yılan

Türkçe

Söyleniş

IPA: jɯˈlan

Heceleme

Heceleme: yı·lan

Ad

yılan (belirtme hâli yılanı, çoğulu yılanlar)

[1] Yılan

yılan hakkında Türkçe Vikipedi'de ansiklopedik bilgi bulabilirsiniz.

1. (sürüngenler, yılanlar) sürüngenler (reptilia) sınıfının ayaksız, ince, uzun, derisi pullu olan yılanlar alt takımındaki türlere verilen genel ad, yerdegezen

   Ok yılanı. Su yılanı. Çıngıraklı yılan. Gözlüklü yılan.

2. yılma işini yapan
3. (mecaz) hain veya sinsi kimse

Bilimsel adı

serpentes

Kaynakça

• Türk Dil Kurumu: "yılan"

Deyimler

ağaç yılanı, barışçıl yılan, boa yılanı, boyunduruklu yılan, çıngıraklı yılan, deniz yılanı, gözlüklü yılan, ipliksi yılan, karabaş yılan, karayılan, katır yılanı, kızıl yılan, kör yılan, küpeli yılan, mahmuzlu yılan, mercan yılanı, nek yılan, sağır yılan, ok yılanı, su yılanı, zehirli yılan, zehirsiz yılan, uz yılan, yılan balığı, yılan çıyan, yılan çiçeği, yılan derisi, yılan gömleği, yılan hastalığı, yılan kavı, yılan taşı

Çeviriler

• Abazaca: aщтанчІвы (abq) (aš̍tānč̍Іvə)
• Afrikanca: slang (af)
• Almanca: Schlange (de) d, Satthabender (de) e, Satthabende (de) d, Zurückschreckender (de) e, Zurückschreckende (de) d
• Altayca: јылан (alt) (cılan)
• Arnavutça: gjarpër (sq)
• Arapça: ثُعْبَانٌ‏‎ (ar) e (θuʕba:n(un))
• Aymaraca: asiru (ay)
• Azerice: ilan (az)
• Başkurtça: йылан (ba) (yılan)
• Bretonca: naer (br), sarpant (br)
• Bulgarca: змия (bg) (zmija)
• Çekçe: had (cs)
• Çince: 蛇 (zh) [lung]
• Çuvaşça: ҫӗлен (cv) (cölen) [şĕlen]
• Danca: slange (da)
• Darice: مار‏‎ (prs)
• Ersya dili: гуй (myv) (guj)
• Esperanto: serpento (eo)
• Estonca: madu (et)
• Faroe dili: slanga (fo)
• Farsça: مار‏‎ (fa)
• Fince: käärme (fi)
• Fransızca: serpent (fr)
• Gagavuzca: yılan (gag)
• Galce: neidr (cy), sarff (cy)
• Galiçyaca: serpente (gl), serpe (gl)
• Gucaratça: સાપ (gu) (sāp)
• Hakasça: чылан (kjh) (çılan) [çılan]
• Hausaca: maciji (ha)
• Hollandaca: slang (nl), serpent (nl)
• Hırvatça: zmija (hr)
• Hintçe: सांप (hi) (sāmp)
• İbranice: נחש‏‎ (he)
• İngilizce: snake (en), serpent (en)
• İnterlingua: serpente (ia)
• İrlandaca: nathair (ga)
• İskoçça: nathair (gd)
• İspanyolca: serpiente (es), culebra (es), sierpe (es)
• İsveççe: orm (sv)
• İtalyanca: serpente (it), serpe (it)
• İzlandaca: slanga (is)
• Japonca: ヘビ (ja)
• Karaçay Balkarca: cılan (krc), джылан (krc)
• Karakalpakça: jılan (kaa)

• Katalanca: serp (ca)
• Kazakça: жылан (kk) (jılan)
• Keçuva dili: amaru (qu)
• Kırgızca: жылан (ky) (cılan)
• Kırım Tatarca: cılan (crh), yılan (crh)
• Korsikaca: serpu (co)
• Kumanca: cılan
• Kumukça: йылан (kum) [yılan]
• Kürtçe: mar (ku), مار‏‎ (ku)
• Latince: serpens (la), anguis (la), coluber (la)
• Lehçe: wąż (pl)
• Litvanca: gyvatė (lt)
• Macarca: kígyó (hu)
• Makedonca: змија (mk) (zmija)
• Maltaca: serp (mt)
• Marathi dili: सर्प (mr) (sarp)
• Norveççe: slange (no)
• Özbekçe: ilon (uz)
• Pali dili: ahi (pi)
• Peştuca: مار‏‎ (ps)
• Portekizce: serpente (pt)
• Reto Romanca: serp (rm)
• Rumence: şarpe (ro)
• Rusça: змея (ru) (zmeya)
• Sicilyaca: serpenti (scn)
• Sırpça: змија (sr), serpent (sr)
• Slovakça: had (sk)
• Slovence: kača (sl)
• Şorca: чылан (çılan)
• Tatarca: yılan (tt)
• Tuvaca: чылан (tyv) (čılan)
• Türkmence: ýylaan (tk), ýylan (tk)
• Ukraynaca: змія (uk) (zmija)
• Urduca: سانپ‏‎ (ur)
• Uygurca: يىلان‏‎ (ug) (yilan)
• Yahudi Almancası: shlang‏‎ (yi) (shlang), nakhash‏‎ (yi) (nakhash), reptil‏‎ (yi) (reptil)
• Yahudi İspanyolcası: kulevra (lad)
• Yakutça: моҕой (sah) (moğoy)
• Modern Yunanca: φίδι (el) (fídi), όφις (el) (ófis), ερπετό (el) (erpetó)
• Zazaca: mar (diq)

Karşıt anlamlılar

yılmayan

Üst kavramlar

pullular

Alt kavramlar

kobra, piton

Sözcük birliktelikleri

koynunda yılan beslemek, yılan gibi, yılan gibi sokmak, yılan hikâyesi, koynunda yılan beslemek, (uyuyan) yılanın kuyruğuna basmak

Türetilmiş kavramlar

[*] yılanbaşı, yılanca, yılancı, yılancık, yılandili, yılaniğnesi, yılankavi, yılankemiği, yılanken, yılanla, yılanlı, yılansa, yılansı, yılansız, yılanyastığı

Köken

[1, 3] Eski Türkçe Çincede yılan ve ejderha manasına gelen 蛇 (zh) (lung) kelimesiden Ana Türkçeye *jɨ̄lan olarak geçmiş ve oradan Türkçeye gelmiştir.

[2] Türkçe yılmak fiilinden türetilmiştir.

Ayrıca bakınız

• Vikitür Maddesi: "Serpentes"

Atasözleri

Ana yılan, sözü yalan, karı çiçek, sözü gerçek

Her deliğe elini sokma, ya yılan çıkar ya çıyan

Onmadık hacıyı deve üstünde yılan sokar

Sevda geçer yalan olur, sonra sokar yılan olur

Su içene yılan bile dokunmaz

Talihsiz hacıyı deve üstünde yılan sokar

Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır

Yılan ne kadar eğri gitse deliğine doğru girer

Ön ad

yılan (karşılaştırma daha yılan, üstünlük en yılan)

Yalın	Karşılaştırma	Üstünlük
yılan	daha yılan	en yılan

1. (mecaz) sinsi ve hain

   Gözlerinde ancak annemin bildiği bir yılan ışıltısıyla gülüyor. - Y. Z. Ortaç

Söyleniş

IPA: jɯˈlan

Heceleme

Heceleme: yı·lan

Gagavuzca

Ad

yılan

1. (sürüngenler, yılanlar) yılan, yerdegezen

Köken

Eski Türkçe jyl

Kırım Tatarca

Ad

yılan

1. (sürüngenler, yılanlar) yılan, yerdegezen

Tatarca

Ad

yılan

1. (sürüngenler, yılanlar) yılan, yerdegezen

Kaynakça

• Eyuboğlu, İsmet Zeki (1998). Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü. İstanbul: Sosyal Yayınlar. ISBN 975-738-472-2.

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki