ölü

Ayrıca bakınız: õlu, naaş

Türkçe

Ad

ölü (belirtme hâli ölüyü, çoğulu ölüler)

1. (fizyoloji) ölmüş insan; cenaze, müteveffa, mevta, meyit
   • Onu denizden çıkarmak istediler ama biri, müstantik ve doktor gelmeyince ölülere dokunulmaz, diyince bu işten vazgeçtiler. - Halikarnas Balıkçısı
2. hayvan leşi
   • Tavuk ölüsü.

Çekimleme

ölü adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		ölü	ölüler
belirtme		ölüyü	ölüleri
yönelme		ölüye	ölülere
bulunma		ölüde	ölülerde
ayrılma		ölüden	ölülerden
tamlayan		ölünün	ölülerin
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	ölüm	ölülerim
	belirtme	ölümü	ölülerimi
	yönelme	ölüme	ölülerime
	bulunma	ölümde	ölülerimde
	ayrılma	ölümden	ölülerimden
	tamlayan	ölümün	ölülerimin
2. tekil	yalın	ölün	ölülerin
	belirtme	ölünü	ölülerini
	yönelme	ölüne	ölülerine
	bulunma	ölünde	ölülerinde
	ayrılma	ölünden	ölülerinden
	tamlayan	ölünün	ölülerinin
3. tekil	yalın	ölüsü	ölüleri
	belirtme	ölüsünü	ölülerini
	yönelme	ölüsüne	ölülerine
	bulunma	ölüsünde	ölülerinde
	ayrılma	ölüsünden	ölülerinden
	tamlayan	ölüsünün	ölülerinin
1. çoğul	yalın	ölümüz	ölülerimiz
	belirtme	ölümüzü	ölülerimizi
	yönelme	ölümüze	ölülerimize
	bulunma	ölümüzde	ölülerimizde
	ayrılma	ölümüzden	ölülerimizden
	tamlayan	ölümüzün	ölülerimizin
2. çoğul	yalın	ölünüz	ölüleriniz
	belirtme	ölünüzü	ölülerinizi
	yönelme	ölünüze	ölülerinize
	bulunma	ölünüzde	ölülerinizde
	ayrılma	ölünüzden	ölülerinizden
	tamlayan	ölünüzün	ölülerinizin
3. çoğul	yalın	ölüsü ölüleri
	belirtme	ölüsünü ölülerini
	yönelme	ölüsüne ölülerine
	bulunma	ölüsünde ölülerinde
	ayrılma	ölüsünden ölülerinden
	tamlayan	ölüsünün ölülerinin

Ön ad

ölü (karşılaştırma daha ölü, üstünlük en ölü)

1. (fizyoloji) hayatı sona ermiş olan, artık yaşamıyor olan, morto, ölmüş, yaşamayan, diri karşıtı olan
2. gücü az, zayıf
   • Ölü kandil.
3. çok durgun, hareketsiz
   • Ölü kentler, boş kaleler, eski saraylar. - N. Cumalı
4. etkileme gücü olmayan, canlılığı olmayan
   • Ölü bir konuşması var.

Deyimler

ölü fiyatına, ölüsü kandilli, ölüsü kınalı

Atasözleri

• ağlama ölü için, ağla deli için
• evden bir ölü çıkacak demişler, herkes hizmetçinin yüzüne bakmış
• imam evinden aş, ölü gözünden yaş çıkmaz
• ölür müsün, öldürür müsün?
• ölürse yer beğensin, kalırsa el beğensin
• ölü aşı neylesin, türbe taşı neylesin
• yuyucunun hakkı eline geçsin de ölü ister cennete gitsin ister cehenneme

Çeviriler

Ölmüş insan

• Almanca: Toter (de) e, Tote (de) d
• Arapça: ميت‎ (ar) [meyyid]
• Azerice: ölü (az)
• Estonca: surnu (et)
• Fince: kuollut (fi), vainaja (fi)
• Fransızca: mort (fr) d
• İngilizce: deceased (en), decedent (en)
• İtalyanca: morto (it) e
• Macarca: holttest (hu)
• Tatarca: üle (tt)
• Türkmence: öli (tk)

Hayatı sona ermiş olan

• Almanca: tot (de), gestorben (de)
• Fince: kuollut (fi)
• Fransızca: mort (fr)
• İngilizce: dead (en)
• İspanyolca: muerto (es)
• Macarca: halott (es)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "ölü" maddesi

Azerice

Ön ad

ölü

1. (fizyoloji) ölü, cenaze, müteveffa, mevta, meyit

Gagavuzca

Ön ad

ölü

1. (fizyoloji) ölü, cenaze, müteveffa, mevta, meyit

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki