Yardım:Tanım yazmak
Tanımlar herhangi bir sözlüğün temel bir parçasıdır ve Vikisözlük bir istisna değildir. Temel tanımlar yazmak biraz beceri, daha fazla pratik ve bazen yardım gerektirir.
İlk ilkeler
[değiştir]Bir tanım yazarken izlenmesi gereken birkaç temel kural vardır:
- * Vikisözlük bir sözlük, bir ansiklopedi değil. Bir tanımın bir konu hakkında bilinen her bilgiyi içermesi gerekmez. Daha ziyade, sözcük ve sözcüknin ne anlama geldiği hakkında bilgi ve bir kullanıcının bu sözcüğü diğer birçok sözcükten ayırt etmesine izin verecek kadar açıklama içermelidir.
- * Bir tanıma kullanım notları eklemeyin. Bir terimi benzer bir anlama sahip diğer sözcüklerden ayırmak için ek açıklama gerekiyorsa, Kullanım notları eklenebilir.
- Basit tut
- Karmaşık olanlardan ziyade basit gramer yapılarıyla yazın. Virgülle (veya parantezle) ayrılmış bağımsız yan tümcelerin ve deyimlerin kullanımını sınırlayın. Bir tanımda bu tür birçok değişiklik yapılması gerekiyorsa, bu tanımın büyük olasılıkla kapsamlı bir yeniden yazılması gerekir.
- Anahtar terimleri ve kısa açıklamaları tanımın başlangıcına yerleştirin. Bir tanım nitelikler ve değişiklik ifadeleri gerektiriyorsa, ana nokta belirlendikten sonra tanımın sonuna yakın olanları yerleştirmeye çalışın.
- Bombast'dan kaçının ve konuya gelin. Bir girişi gereksiz sözlüğe doldurmak etkileyici gelebilir, ancak bu bir tanımın amacı değildir.
- Karmaşık terimlerden kaçının
- Tanımlanan terimden daha karmaşık veya daha teknik terimler kullanmaktan kaçının. Bir tanımın amacı, onu şaşırtmak değil, anlamı açıklığa kavuşturmaktır.
- Sözlükbilim deyim birleşim'de polisillabic canavarlıklar kullanmaktan kaçının. Onlardan kaçınabiliyorsanız büyük sözcükler kullanmayın. Eğlenceli olabilirler, ancak bir tanımda insanları onlara yardım etmekten daha fazla karıştırmaya eğilimlidirler.
- Özel terimlerden kaçının
- Mümkün olduğunca açıklamalarda ana akım Türkçe sözcükleri kullanın. Bir terim ne kadar yaygınsa, o kadar çok kullanıcı faydalanır. Kısıtlı kullanımı olan terimler, Vikisözlük'ün okurlarının önemli bir bölümünü ipucusuz bırakabilir.
- Jargon kullanmaktan kaçının. Son derece teknik terimler muhtemelen bir kullanıcının sadece söylediklerini anlamak için tanımdaki birçok terimi aramasını gerektirecektir. Özel bir alanda teknik terimin kullanılmasını gerektiren durumlar olmasına rağmen, bunlar minimumda tutulmalıdır.
- Kullanımı belirli coğrafi bölgelerle, sosyal veya etnik gruplarla sınırlı olan veya birçok okuyucuyu karışık bırakabilecek sözcüklerden kaçının.
- Dairesellikten kaçının
- Tanımda aynı sözcüğe sahip bir sözcüğü tanımlamak kötü bir formdur. Farklı terimler kullanın.
- Sadece etimolojik veya morfolojik olarak ilgili terimleri kullanarak bir terim tanımlamaktan kaçının. Belirteçler, türetildikleri ön ad tarafından tanımlanmaya özellikle yatkındır. Sözcükleri bu şekilde tanımlamak mümkün olsa da, tanımlar ideal olarak kendi başlarına durmalıdır.
- Tanımdaki terimde herhangi bir noktanın olup olmadığını görmek için tanımdaki birincil sözcükleri kontrol edin. İki giriş yalnızca veya öncelikle birbiriyle tanımlanırsa, okuyucunun her iki tanımı da anlaması için bir temel olmayacaktır.
Biçim
[değiştir]Temel biçim
[değiştir]Tanımları numaralandırma: Her tanım satırı bir # (hash, octothorpe, diyez işareti) ile başlamalıdır. Bu tanımları numaralandıracaktır. Karma, karma işleminden önce boşluk veya sekme olmadan, çizginin en solundaki yere yerleştirin. Ek tanımlar ayrı bir satıra yerleştirilmelidir, ancak numaralandırma sırasını kıracağından, bir tanım grubu içinde boş satır olmamalıdır.
İki temel tanım stili vardır:
- Açıklayıcı bir tarzda, büyük harfle yazılmış ilk harfle başlayıp bir dönemde biter.
- çeviri stili
Çoğu İngilizce girişi ilk stili takip eder, böylece tanımları büyük harfle başlamalı ve nokta ile bitmelidir. Başka bir deyişle, bu tür tanımlar aslında cümle parçaları olsalar bile, sanki cümlelermiş gibi biçimlendirilir. Buna karşılık, İngilizce olmayan girişlerin çoğu ikinci stili takip eder, çünkü bunlar genellikle İngilizce olmayan sözcüğü bir (veya birkaç) İngilizce terime çevirir. Ancak, ilk terimde tanımlanmış İngilizce olmayan terimler vardır, özellikle de terimin basit veya anlaşılır bir İngilizce çevirisi olmadığında ve bu yüzden sadece tercüme etmek yerine tamamen açıklanması gerekir. Tek bir İngilizce terim ile bir sözcüğü çevirirken, kullanılan terimi netleştirmek için {{şerh}}
şablonunu kullanabilirsiniz.
Birden fazla açıklamaya sahip tanımlar: Bir tanım birden fazla paralel açıklama içerdiğinde, parçalar virgülle veya noktalı virgülle ayrılabilir. Kısa ve basit öğelerin ayrılmasında virgül tercih edilir, ancak daha uzun tanımlayıcı ifadeleri veya cümleleri ayırırken noktalı virgül tercih edilir.
Bağlantı ekleme: Vikisözlük'ün elindeki daha güçlü araçlardan biri vikibağlantı. Bir tanımdaki anahtar terimler, terimin etrafında çift köşeli parantez (yani, [[sözcük]]) kullanılmalıdır. Bu, o terim için girdiye bir bağlantı oluşturur.
Bağlantılar her zaman tanımdaki eşanlamlı veya tanımlanan terimle eşanlamlı olan herhangi bir sözcüğün etrafında bulunmalıdır. Benzer şekilde, bir terimin tanımlanmasında anahtar açıklamalar veya nitelikler sağlayan sözcükleri birleştirin. Ancak, tanımdaki her sözcüğü birbirine bağlamayın. Tüm sözcükleri bağlamak, wikilink'in sağladığı görsel vurguyu azaltır ve görsel karışıklık yaratır. Makaleler, ilgeçler, bağlaçlar, parçacıklar ve diğer kısa sözcükler, tanımlanan terimin eşanlamlıları veya çevirileri olmadıkça asla bağlantılı olmamalıdır.
Açıklayıcı tanım yazma stili kullanıldığında, tanımdaki büyük harfli ilk sözcüğü birbirine bağlamak için özel dikkat gösterilmelidir. Vikisözlük büyük/küçük harfe duyarlı olduğundan, ilk sözcüğün basit bir bağlantısı genellikle kırmızı (bozuk) bağlantı oluşturur veya aynı şekilde yazılmış Almanca bir adla bağlantı kurabilir. Bu durumlarda, bağlantının örnekte olduğu gibi "borulu" olması gerekir: [[köprü|Köprü]]. Bu, ikinci (büyük harf) sözcüğü görüntülerken ilk (küçük harf) sözcüğe bağlantı verir.
Konuşma varyasyonlarının bir kısmı
[değiştir]Bir tanımdaki ifadeler, tanımlanan sözcüğün konuşmanın bir kısmına bağlıdır. Adlar, özellikle de doğru adlar, en kolay olarak kabul edilir, ardından ön adlar ve eylemler gelir. En zor sözcükler konuşmanın diğer bölümlerinde, özellikle ilgeçler, bağlaçlar, belirleyiciler, makaleler ve parçacıklar gibi tamamen dilbilgisel işlevlere sahip olanlar.
Özel adlar
[değiştir]Eğer uygun bir ad içerme standartlarımızı (VS:KEK) karşılıyorsa, tanımı nispeten kolay olmalıdır. Zor gibi görünüyorsa, Vikipedi'ye bir bağlantı ekleyin, varsa bu başlığın bir makalesine giden bağlantıyı izleyin veya diğer Vikipedi makalelerinde terimi arayın.
Diğer adlar
[değiştir]Somut adlar bir sonraki nispeten kolay sınıftır. Vikipedi'de bir makale olabilir. Vikikomonların fotoğrafları veya çizimleri olabilir. Fotoğrafların veya çizimlerin eklenmesi, kullanıcıların temeller için bir tanım sözcüklerine güvenme ihtiyacını azaltarak tanımın terimin sınırlarıyla ilgili soruları ele almasına izin verebilir.
Soyut adlar daha zordur. Bu sınıf içinde en zorlayıcı olan "zaman", temel duygular, vb. gibi temel soyutlamalardır. En kolay soyut adlar, en temel olanlarla tanımlanabilir olanlardır. Neyse ki, az sayıda insan temel soyutlamalar için bir sözlüğe güvenecek. Tanımlar, özünü tanımlamak yerine terimin kapsamını, sınırlarını tanımlamak için kullanılabilir.
Konuşmanın dilbilgisel bölümleri
[değiştir]Dilbilgisel dilbilgisi bölümleri tüm kavuşumları, adılları, belirleyicileri, ilgeçleri, makaleleri ve parçacıkları ve en yaygın belirteçleri içerir. Bu tür sözcükleri genellikle adlar, eylemler, ön adlar ve ön adlardan türetilen çoğu belirteçle aynı şekilde tanımlamak çok zordur. Bu türdeki belirli bir sözcük, örneğin eşanlamlı olarak kolayca tanımlanamıyorsa, "şerh olmayan tanım" olarak düşünün. Böyle bir tanım tipik olarak "Belirtmek için kullanılır...." gibi sözcüklerle başlar. Böyle bir tanım, diğer tanımlardan daha fazla kullanım örnekleri veya alıntılara ihtiyaç duyar. Bu tür zorlu tanımların gözden geçirilmesini kolaylaştırmak için lütfen bunları {{şerh olmayan tanım}}
şablonunun içerisine ekleyin.
Ünlemler
[değiştir]Ünlemler konuşmanın dilbilgisel bölümleri değildir, aynı zamanda tanımlanması kolay olmayabilir. Bu türdeki belirli bir sözcük, örneğin iyi bilinen bir eşanlamlıyla kolayca tanımlanamıyorsa, "şerh olmayan bir tanım" olarak düşünün. Böyle bir tanım, tipik olarak, "İfade etmek için kullanıldı..." gibi sözcüklerle başlar, ardından bir duyguya işaret eden bir ad veya ad cümlesi gelir. Böyle bir tanım, diğer tanımlardan daha fazla kullanım örnekleri veya alıntılara ihtiyaç duyabilir. Bu tür zorlu tanımların incelenmesini kolaylaştırmak için lütfen tanımı {{şerh olmayan tanım}}
içine koyun.
Bağlam etiketleri
[değiştir]İçerik/kullanım etiketleri hakkında ayrıntılı bilgi için Vikisözlük:Bağlam etiketleri konusuna bakın.