kan

Ayrıca bakınız: kán

Türkçe

Haftanın sözcüğü – 2007, 51. hafta

Söyleniş

• Heceleme: kan

Köken

Eski Türkçe

Ad

kan (belirtme hâli kanı, çoğulu kanlar) -nı

[1] Kan

kan hakkında Türkçe Vikipedi'de ansiklopedik bilgi bulabilirsiniz.

1. (anatomi) atardamar ve toplardamarların içinde dolaşarak hücrelerde özümleme, yadımlama görevlerini sağlayan plazma ve yuvarlardan oluşmuş kırmızı renkli sıvı, hun

   Cebinden çıkardığı mendille ellerine bulaşan kanları silerek haykırdı. - Ö. Seyfettin

2. (bitki bilimi) giresun yöresinde yetiştirilen bir fındık çeşidi
3. (mecâzî): (antropoloji) soy

   O da benim kanımdan.

4. (İstanbul ağzı) mutfak

Üst kavramlar

• (kırmızı renkli vücut sıvısı): doku

Alt kavramlar

kırmızı renkli vücut sıvısı

boygur kanı, burun kanı, doğum kanı, geyik kanı, hayvan kanı,

• (mecâzî): ak kan, kirli kan, saf kan, temiz kan

Deyimler

ak kan yangısı, aralarında kan olmak, kan ağlamak, kan akıtmak, kan akmak, kan aktarımı, kan alacak damarı bilmek, kan almak, kan beynine çıkmak, kan boğmak, kan çanağı gibi, kan çekmek, kan çıkmak, kan dere gibi akmak, kan dökmek, kan gelmek, kan gitmek, kan gövdeyi götürmek, kan gütmek, kan istemek, kan kardeşi, kan kaybetmek, kan kusturmak, kan kusup kızılcık şerbeti içtim demek, kan nakli, kan olmak, kan otu, kan oturmak, kan pahası, kan revan içinde kalmak, kan ter içinde kalmak, kan tere batmak, kan tutmak, kan vermek, kan yürümek, kana boyamak, kana bulamak, kana kan, kana susamak, kanı ayaklı, kanı başına çıkmak, kanı başına sıçramak, kanı başına toplanmak, kanı boynuna, kanı bozuk, kanı bozukluk, kanı donmak, kanı içine akmak, kanı ılımak, kanı ısıcak, kanı ısınmak, kanı kaynamak, kanı kurumak, kanı sıcak, kanı sulanmak, kanı temizlenmek, kanına dokunmak, kanına ekmek doğramak, kanına girmek, kanına susamak, kanını emmek, kanını içine akıtmak, kanını kaynatmak, kanını kurutmak, kanını yerde koymak, kanıyla ödemek, yüzünden kan damlamak

Sözcük birliktelikleri

• kan-beyin bariyeri
• kan akçesi
• kan bağı
• kan bankası
• kan basıncı
• kan bilimi
• kan çıbanı
• kan davası
• kan doku
• kan dolaşımı
• kan grubu
• kan kanseri
• kan parası
• kan plazması
• kan portakalı
• kan şekeri
• kan taşı
• kan zehirlenmesi

Türetilmiş kavramlar

• kanama, kanken, kanla, kanlı, kansa, kansız
• kanayaklı, kankırmızı, kardeşkanı, tavşankanı

Çeviriler

kırmızı renkli vücut sıvısı

• Afrikanca: bloed (af) n
• Aiton dili: လိုတ် (luet)
• Almanca: Blut (de) n
• Arapça: دَم‎ (ar) e (dem)
• Azerice: qan (az)
• Birmanca: သွေး (my) (swe:)
• Cava dili: ꦒꦼꦠꦶꦃ (jv) (getih)
• Çekçe: krev (cs)
• Çince: 血 (zh) (xuè, xiě)
• Danca: blod (da)
• Ersya dili: верь (myv) (verʹ)
• Estonca: veri (et)
• Farsça: خون‎ (fa) (xun)
• Felemenkçe: bloed (nl) n
• Fince: hurme (fi), suku (fi), veri (fi)
• Fransızca: sang (fr) e
• Hawaii dili: koko (haw)
• Hausaca: jini (ha)
• İngilizce: blood (en)
• İspanyolca: sangre (es)
• İsveççe: blod (sv) g
• Karakalpakça: qan (kaa)
• Katalanca: sang (ca) e
• Kazakça: қан (kk) (qan)
• Kırgızca: қан (ky) (қan)
• Kırım Tatarcası: qan (crh)
• Kmer dili: ឈាម (km) (chhéam)
• Kürtçe: xûn (ku), xwîn (ku)
• Lao dili: ເລືອດ (lo) (lư̄at)
• Macarca: vér (hu)
• Mari dili: вӱр (mhr) (vür)
• Mon dili: ဆီ (mnw) (chim)
• Norveççe: blod (no)
• Özbekçe: қон (uz)
• Sarduca: sagnu (sc), sangu (sc)
• Tatarca: кан (tt) (qan), qan (tt)
• Tayca: เลือด (th) (lʉ̂ʉat)
• Ternate dili: au
• Tibetçe: ཁྲག (bo) (khrag)
• Türkmence: gaan (tk), gan (tk)
• Udmurtça: вир (udm) (vir)
• Urduca: خون‎ (ur)
• Uygurca: قان‎ (ug) (ḳan)
• Yahudi İspanyolcası: sangre (lad)
• Yunanca: αίμα (el) (aíma)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumu "kan" maddesi

Atasözleri

kırmızı renkli vücut sıvısı

• Akacak kan damarda durmaz
• Altın leğenin kan kusana ne faydası var?
• Az mal kan yuttururçoğu birbirini güttürür
• Beyler buyruğu yoksula kan ağlatır
• Çıkacak kan damarda durmaz
• Her damardan kan alınmaz
• Kankanla yunmaz
• Kan kuskızılcık şerbeti içtim de

Çağatayca

Ad

1. çok, vafir, ziyade

Kaynakça

• KÚNOS, Dr. Ignaz (1902). Şeyh Süleyman Efendi, Çağatayca-Osmanlıca Sözlük. Budapeşte: Section Orientale de la Société Ethnographique Hongroise.

Gagavuzca

Köken

Eski Türkçe qan

Ad

kan

1. (anatomi) kan, hun

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki
• Erdi, Seçkin (2005). Divanü Lügati't - Türk. İstanbul: Kabalcı Yayınevi. ISBN 975-997-013-9.

Şorca

Bu sözcüğün, biçim ve içerik olarak Vikisözlük standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.

Madde düzenleme ve Vikisözlük standartları ile ilgili bilgi
Bu sözcükte ayrıca şu sorunlar da bulunmaktadır:

• Bu söz(cük), ait olduğu dilin kullandığı Şorca alfabesinde yazılmamıştır.

Düzenleme yapıldıktan sonra bu not silinmelidir.

Ad

1. han