buğday

Ayrıca bakınız: bugdaý, buğdaý

Türkçe

Buğday taneleri

Buğday

Köken

Osmanlı Türkçesi بوغدای‎ (“buğday”), Proto Türkçe *boguday.

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /bu‿.ˈdaj/
• Heceleme: buğ‧day

Ad

buğday (belirtme hâli buğdayı, çoğulu buğdaylar)

1. (buğdaygiller, tahıllar) buğdaygillerin, ekmek yapımında taneleri öğütülüp kullanılan örnek bitki

   eş anlamlısı: takıl

Çekimleme

buğday adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		buğday	buğdaylar
belirtme		buğdayı	buğdayları
yönelme		buğdaya	buğdaylara
bulunma		buğdayda	buğdaylarda
ayrılma		buğdaydan	buğdaylardan
tamlayan		buğdayın	buğdayların
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	buğdayım	buğdaylarım
	belirtme	buğdayımı	buğdaylarımı
	yönelme	buğdayıma	buğdaylarıma
	bulunma	buğdayımda	buğdaylarımda
	ayrılma	buğdayımdan	buğdaylarımdan
	tamlayan	buğdayımın	buğdaylarımın
2. tekil	yalın	buğdayın	buğdayların
	belirtme	buğdayını	buğdaylarını
	yönelme	buğdayına	buğdaylarına
	bulunma	buğdayında	buğdaylarında
	ayrılma	buğdayından	buğdaylarından
	tamlayan	buğdayının	buğdaylarının
3. tekil	yalın	buğdayı	buğdayları
	belirtme	buğdayını	buğdaylarını
	yönelme	buğdayına	buğdaylarına
	bulunma	buğdayında	buğdaylarında
	ayrılma	buğdayından	buğdaylarından
	tamlayan	buğdayının	buğdaylarının
1. çoğul	yalın	buğdayımız	buğdaylarımız
	belirtme	buğdayımızı	buğdaylarımızı
	yönelme	buğdayımıza	buğdaylarımıza
	bulunma	buğdayımızda	buğdaylarımızda
	ayrılma	buğdayımızdan	buğdaylarımızdan
	tamlayan	buğdayımızın	buğdaylarımızın
2. çoğul	yalın	buğdayınız	buğdaylarınız
	belirtme	buğdayınızı	buğdaylarınızı
	yönelme	buğdayınıza	buğdaylarınıza
	bulunma	buğdayınızda	buğdaylarınızda
	ayrılma	buğdayınızdan	buğdaylarınızdan
	tamlayan	buğdayınızın	buğdaylarınızın
3. çoğul	yalın	buğdayı	buğdayları
	belirtme	buğdayını	buğdaylarını
	yönelme	buğdayına	buğdaylarına
	bulunma	buğdayında	buğdaylarında
	ayrılma	buğdayından	buğdaylarından
	tamlayan	buğdayının	buğdaylarının

Bilimsel adı

• Triticum

Üst kavramlar

• hububat, tahıl

Alt kavramlar

buğday

• akça buğdayı,
• arı buğdayı,
• aşûra buğdayı,
• aşürelik buğday,
• av buğdayı,
• aydın buğdayı,
• doğu buğdayı,
• esmer buğday,
• iri buğday,
• kavuzlu buğday,
• kel buğday,
• tok buğday

Atasözleri

buğday

• Aç tavuk kendini buğday ambarında sanır
• Arpa eken buğday biçmez
• Avrat var, arpa unundan aş yapar; avrat var, buğday unundan keş yapar
• Buğday başak verince orak pahaya çıkar
• Buğday başak verince, orak pahaya çıkar
• Buğday ekmeğin yoksa buğday dilin de mi yok?
• Buğday Hicaz'a giderken arpaya ince yufkaya karışma demiş

Türetilmiş kavramlar

buğday

• buğday günü,
• buğday unu,
• buğday yığını,
• buğdayca,
• buğdaycı,
• buğdaycık,
• buğdayken,
• buğdayla,
• buğdaylı,
• buğdaysa,
• buğdaysız

Çeviriler

buğday

• Almanca: Weizen (de) e
• Azerice: yumşaq buğda (az)
• Çekçe: pšenice (cs) d
• Çince: 小麦 (zh)
• Danca: hvede (da)
• Estonca: nisu (et)
• Faroece: hveiti (fo)
• Farsça: گندم‎ (fa)
• Fince: vehnä (fi)
• Fransızca: blé (fr) e
• Friuli dili: forment (fur)
• Galiçyaca: trigo (gl)
• İngilizce: wheat (en)
• İsveççe: vete (sv) n
• İtalyanca: grano (it) e, frumento (it) e
• Japonca: パンコムギ (ja)
• Kırgızca: буудай (ky) (buuday)
• Kürtçe: genim (ku)
• Malgaşça: varim-bazaha (mg)
• Peştuca: غنم‎ (ps)
• Rumence: grâu (ro) e
• Rusça: пшеница (ru) d (pşenitsa)
• Sırp-Hırvatça:

  Latin: jara pšenica (sh)

• Şorca: пуғдай (puğday)
• Tatarca: boday (tt)

  Kırım Tatarcası: boğday (crh)

• Türkçe:

  Eski Türkçe: bekni‎ (otk) (bekni), bugday‎ (otk) (bugday), budgay‎ (otk) (budgay)

  Osmanlı Türkçesi: بوغدای‎ (ota)

• Türkmence: bugdaý (tk), buğdaý (tk)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "buğday" maddesi

Ek okumalar

• Vikipedi'de buğday