قال

Ayrıca bakınız: فال, فأل

Arapça

Köken 1

ق و ل‎ (ḳ-v-l)

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /qaː.la/

• Ses

  (dosya)

Eylem

قَالَ (ḳāle) I, geniş zaman يَقُولُ‎‎ (yaḳūlü)

1. demek, söylemek.
   • M.S. 609–632, Kur'an, 2:131
     

Arapça « إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ ۖ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ »	(Türkçe) « Rabbi ona, "İslâm ol!" emrini verince, o "Âlemlerin Rabbine teslim oldum" dedi. »
(Bakara Sûresi)

1. • M.S. 609–632, Kur'an, 14:35
     

Arapça « وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَٰذَا الْبَلَدَ آمِنًا وَاجْنُبْنِي وَبَنِيَّ أَن نَّعْبُدَ الْأَصْنَامَ »	(Türkçe) « Hatırla ki bir zaman İbrahim şöyle demişti: "Rabbim! Bu şehri emin kıl! Beni ve oğullarımı putlara tapmaktan uzak tut! »
(İbrâhìm Sûresi)

1. • M.S. 609–632, Kur'an, 24:30
     

Arapça « قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ »	(Türkçe) « Mü'min erkeklere söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar,... »
(Nûr Sûresi)

Çekimleme

قَالَ

çekimi (biçim-I ecvef, mastarlar قَوْل veya مَقَال veya مَقَالَة)

mastarlar الْمَصَادِر						قَوْل‎ veya مَقَال‎ veya مَقَالَة‎ ḳavl veya maḳāl veya maḳāle
ism-i fail اِسْم الْفَاعِل						قَائِل‎ ḳāʾil
ism-i meful اِسْم الْمَفْعُول						مَقُول‎ maḳūl
etken eylem الْفِعْل الْمَعْلُوم
		tekil الْمُفْرَد				ikil الْمُثَنَّى			çoğul الْجَمْع
		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب		2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب
geçmiş zaman الْمَاضِي	eril	قُلْتُ‎ ḳultü	قُلْتَ‎ ḳulte	قَالَ ḳāle		قُلْتُمَا‎ ḳultümā	قَالَا‎ ḳālā		قُلْنَا‎ ḳulnā	قُلْتُمْ‎ ḳultüm	قَالُوا‎ ḳālū
	dişil		قُلْتِ‎ ḳulti	قَالَتْ‎ ḳālet			قَالَتَا‎ ḳāletā			قُلْتُنَّ‎ ḳultünne	قُلْنَ‎ ḳulne
geniş zaman الْمُضَارِع	eril	أَقُولُ‎ ʾaḳūlü	تَقُولُ‎ taḳūlü	يَقُولُ‎ yaḳūlü		تَقُولَانِ‎ taḳūlāni	يَقُولَانِ‎ yaḳūlāni		نَقُولُ‎ naḳūlü	تَقُولُونَ‎ taḳūlūne	يَقُولُونَ‎ yaḳūlūne
	dişil		تَقُولِينَ‎ taḳūlīne	تَقُولُ‎ taḳūlü			تَقُولَانِ‎ taḳūlāni			تَقُلْنَ‎ taḳulne	يَقُلْنَ‎ yaḳulne
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب	eril	أَقُولَ‎ ʾaḳūle	تَقُولَ‎ taḳūle	يَقُولَ‎ yaḳūle		تَقُولَا‎ taḳūlā	يَقُولَا‎ yaḳūlā		نَقُولَ‎ naḳūle	تَقُولُوا‎ taḳūlū	يَقُولُوا‎ yaḳūlū
	dişil		تَقُولِي‎ taḳūlī	تَقُولَ‎ taḳūle			تَقُولَا‎ taḳūlā			تَقُلْنَ‎ taḳulne	يَقُلْنَ‎ yaḳulne
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم	eril	أَقُلْ‎ ʾaḳul	تَقُلْ‎ taḳul	يَقُلْ‎ yaḳul		تَقُولَا‎ taḳūlā	يَقُولَا‎ yaḳūlā		نَقُلْ‎ naḳul	تَقُولُوا‎ taḳūlū	يَقُولُوا‎ yaḳūlū
	dişil		تَقُولِي‎ taḳūlī	تَقُلْ‎ taḳul			تَقُولَا‎ taḳūlā			تَقُلْنَ‎ taḳulne	يَقُلْنَ‎ yaḳulne
emir الْأَمْر	eril		قُلْ‎ ḳul			قُولَا‎ ḳūlā				قُولُوا‎ ḳūlū
	dişil		قُولِي‎ ḳūlī							قُلْنَ‎ ḳulne
edilgen eylem الْفِعْل الْمَجْهُول
		tekil الْمُفْرَد				ikil الْمُثَنَّى			çoğul الْجَمْع
		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب		2. kişi الْمُwخَاطَب	3. kişi الْغَائِب		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب
geçmiş zaman الْمَاضِي	eril	قِلْتُ‎ ḳiltü	قِلْتَ‎ ḳilte	قِيلَ‎ ḳīle		قِلْتُمَا‎ ḳiltümā	قِيلَا‎ ḳīlā		قِلْنَا‎ ḳilnā	قِلْتُمْ‎ ḳiltüm	قِيلُوا‎ ḳīlū
	dişil		قِلْتِ‎ ḳilti	قِيلَتْ‎ ḳīlet			قِيلَتَا‎ ḳīletā			قِلْتُنَّ‎ ḳiltünne	قِلْنَ‎ ḳilne
geniş zaman الْمُضَارِع	eril	أُقَالُ‎ ʾuḳālü	تُقَالُ‎ tuḳālü	يُقَالُ‎ yuḳālü		تُقَالَانِ‎ tuḳālāni	يُقَالَانِ‎ yuḳālāni		نُقَالُ‎ nuḳālü	تُقَالُونَ‎ tuḳālūne	يُقَالُونَ‎ yuḳālūne
	dişil		تُقَالِينَ‎ tuḳālīne	تُقَالُ‎ tuḳālü			تُقَالَانِ‎ tuḳālāni			تُقَلْنَ‎ tuḳalne	يُقَلْنَ‎ yuḳalne
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب	eril	أُقَالَ‎ ʾuḳāle	تُقَالَ‎ tuḳāle	يُقَالَ‎ yuḳāle		تُقَالَا‎ tuḳālā	يُقَالَا‎ yuḳālā		نُقَالَ‎ nuḳāle	تُقَالُوا‎ tuḳālū	يُقَالُوا‎ yuḳālū
	dişil		تُقَالِي‎ tuḳālī	تُقَالَ‎ tuḳāle			تُقَالَا‎ tuḳālā			تُقَلْنَ‎ tuḳalne	يُقَلْنَ‎ yuḳalne
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم	eril	أُقَلْ‎ ʾuḳal	تُقَلْ‎ tuḳal	يُقَلْ‎ yuḳal		تُقَالَا‎ tuḳālā	يُقَالَا‎ yuḳālā		نُقَلْ‎ nuḳal	تُقَالُوا‎ tuḳālū	يُقَالُوا‎ yuḳālū
	dişil		تُقَالِي‎ tuḳālī	تُقَلْ‎ tuḳal			تُقَالَا‎ tuḳālā			تُقَلْنَ‎ tuḳalne	يُقَلْنَ‎ yuḳalne

Açıklamalar

• Nesne belliyse لِ‎ (li) edatıyla birlikte kullanılır.

Türetilmiş kavramlar

• وَقَالَ‎ (vaḳāle) ،لَقَالَ‎ (laḳāle) ،فَقَالَ‎ (faḳāle)

İlgili kavramlar

• قِيل‎ (ḳīl) ،قَوْل‎ (ḳavl) ،قَوَّال‎ (ḳavvāl)

Kaynakça

• Hans Wehr (1976), “قال”, A Dictionary of Modern Written Arabic, J. Milton Cowan, editör, 4. baskı, Ithaca, NY, A.B.D.: Spoken Language Services, ISBN 0-87950-001-8

Köken 2

ق ي ل‎ (ḳ-y-l)

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /qaː.la/

Eylem

قَالَ (ḳāle) I, geniş zaman يَقِيلُ‎‎ (yaḳīlü)

1. bir anlaşma ya da sözden iptal etmek.
2. öğle üzeri birşeyler yapmak.
3. öğle uykusuna yatmak

Çekimleme

قَالَ

çekimi (biçim-I ecvef, mastarlar قَيْل veya قَيْلُولَة)

mastarlar الْمَصَادِر						قَيْل‎ veya قَيْلُولَة‎ ḳayl veya ḳaylūle
ism-i fail اِسْم الْفَاعِل						قَائِل‎ ḳāʾil
etken eylem الْفِعْل الْمَعْلُوم
		tekil الْمُفْرَد				ikil الْمُثَنَّى			çoğul الْجَمْع
		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب		2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب
geçmiş zaman الْمَاضِي	eril	قِلْتُ‎ ḳiltü	قِلْتَ‎ ḳilte	قَالَ ḳāle		قِلْتُمَا‎ ḳiltümā	قَالَا‎ ḳālā		قِلْنَا‎ ḳilnā	قِلْتُمْ‎ ḳiltüm	قَالُوا‎ ḳālū
	dişil		قِلْتِ‎ ḳilti	قَالَتْ‎ ḳālet			قَالَتَا‎ ḳāletā			قِلْتُنَّ‎ ḳiltünne	قِلْنَ‎ ḳilne
geniş zaman الْمُضَارِع	eril	أَقِيلُ‎ ʾaḳīlü	تَقِيلُ‎ taḳīlü	يَقِيلُ‎ yaḳīlü		تَقِيلَانِ‎ taḳīlāni	يَقِيلَانِ‎ yaḳīlāni		نَقِيلُ‎ naḳīlü	تَقِيلُونَ‎ taḳīlūne	يَقِيلُونَ‎ yaḳīlūne
	dişil		تَقِيلِينَ‎ taḳīlīne	تَقِيلُ‎ taḳīlü			تَقِيلَانِ‎ taḳīlāni			تَقِلْنَ‎ taḳilne	يَقِلْنَ‎ yaḳilne
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب	eril	أَقِيلَ‎ ʾaḳīle	تَقِيلَ‎ taḳīle	يَقِيلَ‎ yaḳīle		تَقِيلَا‎ taḳīlā	يَقِيلَا‎ yaḳīlā		نَقِيلَ‎ naḳīle	تَقِيلُوا‎ taḳīlū	يَقِيلُوا‎ yaḳīlū
	dişil		تَقِيلِي‎ taḳīlī	تَقِيلَ‎ taḳīle			تَقِيلَا‎ taḳīlā			تَقِلْنَ‎ taḳilne	يَقِلْنَ‎ yaḳilne
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم	eril	أَقِلْ‎ ʾaḳil	تَقِلْ‎ taḳil	يَقِلْ‎ yaḳil		تَقِيلَا‎ taḳīlā	يَقِيلَا‎ yaḳīlā		نَقِلْ‎ naḳil	تَقِيلُوا‎ taḳīlū	يَقِيلُوا‎ yaḳīlū
	dişil		تَقِيلِي‎ taḳīlī	تَقِلْ‎ taḳil			تَقِيلَا‎ taḳīlā			تَقِلْنَ‎ taḳilne	يَقِلْنَ‎ yaḳilne
emir الْأَمْر	eril		قِلْ‎ ḳil			قِيلَا‎ ḳīlā				قِيلُوا‎ ḳīlū
	dişil		قِيلِي‎ ḳīlī							قِلْنَ‎ ḳilne

Osmanlı Türkçesi

Köken 1

Arapça قَالَ‎ (ḳāle)

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /ˈkaːl/

Ad

قال (kâl)

1. laf, lakırdı, söz

Türetilmiş kavramlar

• قاله آلمق‎ (kâle almak)

Köken 2

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /ˈkal/

Ad

قال (kal)

1. (madencilik) kal

Köken 3

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /ˈkal/

Eylem

قال (kal)

1. قالمق‎ (kalmak) eyleminin 2. tekil şahıs emir kipi