蟻

Japonca

Kanji

蟻

(yaygın olmayan “Hyōgai” kanji)

1. karınca

Okunuşları

• Go-on: ぎ (gi)
• Kan-on: ぎ (gi)
• Kun: あり (ari, 蟻); ありのこ (arinoko, 蟻)

Farklı yazılışlar

• 螘 (rare)

Köken 1

Sözcükteki Kanji karakterleri
蟻
ぎ Hyōgaiji
on’yomi

Orta Çince 蟻 (ngje^X) sözcüğünden. Modern Kantonezce okunuşu ngai⁵.

Söyleniş

• On’yomi
  • IPA^(anahtar): [ɡʲi]

Son ek

蟻(ぎ) (gi)

1. karınca

Kullanım notları

Bu okunuş yalnızca birleşik sözcüklerde görülür. Karakter tek başına kullanıldığında, daima kun'yomi ari okunuşu geçerlidir.

Türetilmiş kavramlar

• 蟻(ぎ)群(ぐん) (gigun): bir grup karınca
• 蟻(ぎ)径(けい) (gikei): dar bir yol veya patika (karıncaların tek sıra halinde yolculuk etmelerinden gelir)
• 蟻(ぎ)穴(けつ) (giketsu): karınca yuvası, karıncalar tarafından açılmış bir delik; çok küçük bir hata veya yanlış
• 蟻(ぎ)蚕(さん) (gisan): yumurtasından yeni çıkmış ipek böceği (karıncaya yüzeysel olarak benzemesinden gelir)
• 蟻(ぎ)酸(さん) (gisan): formik asit
• 蟻(ぎ)酸(さん)塩(えん) (gisan'en): formatlamak
• 蟻(ぎ)集(しゅう) (gishū), 蟻(ぎ)聚(しゅう) (gishū): büyük gruplaşma, birçok karıncanın bir araya gelmesi
• 蟻(ぎ)走(そう)感(かん) (gisōkan): karıncalanma: birinin vüducunda sanki birçok böceğin dolaşıyormuş hissinin oluşması
• 蟻付(ぎふ) (gifu): büyük gruplaşma veya kişilerin toplanması, karıncaların tatlı bir şeyin etrafında toplanması gibi
• 蟻(ぎ)封(ほう) (gihō): karınca yuvası
• 蟻(ぎ)量(りょう) (giryō): “karınca ağırlığı”: yumurtasından yeni çıkmış ipek böceğinin ağırlığı (yukarıdaki 蟻(ぎ)蚕(さん) (gisan) sözüne bakınız)
• 蟻(ぎ)垤(てつ) (gitetsu): karınca yuvası

Köken 2

Sözcükteki Kanji karakterleri
蟻
あり Hyōgaiji
kun’yomi

Eski Japonca bilinmeyen bir sözcüğünden, ama nihai kökenin kaynağı bilinmiyor. Muhtemel benzerlik içeren sözcükler arasında 아리 (ari, “ayak”) ve 아래 (arae, “alt, aşağısı”) bulunur, ama herhangi bir kanıt yoktur.

Söyleniş

• Kun’yomi
  • (Tokyo) あり [àrí] (Heiban – [0])
  • IPA^(anahtar): [a̠ɾʲi]

Ad

蟻(あり) (ari)

1. (karıncalar) karınca

Deyimler

• 蟻(あり)の這(は)い出(で)る隙間(すきま)もない (ari no haideru sukima mo nai): “bir karıncanın bile geçemeyeceği bir delik açmak” → boşluksuz, kapalı, sıkı
• 蟻(あり)の熊野参(くまのまい)り (ari no Kumano-mairi), 蟻(あり)の伊勢参(いせまい)り (ari no Ise-mairi), 蟻(あり)の百度参(ひゃくどまい)り (ari no hyakudo-mairi), 蟻(あり)の堂参(どうまい)り (ari no dō-mairi), 蟻(あり)の物参(ものまい)り (ari no mono-mairi): “karıncalar Kumano / Ise / yüzlerce türbe ve tapınakta / tapınaklarda / kutsal alanlarda hac yürüyüşü yapar” → karıncaların tek sıra halinde bir yolu tamamlamalarını kasteder; aslında bir grup insanın tek sıra halinde yürümesini anlatan bir deyimdir
• 蟻(あり)の一穴(いっけつ) (ari no ikketsu): “tek bir karınca deliği” → küçücük bir şeyin kocaman sonuçları olabileceğini anlatan bir deyim
• 蟻(あり)の穴(あな)から堤(つつみ)も崩(くず)れる (ari no ana kara tsutsumi mo kuzureru), 蟻(あり)の穴(あな)より堤(つつみ)の崩(くず)れ (ari no ana yori tsutsumi no kuzure): “bir karınca deliğinden dolayı bir hendek bile mahfolur” → küçücük bir şeyin kocaman sonuçları olabileceğini anlatan bir deyim
• 蟻(あり)の甘(あま)きにつく如(ごと)し (ari no amaki ni tsuku gotoshi): “karıncaların tatlı ile hipnotize edildiği gibi” → insanların kar edebileceği şeylere kolaylıkla yönelebileceğini anlatan bir söz
• 蟻(あり)の思(おも)いも天(てん)に届(とど)く (ari no omoi mo ten ni todoku), 蟻(あり)の思(おも)いも天(てん)に昇(のぼ)る (ari no omoi mo ten ni noboru): “bir karıncanın düşünceleri bile cennete yükselebilir / ulaşabilir” → ne kadar aciz veya aşağı olursa olsun, eğer biri yeterince çabalarsa, birinin dilekleri cennetteki tanrılar tarafından duyulur
• 蟻(あり)の塔(とう)を組(く)む如(ごと)し (ari no tō o kumu gotoshi): “aynı bir karınca kulesi [karınca yuvası] inşa etmek gibi” → çok büyük işler bile sabırla gerçekleşebilir

Türetilmiş kavramlar

• 蟻(あり)の塔(とう) (ari no tō): “karınca kulesi” → karınca yuvası
• 蟻塚(ありづか) (arizuka): karınca yuvası
• 蟻(あり)の塔草(とうぐさ) (ari no tō-gusa): bir tür deniz çiçeği, Haloragis micrantha
• 蟻(あり)の塔草科(とうぐさか) (ari no tō-gusa ka): deniz çiçeği familyası, Haloragaceae
• 蟻(あり)の子(こ) (ari no ko): bir karınca, kanatları olmayan bir türü; bir karınca yumurtası veya larvası

Köken 3

Sözcükteki Kanji karakterleri
蟻
ありのこ Hyōgaiji
kun’yomi

蟻 (ari, “ant”) + の (no, iyelik adılı) + 子 (ko, “child; small thing”).

Söyleniş

• Kun’yomi
  • IPA^(anahtar): [a̠ɾʲino̞ko̞]

Farklı yazılışlar

• 蟻の子

Ad

蟻(ありのこ) (arinoko)

1. (') karınca, kanatları olmayan bir türü
2. (') bir karınca yumurtası veya larvası

Kullanım notları

蟻 sözcüğünün ari no ko okunuşu genellikle eski yazılarda görülür. Moden Japoncada, daha yaygın bir şekilde 蟻の子 şeklinde yazılır.