çapraz
Gezinti kısmına atla
Arama kısmına atla
Türkçe[düzenle]
Köken[düzenle]
Ön ad[düzenle]
çapraz (karşılaştırma daha çapraz, üstünlük en çapraz)
- Eğik olarak birbiriyle kesişen.
- İki taraflı, karşılıklı; çapraz ateş.
Belirteç[düzenle]
çapraz
- Eğik bir biçimde:
- "Boynuna çapraz astığı tüfeğini yokladı." - Samim Kocagöz
Ad[düzenle]
çapraz (belirtme hâli çaprazı, çoğulu çaprazlar)
- Karşı tarafın yanı
- "Oturuşunu değiştirdi, çaprazındaki masayı değil de hemen sağındakini görecek şekilde yan döndü." - Elif Şafak
- Bir tür olta iğnesi.
- (halk ağzı) Kopça, düğme.
- (spor) Güreşte rakibin koltuk altından kol geçirip sarma oyunu.
Çekimleme[düzenle]
çapraz adının çekimi
| tekil | çoğul | |
|---|---|---|
| yalın | çapraz | çaprazlar |
| belirtme | çaprazı | çaprazları |
| yönelme | çapraza | çaprazlara |
| bulunma | çaprazda | çaprazlarda |
| ayrılma | çaprazdan | çaprazlardan |
| tamlayan | çaprazın | çaprazların |
| iyelik | ||
| tekil | çoğul | |
| 1. tekil (benim) | çaprazım | çaprazlarım |
| 2. tekil (senin) | çaprazın | çaprazların |
| 3. tekil (onun) | çaprazı | çaprazları |
| 1. çoğul (bizim) | çaprazımız | çaprazlarımız |
| 2. çoğul (sizin) | çaprazınız | çaprazlarınız |
| 3. çoğul (onların) | çaprazı çaprazları | |
Deyimler[düzenle]
- çapraza almak
- çapraza sarmak
- çaprazda sürmek
Birleşik sözcükler[düzenle]
- çapraz ateş
- çapraz kafiye
- çapraz kur
- çaprazölçer
- çapraz sorgu
- çapraz sorgulama
- göğüs çaprazı
- testere çaprazı
Çeviriler[düzenle]
Kaynakça[düzenle]
- Türk Dil Kurumu: "çapraz"
Türkmence[düzenle]
Köken[düzenle]
Fars. çep u rast [çep (sol) + u (ve) + rast (sağ)]
Rast kelimesi hem "sağ" hem de "doğru" anlamlarına gelir. Tıpkı yine Hint-Avrupa dil ailesine mensup olan İngilizcedeki "right" ve Almancadaki "richt" kelimelerinde olduğu gibi.
Türkçedeki "rast gelmek" deyimi de yine aynı kelimeden köklenmektedir.
Ad[düzenle]
çapraz
- Aykırı, çapraz, ters
Açıklamalar[düzenle]
- Kemankeşler çapraz ok atışıyla düşmanı imha ettiler.
- maznun, çapraz suallerle istintaka tabi tutuldu.
- çapraz tutuş, dikkat! (Askerlik terimi)
Kaynakça[düzenle]
- Atacanov, Ata (1922). Türkmendolu Yir Sözlüğü.
Gagavuzca[düzenle]
Köken[düzenle]
Ön ad[düzenle]
çapraz
- çapraz
Kaynakça[düzenle]
- Etymological Dictionaries - Andras Rajki