adalet

Türkçe

Köken

Osmanlı Türkçesi عدالت‎, Arapça عَدَالَة‎ (ʿadāle).

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /a.daː.ˈlɛt/
• Heceleme: a‧da‧let

Ad

adalet (belirtme hâli adaleti, çoğulu adaletler)

1. (felsefe) herkese kendine uygun düşeni, kendi hakkı olanı verme

   Germiyan'da Süleyman Şah'ımız adaletle hüküm sürer. — F. F. Tülbentçi

2. (hukuk) Kanunlarla sahip olunan hakların herkes tarafından kullanılmasının sağlanması

   Adâlet mülkün temelidir. — Hz. Ömer

3. (hukuk, yürütme) hak ve hukuka uygunluk, hakkı gözetme ve bu işi uygulayan, yerine getiren devlet kuruluşları

   Hiçbir kuvvet beni adaletin tecellisi için çalışmaktan menedemeyecektir. — N. Hikmet

   Suçlular adaletin pençesinden kurtulamazlar.

Çekimleme

adalet adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		adalet	adaletler
belirtme		adaledi	adaletleri
yönelme		adalede	adaletlere
bulunma		adalette	adaletlerde
ayrılma		adaletten	adaletlerden
tamlayan		adaledin	adaletlerin
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	adaledim	adaletlerim
	belirtme	adaledimi	adaletlerimi
	yönelme	adaledime	adaletlerime
	bulunma	adaledimde	adaletlerimde
	ayrılma	adaledimden	adaletlerimden
	tamlayan	adaledimin	adaletlerimin
2. tekil	yalın	adaledin	adaletlerin
	belirtme	adaledini	adaletlerini
	yönelme	adaledine	adaletlerine
	bulunma	adaledinde	adaletlerinde
	ayrılma	adaledinden	adaletlerinden
	tamlayan	adaledinin	adaletlerinin
3. tekil	yalın	adaledi	adaletleri
	belirtme	adalediyi	adaletlerini
	yönelme	adalediye	adaletlerine
	bulunma	adaledide	adaletlerinde
	ayrılma	adalediden	adaletlerinden
	tamlayan	adaledinin	adaletlerinin
1. çoğul	yalın	adaledimiz	adaletlerimiz
	belirtme	adaledimizi	adaletlerimizi
	yönelme	adaledimize	adaletlerimize
	bulunma	adaledimizde	adaletlerimizde
	ayrılma	adaledimizden	adaletlerimizden
	tamlayan	adaledimizin	adaletlerimizin
2. çoğul	yalın	adalediniz	adaletleriniz
	belirtme	adaledinizi	adaletlerinizi
	yönelme	adaledinize	adaletlerinize
	bulunma	adaledinizde	adaletlerinizde
	ayrılma	adaledinizden	adaletlerinizden
	tamlayan	adaledinizin	adaletlerinizin
3. çoğul	yalın	adaledi adaletleri
	belirtme	adalediyi adaletlerini
	yönelme	adalediye adaletlerine
	bulunma	adaledide adaletlerinde
	ayrılma	adalediden adaletlerinden
	tamlayan	adaledinin adaletlerinin

Eş anlamlılar

• (felsefe): doğruluk
• (hukuk): âdillik, hak, önen, türe

Deyimler

hukuk

• adalet dağıtmak
• adalete teslim etmek
• adalete teslim olmak
• adaletine sığınmak

Kelime birliktelikleri

hukuk: kelime birliktelikleri

• adalet bakanı
• adalet bakanlığı
• adalet buyruğu
• adalet emri
• adalet kapısı
• adalet mahkemesi
• adalet örgütü
• adalet teşkilatı
• adalet sarayı
• adalet vekili
• adalet vekâleti

Çeviriler

kanunlarla herkesin kendi hakkının kullanılmasının sağlanması

• Almanca Gerechtigkeit (de) d, Justiz (de) d
• Arapça: عَدَالَة‎ (ar) (ʿadāle)
• Azerice: ədalət (az)
• Çekçe: spravedlnost (cs) d
• Fince: oikeus (fi), oikeudenmukaisuus (fi), totuudellisuus (fi)
• Fransızca: justice (fr)
• Hollandaca gerechtigheid (nl), rechtvaardigheid (nl)
• İngilizce justice (en)
• İsveççe: rättvisa (sv)
• Karaçay-Balkarca: adalat (krc)
• Özbekçe: adolat (uz)
• Türkçe:

  Osmanlı Türkçesi: عدالت‎ (ota)

• Türkmence: adalat (tk)
• Uygurca: ئادالەت‎ (ug) (adalet)
• Yunanca:

  Modern Yunanca: δικαιοσύνη (el) (dikaiosýni)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "adalet" maddesi

Ek okumalar

• Vikipedi'de adalet