kırlangıç

Ayrıca bakınız: Kırlangıç

Haftanın sözcüğü – 2008, 8. hafta

Türkçe

Ad

kırlangıç (belirtme hâli kırlangıcı, çoğulu kırlangıçlar) kırlangıç -cı

[1] (kırlangıçgiller, kuşlar) kırlangıçgillerden, geniş gagalı, çatal kuyruklu, ince [[uzun kanatlı, küçük göçebe kuş (Hirundo)

Kırlangıç yapar yuvayı. Çamur sıvayı sıvayı. - Anonim şiir

[2] (tarih) Osmanlı donanmasında yer alan, karakol ve keşif işlerinde kullanılan, yelkenli ve kürekli küçük bir tür savaş gemisi

Dinlemesine dinliyorum ama bak limana bir kırlangıç giriyor. - F. F. Tülbentçi

[3] (halk ağzı) öküz arabasında arka dingil ve tekerlekleri özeğe bağlayan çatal ağaç

[4] (halk ağzı) köyleri dolaşarak göz hastalıklarını ve özellikle akbasmayı iyi ettiğini öne süren sahte hekim

Bilimsel adı

Hirundo

Köken

Eski Türkçe karlıgaç <- kargılaç

Deyimler

bataklık kırlangıcı, dağ kırlangıcı, deniz kırlangıcı kır kırlangıcı, kırlangıç balığı, kırlangıç dönümü, kırlangıç fırtınası, kırlangıçkuyruğu, kırlangıç otu

Kaynakça

• Türk Dil Kurumu: "kırlangıç"

Türk lehçeleri

• Azerice: qaranquş (az)
• Eski Türkçe: karlıgaç (tr)
• Kazakça: қарлығаш (kk) (qarlığaş)

• Kırım Tatarca: karılgaş (crh)
• Şorca: қарлығаш [qarlığaş]
• Tatarca: qarlığaç (tt)
• Türkmence: garlavaaç (tk)
• Uygurca: k̡alƣaq (ug)

Çeviriler

• Afrikanca: swaeltjie (af)
• Almanca: Schwalbe (de)
• Arapça: خطّاف‎ (ar)
• Arnavutça: dallëndyshe (sq)

• İtalyanca: rondine (it), rondine comune (it)
• Japonca: ツバメ (ja)
• Katalanca: oreneta (ca), oronell (ca), oronella (ca), orenola (ca)
• Keçuva dili: khawlla (qu)
• Komi dili: джыдж (kv)
• Korsikaca: ròndina (co), accellu santu (co)
• Kürtçe: dûmeqesik (ku)
• Latince: Hirundo rustica (la)
• Lehçe: jaskółka (pl)
• Macarca: fecske (hu), füsti fecske (hu)
• Marathi dili: भोरडी (mr) (bhorḍī)
• Norveççe: svale (no)
• Portekizce: andorinha (pt)
• Rumence: rindunica (ro)
• Rusça: ласточка (ru) (lastoçka)
• Sanskritçe: कृष्णा (sa) (kṛṣṇā)
• Savahili dili: mbayumbayu (sw)
• Tayca: นกนางแอ่น (th)
• Vietnamca: chim én (vi)

Ayrıca bakınız

• Vikitür'de Hirundo

Atasözleri

Kırlangıç bir zararsız kuş; git Yemen iline danış

Kırlangıcın zararını biberciden sor