öküz

Öküz

öküz hakkında Türkçe Vikipedi'de ansiklopedik bilgi bulabilirsiniz.

Haftanın sözcüğü – 2008, 2. hafta

Türkçe

Ad

öküz (belirtme hâli öküzü, çoğulu öküzler) öküz -zü

[1] (boynuzlugiller) çift sürmekte, kağnı çekmekte kullanılan, etinden yararlanılan, iğdiş edilmiş erkek sığır, bakar

Öküzünün biri ölünce tarlasını süremedi. - Ö. Seyfettin

[2] (argo) kaba, dikkat etmeden davranan kişi

[3] (argo) cıvalı zar

Heceleme

ö · küz

Köken

[1] Eski Türkçe öküz, ögüz

Sözcük birliktelikleri

[1] öküz arabası, öküz damı, Tibet öküzü

Türetilmiş kavramlar

[1] öküzgözü, öküz balığı, öküzburnu, öküzdili, öküz soğuğu, cennet öküzü, haymana öküzü, öküz ırmağı

Deyimler

öküz altında buzağı aramak

öküz boyunduruğa bakar gibi bakmak

öküz gibi

öküz gibi bakmak

öküz öldü ortaklık bozuldu

öküz öldü, ortaklık bozuldu

öküze boyunduruğunu kuyruğundan vurmak, öküz altında buzağı aramak, öküz gibi bakmak, öküze boynuzu yük olmaz, öküze boynuzu ağır gelmez, öküz gibi, öküz öldü, ortaklık bozuldu, öküzün trene baktığı gibi bakmak

Atasözleri

İnek gibi süt vermeyen, öküz gibi kutan sürer

Öküz öküzün boynuzunda çamur görmezse korkmaz

Öküz öldü, ortaklık bozuldu

Öküz tekini bulmadan çifte yürümez

Serkeş öküz soluğu kasap dükkanında alır

Yalnız öküz, çifte koşulmaz

[1] Öküze boynuzu yük değil

[1] Öküz öldü, ortaklık bozuldu

[1] Öküze boynuzu yük olmaz

[1] Arık öküze bıçak çalınmaz

[1] Dere kenarından tarla, hocadan kız, gürcüden öküz alma

[1] Samanın varsa marta koy, yoksa koca öküzün derisini ârta koy

[1] Ev içinde bakılan buzağı öküz olmaz

İlgili sözcükler

[1] kağnı, köp, zelve

Kaynakça

• Türk Dil Kurumu: "öküz"

Türk lehçeleri

• Azerice: öküz (az)
• Gagavuzca: öküz (gag)
• Karaçay Balkarca: ögüz (krc)

• Kırım Tatarca: ögüz (crh)
• Kumanca: ögüz
• Özbekçe: ho'kiz (uz)
• Tatarca: ügez (tt)
• Türkmence: öküz (tk)

Çeviriler

• Afrikanca: os (af) e
• Almanca: Ochse (de) e
• Arapça: ثور‎ (ar)
• Arnavutça: ka (sq)
• Aymaraca: waka (ay)
• Bretonca: ejen (br)
• Çekçe: vůl (cs)
• Danca: okse (da)
• Esperanto: bovo (eo)
• Estonca: härg (et)
• Fince: härkä (fi)
• Fransızca: bœuf (fr) e, boeuf (fr) e
• Friuli dili: bo (fur)
• Galce: ych (cy)
• Galiçyaca: boi (gl)
• Guarani dili: guéi (gn)
• Gucaratça: બળદ (gu) (baḷda)
• Hintçe: बैल (hi) (bail)
• Hollandaca: os (nl) e
• İngilizce: ox (en)
• İrlandaca: damh (ga)
• İspanyolca: buey (es) e
• İsveççe: oxe (sv)

• İtalyanca: bue (it) e
• İzlandaca: uxi (is)
• Katalanca: bou (ca), boví (ca)
• Latince: bos (la)
• Lehçe: wół (pl)
• Limburgca: ósj (li)
• Macarca: ökör (hu)
• Malgaşça: omby (mg)
• Manksça: dow (gv)
• Marathi dili: वैल (mr) (vail)
• Pencapça: ਬੈਲ (pa) (bēl)
• Portekizce: boi (pt)
• Rapanui dili: 'uei (rap)
• Reto Romanca: bov (rm)
• Rusça: вол (ru) (vol)
• Sanskritçe: गो (sa) (go)
• Sicilyaca: boi (scn)
• Slovakça: vôl (sk)
• Tayca: วัวตัวผู้ (th)
• Udmurtça: вол (udm) (vol)
• Ukraynaca: вiл (uk) (vil)
• Venedikçe: bò (vec)
• Yahudi İspanyolcası: buey (lad)
• Modern Yunanca: βόδι (el) (vódi)

Azerice

Ad

öküz

[1] (boynuzlugiller) öküz

Çağatayca

Ad

[1] nasihat

[2] sal-i türkanin ikincisi

Eski Türkçe

Bu sözcüğün, biçim ve içerik olarak Vikisözlük standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.

Madde düzenleme ve Vikisözlük standartları ile ilgili bilgi
Bu sözcükte ayrıca şu sorunlar da bulunmaktadır:

• Bu söz(cük), ait olduğu dilin kullandığı Eski Türkçe alfabesinde yazılmamıştır.

Düzenleme yapıldıktan sonra bu not silinmelidir.

Ad

[1] (boynuzlugiller) öküz

[2] ırmak

[3] dere

Örnekler

[1] "Bir karı öküzüg bilin biçe kumursga yimiş. Kamşayu umatın turur tir. Ança bilingler, yabak ol." - Irk Bitig

Gagavuzca

Ad

öküz

[1] (boynuzlugiller) öküz

Köken

[1] Eski Türkçe öküz

Türkmence

Ad

öküz

[1] (boynuzlugiller) öküz