Tartışma:Örtlek
Bu kelime "Yeni Tarama Sözlüğü"nde yer almıyor. Ahmet Caferoğlu'nun Eski Uygur Türkçesi sözlüğünde de böyle bir kelime yok. Yani iddia edildiği gibi eski Türkçe bir kelime gibi gözükmüyor. Türk Dil Kurumu'nun güncel sözlüğünde bu kelime yer almıyor. Maddeyi yazan kimsenin bahsettiği "Türkçe Tarama Sözlüğü" eğer "Yeni Tarama Sözlüğü"nden farklı bir sözlük ise, bahsettiği durumda bu kelime günümüz Türkçesinde kullanılmayan veya sadece geçmişte yöresel olarak kullanılan bir kelime oluyor. Böylesi kelimelerin günümüz Türkçesi sözlüğünde yeri olabilir mi? Yine maddeyi yazan kişi şahsî yorumlarını yazmış ve "yanmak" anlamına gelen bir kökten "sönmek"le ilgili yeni bir kelimenin türetilebildiğini düşünüyor.
Kelime veya yer adı olarak yahut başka bir şekilde böyle bir madde Meydan Larousse ansiklopedisinde de bulunmuyor. B5.101.222.187
Var olani yok sayamayiz[değiştir]
Bu kelimenin buradan kalkmasini öreren degerli arkadasimizin kaygilarini anlayamiyorum. Burasi (Vikisözlük : Özgür Sözlük) SADECE VE SADECE Türk Dil kurumunun yada diger diger ansiklopedilerin icerigini icerseydi böyke bir sözlüge gerek kalmazdi. Üc tane link eklerdik yeterli olurdu. Elbette ben kendi sanimi yazacagim, zaten her sözlükte bulunabilen bir kelime olsaydi ben buraya yazma geregi hissetmezdim.
Kelimenin anlaminin TDK-Sözlügünde yazmamasi, onun Türkce bir kelime olmadigi anlamina gelmez. Bu kelimeyi kullanan yerler var ve dolayisiyle da anlamida var. Bu anlamin günümüz okul kitaplarinda yada sözlüklerinde kullanilmamasi o kelimeyi kullanmamamiz anlamina gelmez, benim atalarim simdiye kadar kullanmis ben simdi sözlükte yazmiyor diye unutayimmi. Aksi durumda bu kelime hangi dilden Latince mi? Ister suanda konusma dilinde kullanilsin ister kullanilmasin böyle bir kelime var ve kullaniliyor, o yüzden buradan silinmesi hos olmaz. Öyle olsaydi zaten TDK da kelimeyi Tarama sözlügüne almazdi.
Böyle bir yer ismi falan ansiklopedide yazmiyor, öyleyse yok demekte cok gecerli bir argumen olmasa gerek. Ben ne yapabilirim o ansiklopedinin eksikligi. Isterseniz Sivas valiligine basvurup 'Örtlek' diye bir yerin olup olmadigini ögrenebilirsiniz.
Elestiriyi baska yönde yapmanizi beklerdim: "arkadasimiz bir dil bilgini degil ve o yüzden cok bilimsel yazamamis, bir dil bilimcinin bu konuda incelemesine ihtiyac var" deseydiniz sevinirdim, ama kelimenin buradan silinmesi bence söz konusu olamaz.
Saygilar sunarim
Böyle bir kelime kullanılmıyor[değiştir]
Yanıtınızı yeni gördüm. Google'da örtlek yazıp arattığımda 10. sayfaya kadar şu sonuç çıkıyor:
1-Soyadı olarak
2-Şirket adı olarak
3-Sivas'ta yer adı olarak
4-Ödlek kelimesinin yanlış yazılmış veya belki bazı ağızlarda kullanılan şekli (Bazı yerlerde bu anlamda kullanılmış)
Örtlek yazıp Google'da arattığımızda durum böyle ama çekimli hallerini yazıp arattığımızda ya hiçbir şey çıkmıyor ya da yine ödlek kelimesiyle aynı anlamda kullanılmış: (4 Eylül 2006'daki arama sonuçları)
Sonuç: Your search - örtleği - did not match any documents. (sonuç 0)
Sonuç: ortlege şeklinde yabancı kelime veya isim (2)
Sonuç: Your search - örtlekte - did not match any documents. (0)
Your search - örtlekten - did not match any documents. (0)
Your search - örtleğin - did not match any documents. (0)
Sonuç: ödlek anlamında kullanılmış (1)
Bu kelime görüldüğü gibi soyadı veya yer adı dışında Türkçede kullanılmıyor.
Soyadları her zaman Türkçe olmayabiliyor. Soyadı kanunu çıktığında öz Türkçe zannedilen bazı kelimeler de soyadı olarak kullanılmaya başlamış mesela. Bunun dışında yabancı kelime veya isimler de soyadı olabiliyor. Yer adları ise bir anlamı olmasa bile bir yerin eski adının Türkçenin fonetiğine uydurulması ve benzeri şekillerde ortaya çıkabiliyor. Kelimenin Türkçe olma ihtimali de yukarıda anlattığım gibi zayıf bir ihtimal ve kelime günümüz Türkçesinde kullanılmıyor. Halk arasında bu kelimenin kullanılmadığı da Google arama sonuçlarından belli (tek bir kullanımı var o da ödlek kelimesinin değişmiş bir şekli). B5.101.222.187 14:58 4 Eylül 2006
Baskada bir sey demiyorum[değiştir]
Cok özür dilerim arkadasim ama benim amacim olayi (özür dileyerek yaziyorum) sidik yarisina cevirmak degil. Siz kalkmis bir kelimeyi yazmissiniz Google denilen arama motoruna. Sonrada bir sonuca varmissiniz böyle bir kelime yok. Buna da arastirma diyorsunuz herhalde. Size sunu söyleyim Örtlek kelimesinin kullanildigi yerde internet bile yok. Kusura kalmayin ama bu kadar ucuz bir arastirma yapiyorsunuz ki, neymis googla sormus, arkasindanda bu kelime söyledir böyledir, yok yabanci dilden gelmistir...Ya anlatamiyorum galiba gidin tarama sözlügüne bakin, orada bile öz türkce yaziyor (lütfen birkac versiona bakin), siz kalmis yok her soyisim söle deel böle deeeel...
Bu benim size cevaben yazdigim son yazi olmasini dilerim. Elinizden gelirse sizde bir daha yazi yazmayin cünkü gercekten, sizde sadece inatlasma görüyorum, bilimsellikten uzak. Adminseniz ve öyle uygun görüsyorsaniz bu kelimeyi silin,... saygilar
Eğer bu sözlükte yalnızca kelime girişi yapmak için değil tartışmak için de bir alan ayrılmışsa biz de buraya girilen kelimeleri araştırıp onların üzerinde tartışabiliriz. "Böyle bir kelime gerçekten var mı? Varsa anlamı nedir?" gibi. Ben size sadece google arama sonuçlarını kaynak olarak göstermedim, başka kaynaklar da gösterdim. Bir kelimenin var olup olmadığını anlamak veya kullanımına bakmak için Google aramaları da kullanılabilir. Ben başka dillerdeki kelimeler için de bazen Google'da arama yapıyorum. Eğer bu kelime tarama sözlüğünde yazıyorsa onu kaynak olarak gösterin. Bahsettiğiniz tarama sözlüğünün iç kapağında yazan bilgileri burada yazarsanız ben de o tarama sözlüğüne bakmaya çalışabilirim. Böyle tartışmaları da kişisel olarak görmeyin.
B5.101.222.187 21:16 8 Eylül 2006
---
Elbette tartisilabilir ancak ben kelimenin varligindan ve kullanildigindan eminim. O insanlarin icinden biriyim, Ve kökenimiz Roma imparatorluguna degil göcmen Türkmenlere dayanmakta. Ama siz kalkip böyle bir kelime yok diye israr ediyorsunuz. Ben bu kelime kullanildigi ama aktuel sözlükte olmadigi icin en azindan burada olsun istedim, zaten tartismada oradan basladi siz ise bunun kaldirilmasinda israr ediyorsunuz. Ben bu israrda bilimsel bir yaklasim sezmiyorum buda beni rahatsiz ediyor. Dedigim gibi üzerine de fazla tartismak istemiyorum. Ben yazdim ADMIN kimse ve silmeyi uygun görüyorsa siler, ona kalmis.
Hangi tarama sözlügü diyorsunuz: Ben üniversite yillarimda kütüphaneden alip bakmistim ve bu kelime vardi. Size yalan söylemiyorum. Basim tarihi yada kacinci basim oldugunu bilmiyorum ve hatirlamiyorum. Su andada gidip bütün sözlüklere bakabilme gibi bir imkana sahip degilim. Imkanim olsa yapardim. Ama benim israrim (orada yazmasi bir yana) bu kelime var ve kullaniliyor, günkük konuma dilinde olmasa bile.
"bir baska ek (baska birinden)"[değiştir]
ÖRTLEK kelimesi ülkemizin muhtelif kesimlerinde gerek yer adı olarak gerek günlük kullanımdaki haliyle çok sık kullanılmaktadır. ve benim soyadımdır ayrıca. eski osmanlı kaynaklarını arapça osmanlıca ve ingilizce bilen amcamla günlerce araştırdık ve hala kullanılan bu kelimenin ÖZ TÜRKÇE olduğunu kanıtları ile bulduk. Kulaktan dolma bilgilerle konularda yorum yapilmasa iyi olur...
Muhtelif yerler dediğiniz yerler neresidir? Öztürkçe olduğunu hangi kanıtlarıyla buldunuz? Bunları yazın da bilelim. Aksi halde sizin verdiğiniz bilgi kulaktan dolma oluyor. --B5.101.222.187 15:48, 21 Aralık 2006 (UTC)
Tartisma Dili ve Seviyesi[değiştir]
Ben bu makeleyi dile getiren insanim ve o yüzden de kendinmde sizden bir ricada bulunma hakkini görüyorum. Benim ricam tartismayi seviyeli yapmamizdir. Biz sunu niye yapamiyoruz: ya birisi bir makele yazmis bombosda deeel hani. Biride bunu elestiriyor bu da iyi ona cevap yaziliyor bu da iyi ama aylar sonra kalkiyor arkadasimizin biri, onunda soyismi "Örtlek" oldugundan olsa gerek ki, olaya cok duygusal yaklasip bu böleeeedir diye yaziyor. Peki arkadasim güzel böyledirde senin yazdigin bu yazi bu tartismaya ne getirdi. Ha sanki iki pari var sen beni destekliyosun. Iyide sabna hitaben yazilan cevap ise cok güzel: Madem arastirdin, bir zahmet paylas bizimle sonuclarini dimi. Tekrar rica ediyorum olay inat meselesi deeeeel, olmamali ;-)
Birde yazacaginiz yaziya bir baslik korsaniz farkli birinin yazdigi anlasilir. Tesekkürler. Saygilar.
örtlik[değiştir]
Arkadaşlar,
Tartıştığınızı görünce Clauson'un Clauson-ED-1972 kitabına baktım, orada "ört" kökünden gelen (s. 206) "örtlüg" sözcüğü var, "ateş", "alevlenmek", "cehennem" vb. anlamlarına geliyor. Aynı kökten bir de "örtli/örtlik" sözcüğü türemiş. Clauson bu sözcüğün kaynağı olarak da 1233 yıllarında "Ali" adlı (yazar hakkında daha falza bilgi bulunmuyor) bir yazar tarafından kaleme alınmış Qissa-i Yüsuf yapıtını gösteriyor.
Aslında Clauson'un anlattıkları maddede yazıldığı gibi "yakılan yerlere verilen ad" olarak kullanılmasıyla da örtüşüyor.
"örtli/örtlik" sözcükleri ise Clauson'da "flaming (hell)" olarak açıklanmış. Aslında bugün de "ateş" kavramı içeren soyadlarımız bulunduğuna göre bu sözcüğün soyadı ya da o dönemde "unvan" olarak kullanılmış olması muhtemel.
Daha sonra "örtlik" sözcüğü "örtlek" şeklinde yazılmış olabilir. Ben bu konunun uzmanı değilim, ama Clauson'un yazdıkları bu sözcüğün ya da en azından "ört" kökünün 13. yüzyılda Türkçe bir sözcük olarak varlığını gösteriyor. Bu kök sözcük için de Uygurca kaynak gösterilmiş. Hatta Uygurcada bugün dahi kullanılan bir sözcük olabilir. Bende Uygurca sözlük olmadığı için bakamadım.
--Ender 18:54, 21 Aralık 2006 (UTC)
Maddenin düzenlenmesi[değiştir]
Arkadaşlar,
maddeyi bu tartışmaların ışığında düzenledim. Maddeyle ilgili eksikler ya da hatalar varsa varsa üzerinde düzeltme yapabilirsiniz.
Umarım bu tartışma bu şekilde sonuçlanır...
--Ender 19:55, 21 Aralık 2006 (UTC)