: "Serpentes"

Kaynakça

• Vikipedi maddesi yılan

Atasözleri

Ana yılan, sözü yalan, karı çiçek, sözü gerçek

Her deliğe elini sokma, ya yılan çıkar ya çıyan

Onmadık hacıyı deve üstünde yılan sokar

Sevda geçer yalan olur, sonra sokar yılan olur

Su içene yılan bile dokunmaz

Talihsiz hacıyı deve üstünde yılan sokar

Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır

Yılan ne kadar eğri gitse deliğine doğru girer

Ön ad

Yalın	Karşılaştırma	Üstünlük
yılan	daha yılan	en yılan

[1] (mecaz) sinsi ve hain

Söyleniş

/jɯˈlan/, karşılaştırma derecesi /daˈha jɯˈlan/, üstünlük derecesi /ˈen jɯˈlan/

Heceleme

yı·lan, karşılaştırma derecesi da·ha yı·lan, üstünlük derecesi en yı·lan

Örnekler

[1] Gözlerinde ancak annemin bildiği bir yılan ışıltısıyla gülüyor. - Y. Z. Ortaç

Gagavuzca

Ad

[1] (yılanlar) yılan

Köken

Eski Türkçe jyl

Kırım Tatarca

Ad

[1] (yılanlar) yılan

Tatarca

Ad

[1] (yılanlar) yılan

Kaynakça

• Eyuboğlu, İsmet Zeki (1998). Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü. İstanbul: Sosyal Yayınlar. ISBN 975-738-472-2.

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki