عظم

Ayrıca bakınız: ع ظ م

Arapça

Köken 1

Ana Semitik dili *ʕaṯ̣m- sözcüğünden devralındı.

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /ʕaðˤm/

• dinle

  (dosya)

Ad

عَظْم (ʿaẓm) e (çoğul عِظَام‎ (ʿiẓām) veya أَعْظُم‎ (ʾaʿẓum))

1. (anatomi) kemik
   • M.S. 609–632, Kur'an, 75:3
     أَیَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَـٰنُ أَلَّن نَّجۡمَع عِظَامَهُۥ. – İnsan, kendisinin kemiklerini bir araya toplayamayacağımızı mı zannediyor?
   • Al-Mutanabbi, ~M.S. 965 رَأَيْتُكَ تُوسِعُ ٱلشُّعَرَاءَ نَيْلًا‎ (raʾeytüke tūsiʿu ş-şuʿarāʾe neylen)

     "رَأَيْتُكَ تُوسِعُ ٱلشُّعَرَاءَ نَيْلًا / حَدِيثَهُمُ ٱلْمُوَلَّدَ وَٱلْقَدِيمَا
     فَتُعْطِي مَنْ بَقَى مَالًا جَسِيمًا / وَتُعْطِي مَنْ مَضَى شَرَفًا عَظِيمَا
     سَمِعْتُكَ مُنْشِدًا بَيْتَيْ زِيَادٍ / نَشِيدًا مِثْلَ مُنْشِدِهِ كَرِيمَا
     فَمَا أَنْكَرْتُ مَوْضِعَهُ وَلَٰكِنْ / غَبَطْتُ بِذَاكَ أَعْظُمَهُ ٱلرَّمِيمَا"

Çekimleme

عَظْم (ʿaẓm) ad çekimi

tekil	basit tekil munsarıf
	belirsiz	belirli	kurgu
ölçüsüz	عَظْم ʿaẓm	الْعَظْم‎ el-ʿaẓm	عَظْم ʿaẓm
yalın	عَظْمٌ ʿaẓmün	الْعَظْمُ‎ el-ʿaẓmü	عَظْمُ ʿaẓmü
belirtme	عَظْمًا‎ ʿaẓmen	الْعَظْمَ‎ el-ʿaẓme	عَظْمَ ʿaẓme
tamlayan	عَظْمٍ ʿaẓmin	الْعَظْمِ‎ el-ʿaẓmi	عَظْمِ ʿaẓmi
ikil	belirsiz	belirli	kurgu
ölçüsüz	عَظْمَيْن‎ ʿaẓmeyn	الْعَظْمَيْن‎ el-ʿaẓmeyn	عَظْمَيْ‎ ʿaẓmey
yalın	عَظْمَانِ‎ ʿaẓmāni	الْعَظْمَانِ‎ el-ʿaẓmāni	عَظْمَا‎ ʿaẓmā
belirtme	عَظْمَيْنِ‎ ʿaẓmeyni	الْعَظْمَيْنِ‎ el-ʿaẓmeyni	عَظْمَيْ‎ ʿaẓmey
tamlayan	عَظْمَيْنِ‎ ʿaẓmeyni	الْعَظْمَيْنِ‎ el-ʿaẓmeyni	عَظْمَيْ‎ ʿaẓmey
çoğul	basit cem'-i mükesser munsarıf
	belirsiz	belirli	kurgu
ölçüsüz	عِظَام‎‎; أَعْظُم‎ ʿiẓām‎; ʾaʿẓum	الْعِظَام‎‎; الْأَعْظُم‎ el-ʿiẓām‎; el-ʾaʿẓum	عِظَام‎‎; أَعْظُم‎ ʿiẓām‎; ʾaʿẓum
yalın	عِظَامٌ‎‎; أَعْظُمٌ‎ ʿiẓāmün‎; ʾaʿẓumün	الْعِظَامُ‎‎; الْأَعْظُمُ‎ el-ʿiẓāmü‎; el-ʾaʿẓumü	عِظَامُ‎‎; أَعْظُمُ‎ ʿiẓāmü‎; ʾaʿẓumü
belirtme	عِظَامًا‎‎; أَعْظُمًا‎ ʿiẓāmen‎; ʾaʿẓumen	الْعِظَامَ‎‎; الْأَعْظُمَ‎ el-ʿiẓāme‎; el-ʾaʿẓume	عِظَامَ‎‎; أَعْظُمَ‎ ʿiẓāme‎; ʾaʿẓume
tamlayan	عِظَامٍ‎‎; أَعْظُمٍ‎ ʿiẓāmin‎; ʾaʿẓumin	الْعِظَامِ‎‎; الْأَعْظُمِ‎ el-ʿiẓāmi‎; el-ʾaʿẓumi	عِظَامِ‎‎; أَعْظُمِ‎ ʿiẓāmi‎; ʾaʿẓumi

Köken 2

ع ظ م‎ (ʿ-ẓ-m).

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /ʕa.ðˤu.ma/

Eylem

عَظُمَ (ʿaẓume) I, geniş zaman يَعْظُمُ‎‎ (yaʿẓumü)

1. (geçişsiz) büyük/harika olmak

   إِلٰهِي إِنْ عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِكَ فَلْيَحْسُنِ العَفْوُ مِنْ عِنْدِكَ. — Allah'ım, eğer kulunun zulmü büyük olduysa mağfiretini muhteşem kıl.

Çekimleme

عَظُمَ

çekimi (biçim-I sahih, mastarlar عِظَم veya عَظَامَة)

mastarlar الْمَصَادِر						عِظَم veya عَظَامَة‎ ʿiẓam veya ʿaẓāme
ism-i fail اِسْم الْفَاعِل						عَاظِم‎ ʿāẓim
etken eylem الْفِعْل الْمَعْلُوم
		tekil الْمُفْرَد				ikil الْمُثَنَّى			çoğul الْجَمْع
		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب		2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب
geçmiş zaman الْمَاضِي	eril	عَظُمْتُ‎ ʿaẓumtü	عَظُمْتَ‎ ʿaẓumte	عَظُمَ ʿaẓume		عَظُمْتُمَا‎ ʿaẓumtümā	عَظُمَا‎ ʿaẓumā		عَظُمْنَا‎ ʿaẓumnā	عَظُمْتُمْ‎ ʿaẓumtüm	عَظُمُوا‎ ʿaẓumū
	dişil		عَظُمْتِ‎ ʿaẓumti	عَظُمَتْ‎ ʿaẓumet			عَظُمَتَا‎ ʿaẓumetā			عَظُمْتُنَّ‎ ʿaẓumtünne	عَظُمْنَ‎ ʿaẓumne
geniş zaman الْمُضَارِع	eril	أَعْظُمُ‎ ʾaʿẓumü	تَعْظُمُ‎ taʿẓumü	يَعْظُمُ‎ yaʿẓumü		تَعْظُمَانِ‎ taʿẓumāni	يَعْظُمَانِ‎ yaʿẓumāni		نَعْظُمُ‎ naʿẓumü	تَعْظُمُونَ‎ taʿẓumūne	يَعْظُمُونَ‎ yaʿẓumūne
	dişil		تَعْظُمِينَ‎ taʿẓumīne	تَعْظُمُ‎ taʿẓumü			تَعْظُمَانِ‎ taʿẓumāni			تَعْظُمْنَ‎ taʿẓumne	يَعْظُمْنَ‎ yaʿẓumne
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب	eril	أَعْظُمَ‎ ʾaʿẓume	تَعْظُمَ‎ taʿẓume	يَعْظُمَ‎ yaʿẓume		تَعْظُمَا‎ taʿẓumā	يَعْظُمَا‎ yaʿẓumā		نَعْظُمَ‎ naʿẓume	تَعْظُمُوا‎ taʿẓumū	يَعْظُمُوا‎ yaʿẓumū
	dişil		تَعْظُمِي‎ taʿẓumī	تَعْظُمَ‎ taʿẓume			تَعْظُمَا‎ taʿẓumā			تَعْظُمْنَ‎ taʿẓumne	يَعْظُمْنَ‎ yaʿẓumne
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم	eril	أَعْظُمْ‎ ʾaʿẓum	تَعْظُمْ‎ taʿẓum	يَعْظُمْ‎ yaʿẓum		تَعْظُمَا‎ taʿẓumā	يَعْظُمَا‎ yaʿẓumā		نَعْظُمْ‎ naʿẓum	تَعْظُمُوا‎ taʿẓumū	يَعْظُمُوا‎ yaʿẓumū
	dişil		تَعْظُمِي‎ taʿẓumī	تَعْظُمْ‎ taʿẓum			تَعْظُمَا‎ taʿẓumā			تَعْظُمْنَ‎ taʿẓumne	يَعْظُمْنَ‎ yaʿẓumne
emir الْأَمْر	eril		اُعْظُمْ‎ uʿẓum			اُعْظُمَا‎ uʿẓumā				اُعْظُمُوا‎ uʿẓumū
	dişil		اُعْظُمِي‎ uʿẓumī							اُعْظُمْنَ‎ uʿẓumne

Köken 3

ع ظ م‎ (ʿ-ẓ-m); عَظِيم‎ (ʿaẓīm, “büyük, güçlü, harika, mühim”).

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /ʕi.ðˤam/
• IPA^(anahtar): /ʕuðˤm/

Ad

عِظَم veya عُظْم (ʿiẓam veya ʿuẓm) e

1. عَظُمَ‎ (ʿaẓume) fiilinden isim
2. büyüklük, güç
3. ehemmiyet, önem
4. gurur
5. ihtişam
6. kalabalık çokluk
7. kalınlık, kapsam

Çekimleme

عِزَم‎ (ʿizem)‎; عُظْم (ʿuẓm) ad çekimi

tekil	basit tekil munsarıf
	belirsiz	belirli	kurgu
ölçüsüz	عِزَم‎‎; عُظْم ʿizem‎; ʿuẓm	الْعِزَم‎‎; الْعُظْم‎ el-ʿizem‎; el-ʿuẓm	عِزَم‎‎; عُظْم ʿizem‎; ʿuẓm
yalın	عِزَمٌ‎‎; عُظْمٌ ʿizemün‎; ʿuẓmün	الْعِزَمُ‎‎; الْعُظْمُ‎ el-ʿizemü‎; el-ʿuẓmü	عِزَمُ‎‎; عُظْمُ ʿizemü‎; ʿuẓmü
belirtme	عِزَمًا‎‎; عُظْمًا‎ ʿizemen‎; ʿuẓmen	الْعِزَمَ‎‎; الْعُظْمَ‎ el-ʿizeme‎; el-ʿuẓme	عِزَمَ‎‎; عُظْمَ ʿizeme‎; ʿuẓme
tamlayan	عِزَمٍ‎‎; عُظْمٍ ʿizemin‎; ʿuẓmin	الْعِزَمِ‎‎; الْعُظْمِ‎ el-ʿizemi‎; el-ʿuẓmi	عِزَمِ‎‎; عُظْمِ ʿizemi‎; ʿuẓmi

Köken 4

عَظُمَ‎ (ʿaẓume) kelimesinin II. şekil müsebbibi.

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /ʕaðˤ.ðˤa.ma/

Eylem

عَظَّمَ (ʿaẓẓame) II, geniş zaman يُعَظِّمُ‎‎ (yuʿaẓẓimü)

1. (geçişli, müsebbip) harika yapmak

Çekimleme

عَظَّمَ

çekimi (biçim-II sahih)

mastar الْمَصْدَر						تَعْظِيم‎ taʿẓīm
ism-i fail اِسْم الْفَاعِل						مُعَظِّم‎ muʿaẓẓim
ism-i meful اِسْم الْمَفْعُول						مُعَظَّم‎ muʿaẓẓam
etken eylem الْفِعْل الْمَعْلُوم
		tekil الْمُفْرَد				ikil الْمُثَنَّى			çoğul الْجَمْع
		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب		2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب
geçmiş zaman الْمَاضِي	eril	عَظَّمْتُ‎ ʿaẓẓamtü	عَظَّمْتَ‎ ʿaẓẓamte	عَظَّمَ ʿaẓẓame		عَظَّمْتُمَا‎ ʿaẓẓamtümā	عَظَّمَا‎ ʿaẓẓamā		عَظَّمْنَا‎ ʿaẓẓamnā	عَظَّمْتُمْ‎ ʿaẓẓamtüm	عَظَّمُوا‎ ʿaẓẓamū
	dişil		عَظَّمْتِ‎ ʿaẓẓamti	عَظَّمَتْ‎ ʿaẓẓamet			عَظَّمَتَا‎ ʿaẓẓametā			عَظَّمْتُنَّ‎ ʿaẓẓamtünne	عَظَّمْنَ‎ ʿaẓẓamne
geniş zaman الْمُضَارِع	eril	أُعَظِّمُ‎ ʾuʿaẓẓimü	تُعَظِّمُ‎ tuʿaẓẓimü	يُعَظِّمُ‎ yuʿaẓẓimü		تُعَظِّمَانِ‎ tuʿaẓẓimāni	يُعَظِّمَانِ‎ yuʿaẓẓimāni		نُعَظِّمُ‎ nuʿaẓẓimü	تُعَظِّمُونَ‎ tuʿaẓẓimūne	يُعَظِّمُونَ‎ yuʿaẓẓimūne
	dişil		تُعَظِّمِينَ‎ tuʿaẓẓimīne	تُعَظِّمُ‎ tuʿaẓẓimü			تُعَظِّمَانِ‎ tuʿaẓẓimāni			تُعَظِّمْنَ‎ tuʿaẓẓimne	يُعَظِّمْنَ‎ yuʿaẓẓimne
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب	eril	أُعَظِّمَ‎ ʾuʿaẓẓime	تُعَظِّمَ‎ tuʿaẓẓime	يُعَظِّمَ‎ yuʿaẓẓime		تُعَظِّمَا‎ tuʿaẓẓimā	يُعَظِّمَا‎ yuʿaẓẓimā		نُعَظِّمَ‎ nuʿaẓẓime	تُعَظِّمُوا‎ tuʿaẓẓimū	يُعَظِّمُوا‎ yuʿaẓẓimū
	dişil		تُعَظِّمِي‎ tuʿaẓẓimī	تُعَظِّمَ‎ tuʿaẓẓime			تُعَظِّمَا‎ tuʿaẓẓimā			تُعَظِّمْنَ‎ tuʿaẓẓimne	يُعَظِّمْنَ‎ yuʿaẓẓimne
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم	eril	أُعَظِّمْ‎ ʾuʿaẓẓim	تُعَظِّمْ‎ tuʿaẓẓim	يُعَظِّمْ‎ yuʿaẓẓim		تُعَظِّمَا‎ tuʿaẓẓimā	يُعَظِّمَا‎ yuʿaẓẓimā		نُعَظِّمْ‎ nuʿaẓẓim	تُعَظِّمُوا‎ tuʿaẓẓimū	يُعَظِّمُوا‎ yuʿaẓẓimū
	dişil		تُعَظِّمِي‎ tuʿaẓẓimī	تُعَظِّمْ‎ tuʿaẓẓim			تُعَظِّمَا‎ tuʿaẓẓimā			تُعَظِّمْنَ‎ tuʿaẓẓimne	يُعَظِّمْنَ‎ yuʿaẓẓimne
emir الْأَمْر	eril		عَظِّمْ ʿaẓẓim			عَظِّمَا‎ ʿaẓẓimā				عَظِّمُوا‎ ʿaẓẓimū
	dişil		عَظِّمِي‎ ʿaẓẓimī							عَظِّمْنَ‎ ʿaẓẓimne
edilgen eylem الْفِعْل الْمَجْهُول
		tekil الْمُفْرَد				ikil الْمُثَنَّى			çoğul الْجَمْع
		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب		2. kişi الْمُwخَاطَب	3. kişi الْغَائِب		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب
geçmiş zaman الْمَاضِي	eril	عُظِّمْتُ‎ ʿuẓẓimtü	عُظِّمْتَ‎ ʿuẓẓimte	عُظِّمَ ʿuẓẓime		عُظِّمْتُمَا‎ ʿuẓẓimtümā	عُظِّمَا‎ ʿuẓẓimā		عُظِّمْنَا‎ ʿuẓẓimnā	عُظِّمْتُمْ‎ ʿuẓẓimtüm	عُظِّمُوا‎ ʿuẓẓimū
	dişil		عُظِّمْتِ‎ ʿuẓẓimti	عُظِّمَتْ‎ ʿuẓẓimet			عُظِّمَتَا‎ ʿuẓẓimetā			عُظِّمْتُنَّ‎ ʿuẓẓimtünne	عُظِّمْنَ‎ ʿuẓẓimne
geniş zaman الْمُضَارِع	eril	أُعَظَّمُ‎ ʾuʿaẓẓamü	تُعَظَّمُ‎ tuʿaẓẓamü	يُعَظَّمُ‎ yuʿaẓẓamü		تُعَظَّمَانِ‎ tuʿaẓẓamāni	يُعَظَّمَانِ‎ yuʿaẓẓamāni		نُعَظَّمُ‎ nuʿaẓẓamü	تُعَظَّمُونَ‎ tuʿaẓẓamūne	يُعَظَّمُونَ‎ yuʿaẓẓamūne
	dişil		تُعَظَّمِينَ‎ tuʿaẓẓamīne	تُعَظَّمُ‎ tuʿaẓẓamü			تُعَظَّمَانِ‎ tuʿaẓẓamāni			تُعَظَّمْنَ‎ tuʿaẓẓamne	يُعَظَّمْنَ‎ yuʿaẓẓamne
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب	eril	أُعَظَّمَ‎ ʾuʿaẓẓame	تُعَظَّمَ‎ tuʿaẓẓame	يُعَظَّمَ‎ yuʿaẓẓame		تُعَظَّمَا‎ tuʿaẓẓamā	يُعَظَّمَا‎ yuʿaẓẓamā		نُعَظَّمَ‎ nuʿaẓẓame	تُعَظَّمُوا‎ tuʿaẓẓamū	يُعَظَّمُوا‎ yuʿaẓẓamū
	dişil		تُعَظَّمِي‎ tuʿaẓẓamī	تُعَظَّمَ‎ tuʿaẓẓame			تُعَظَّمَا‎ tuʿaẓẓamā			تُعَظَّمْنَ‎ tuʿaẓẓamne	يُعَظَّمْنَ‎ yuʿaẓẓamne
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم	eril	أُعَظَّمْ‎ ʾuʿaẓẓam	تُعَظَّمْ‎ tuʿaẓẓam	يُعَظَّمْ‎ yuʿaẓẓam		تُعَظَّمَا‎ tuʿaẓẓamā	يُعَظَّمَا‎ yuʿaẓẓamā		نُعَظَّمْ‎ nuʿaẓẓam	تُعَظَّمُوا‎ tuʿaẓẓamū	يُعَظَّمُوا‎ yuʿaẓẓamū
	dişil		تُعَظَّمِي‎ tuʿaẓẓamī	تُعَظَّمْ‎ tuʿaẓẓam			تُعَظَّمَا‎ tuʿaẓẓamā			تُعَظَّمْنَ‎ tuʿaẓẓamne	يُعَظَّمْنَ‎ yuʿaẓẓamne

Kaynakça

• (1884) The Student's Arabic–English Dictionary.
• Hans Wehr (1976), “عظم”, A Dictionary of Modern Written Arabic, J. Milton Cowan, editör, 4. baskı, Ithaca, NY, A.B.D.: Spoken Language Services, ISBN 0-87950-001-8

Osmanlı Türkçesi

Köken

Arapça عَظْم‎ (ʿaẓm) sözcüğünden.

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /a.ˈzim/

Ad

عظم (azim)

1. (anatomi) kemik

   eş anlamlıları: استخوان‎, سوموك‎, كمیك‎

Çekimleme

عظم‎ (azim) adının çekimi

	tekil	çoğul
yalın	عظم‎ azim	عظملر‎ azimler
belirtme	عظمی‎ azimi	عظملری‎ azimleri
yönelme	عظمه‎ azime	عظملره‎ azimlere
bulunma	عظمده‎ azimde	عظملرده‎ azimlerde
ayrılma	عظمدن‎ azimden	عظملردن‎ azimlerden
tamlayan	عظمڭ‎ azimin	عظملرڭ‎ azimlerin
iyelik
	tekil	çoğul
1. tekil (benim)	عظمم‎ azimim	عظملرم‎ azimlerim
2. tekil (senin)	عظمڭ‎ azimin	عظملرڭ‎ azimlerin
3. tekil (onun)	عظمی‎ azimi	عظملری‎ azimleri
1. çoğul (bizim)	عظممز‎ azimimiz	عظملرمز‎ azimlerimiz
2. çoğul (sizin)	عظمڭز‎ aziminiz	عظملرڭز‎ azimleriniz
3. çoğul (onların)	عظمی‎ azimi عظملری‎ azimleri

Türetilmiş kavramlar

• عظمی‎ (ʿazmi, “kemikten”)

Türevleri

• Türkçe: azm

Kaynaklar

• Şablon:Kaynak-OTK
• Şablon:Kaynak-Kelekian
• Şablon:Kaynak-Meninski
• Şablon:Kaynak-Meninski
• Şablon:Kaynak-Redhouse