ölmek

Ayrıca bakınız: almak, olmak

Türkçe

Söyleniş

IPA^(anahtar): ølˈmec

Heceleme: öl‧mek

Köken

Osmanlı Türkçesi اولمك‎

Eylem

ölmek (üçüncü tekil şahıs geniş zaman çekimi ölür) -ür

1. (fizyoloji) yaşamaz olmak, hayatı sona ermek, can vermek

   Şerefli insanlar olarak yaşayacak, şerefli insanlar olarak öleceğiz.

2. (bitki bilimi) solmak

   Bu çiçekler dayanmaz, çabuk ölür.

3. (mecaz) bazı sebeplerle çok sıkıntı veya acı çekmek
4. değerini, geçerliğini, gücünü yitirmek

   Bu usul öldü artık.

Çekimleme

ölmek eyleminin çekimi

olumlu çekimler
			tekil			çoğul
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
bildirme (haber) kipleri	belirli geçmiş	basit	öldüm	öldün	öldü	öldük	öldünüz	öldüler
		hikaye	öldüydüm	öldüydün	öldüydü	öldüydük	öldüydünüz	öldüydüler
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	öldüysem	öldüysen	öldüyse	öldüysek	öldüyseniz	öldüyseler öldülerse
	belirsiz geçmiş	basit	ölmüşüm	ölmüşsün	ölmüş	ölmüşüz	ölmüşsünüz	ölmüşler
		hikaye	ölmüştüm	ölmüştün	ölmüştü	ölmüştük	ölmüştünüz	ölmüştüler
		rivayet	ölmüşmüşüm	ölmüşmüşsün	ölmüşmüş	ölmüşmüşüz	ölmüşmüşsünüz	ölmüşmüşler
		şart	ölmüşsem	ölmüşsen	ölmüşse	ölmüşsek	ölmüşseniz	ölmüşseler ölmüşlerse
	geniş	basit	ölürüm	ölürsün	ölür	ölürüz	ölürsünüz	ölürler
		hikaye	ölürdüm	ölürdün	ölürdü	ölürdük	ölürdünüz	ölürdüler
		rivayet	ölürmüşüm	ölürmüşsün	ölürmüş	ölürmüşüz	ölürmüşsünüz	ölürmüşler
		şart	ölürsem	ölürsen	ölürse	ölürsek	ölürseniz	ölürseler ölürlerse
	şimdiki	basit	ölüyorum	ölüyorsun	ölüyor	ölüyoruz	ölüyorsunuz	ölüyorlar
		hikaye	ölüyordum	ölüyordun	ölüyordu	ölüyorduk	ölüyordunuz	ölüyordular
		rivayet	ölüyormuşum	ölüyormuşsun	ölüyormuş	ölüyormuşuz	ölüyormuşsunuz	ölüyormuşlar
		şart	ölüyorsam	ölüyorsan	ölüyorsa	ölüyorsak	ölüyorsanız	ölüyorsalar ölüyorlarsa
	gelecek	basit	öleceğim	öleceksin	ölecek	öleceğiz	öleceksiniz	ölecekler
		hikaye	ölecektim	ölecektin	ölecekti	ölecektik	ölecektiniz	ölecektiler
		rivayet	ölecekmişim	ölecekmişsin	ölecekmiş	ölecekmişiz	ölecekmişsiniz	ölecekmişler
		şart	öleceksem	öleceksen	ölecekse	öleceksek	ölecekseniz	ölecekseler öleceklerse
dilek (tasarlama) kipleri	istek	basit	öleyim	ölesin	öle	ölelim	ölesiniz	öleler
		hikaye	öleydim	öleydin	öleydi	öleldim	öleydiniz	öleydiler
		rivayet	öleymişim	öleymişsin	öleymiş	ölelmişim	öleymişsiniz	öleymişler
		şart	—	—	—	—	—	—
	şart	basit	ölsem	ölsen	ölse	ölsek	ölseniz	ölseler
		hikaye	ölseydim	ölseydin	ölseydi	ölseydik	ölseydiniz	ölseydiler
		rivayet	ölseymişim	ölseymişsin	ölseymiş	ölseymişiz	ölseymişsiniz	ölseymişler
		şart	—	—	—	—	—	—
	gereklilik	basit	ölmeliyim	ölmelisin	ölmeli	ölmeliyiz	ölmelisiniz	ölmeliler
		hikaye	ölmeliydim	ölmeliydin	ölmeliydi	ölmeliydik	ölmeliydiniz	ölmeliydiler
		rivayet	ölmeliymişim	ölmeliymişsin	ölmeliymiş	ölmeliymişiz	ölmeliymişsiniz	ölmeliymişler
		şart	ölmeliysem	ölmeliysen	ölmeliyse	ölmeliysek	ölmeliyseniz	ölmeliyseler ölmelilerse
	emir	basit	—	öl	ölsün	—	ölün ölünüz	ölsünler
		hikaye	—	—	—	—	—	—
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	—	—	—	—	—	—
olumsuz çekimler
			tekil			çoğul
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
bildirme (haber) kipleri	belirli geçmiş	basit	ölmedim	ölmedin	ölmedi	ölmedik	ölmediniz	ölmediler
		hikaye	ölmediydim	ölmediydin	ölmediydi	ölmediydik	ölmediydiniz	ölmediydiler
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	ölmediysem	ölmediysen	ölmediyse	ölmediysek	ölmediyseniz	ölmediyseler ölmedilerse
	belirsiz geçmiş	basit	ölmemişim	ölmemişsin	ölmemiş	ölmemişiz	ölmemişsiniz	ölmemişler
		hikaye	ölmemiştim	ölmemiştin	ölmemişti	ölmemiştik	ölmemiştiniz	ölmemiştiler
		rivayet	ölmemişmişim	ölmemişmişsin	ölmemişmiş	ölmemişmişiz	ölmemişmişsiniz	ölmemişmişler
		şart	ölmemişsem	ölmemişsen	ölmemişse	ölmemişsek	ölmemişseniz	ölmemişseler ölmemişlerse
	geniş	basit	ölmem	ölmezsin	ölmez	ölmeyiz	ölmezsiniz	ölmezler
		hikaye	ölmeydim	ölmezdin	ölmezdi	ölmeydik	ölmezdiniz	ölmezdiler
		rivayet	ölmeymişim	ölmezmişsin	ölmezmiş	ölmeymişiz	ölmezmişsiniz	ölmezmişler
		şart	ölmeysem	ölmezsen	ölmezse	ölmeysek	ölmezseniz	ölmezseler ölmezlerse
	şimdiki	basit	ölmüyorum	ölmüyorsun	ölmüyor	ölmüyoruz	ölmüyorsunuz	ölmüyorlar
		hikaye	ölmüyordum	ölmüyordun	ölmüyordu	ölmüyorduk	ölmüyordunuz	ölmüyordular
		rivayet	ölmüyormuşum	ölmüyormuşsun	ölmüyormuş	ölmüyormuşuz	ölmüyormuşsunuz	ölmüyormuşlar
		şart	ölmüyorsam	ölmüyorsan	ölmüyorsa	ölmüyorsak	ölmüyorsanız	ölmüyorsalar ölmüyorlarsa
	gelecek	basit	ölmeyeceğim	ölmeyeceksin	ölmeyecek	ölmeyeceğiz	ölmeyeceksiniz	ölmeyecekler
		hikaye	ölmeyecektim	ölmeyecektin	ölmeyecekti	ölmeyecektik	ölmeyecektiniz	ölmeyecektiler
		rivayet	ölmeyecekmişim	ölmeyecekmişsin	ölmeyecekmiş	ölmeyecekmişiz	ölmeyecekmişsiniz	ölmeyecekmişler
		şart	ölmeyeceksem	ölmeyeceksen	ölmeyecekse	ölmeyeceksek	ölmeyecekseniz	ölmeyecekseler ölmeyeceklerse
dilek (tasarlama) kipleri	istek	basit	ölmeyeyim	ölmeyesin	ölmeye	ölmeyelim	ölmeyesiniz	ölmeyeler
		hikaye	ölmeyeydim	ölmeyeydin	ölmeyeydi	ölmeyeldim	ölmeyeydiniz	ölmeyeydiler
		rivayet	ölmeyeymişim	ölmeyeymişsin	ölmeyeymiş	ölmeyelmişim	ölmeyeymişsiniz	ölmeyeymişler
		şart	—	—	—	—	—	—
	şart	basit	ölmesem	ölmesen	ölmese	ölmesek	ölmeseniz	ölmeseler
		hikaye	ölmeseydim	ölmeseydin	ölmeseydi	ölmeseydik	ölmeseydiniz	ölmeseydiler
		rivayet	ölmeseymişim	ölmeseymişsin	ölmeseymiş	ölmeseymişiz	ölmeseymişsiniz	ölmeseymişler
		şart	—	—	—	—	—	—
	gereklilik	basit	ölmemeliyim	ölmemelisin	ölmemeli	ölmemeliyiz	ölmemelisiniz	ölmemeliler
		hikaye	ölmemeliydim	ölmemeliydin	ölmemeliydi	ölmemeliydik	ölmemeliydiniz	ölmemeliydiler
		rivayet	ölmemeliymişim	ölmemeliymişsin	ölmemeliymiş	ölmemeliymişiz	ölmemeliymişsiniz	ölmemeliymişler
		şart	ölmemeliysem	ölmemeliysen	ölmemeliyse	ölmemeliysek	ölmemeliyseniz	ölmemeliyseler ölmemelilerse
	emir	basit	—	ölme	ölmesin	—	ölmeyin ölmeyiniz	ölmesinler
		hikaye	—	—	—	—	—	—
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	—	—	—	—	—	—

Karşıt anlamlılar

• doğmak, ölmemek, yaşamak

Türetilmiş kavramlar

• öldürmek, ölebilmek, öleyazmak, ölünmek, ölüvermek

Çeviriler

hayatın sona ermesi

• Almanca: sterben (de)
• Altayca: ӧл (alt) (öl)
• Azerice: ölmək (az)
• Çekçe: zemřít (cs), umírat (cs), umřít (cs)
• Çuvaşça: вильме (cv) (vilʹme)
• Estonca: surema (et), hukkuma (et), koolma (et)
• Fince: kuolla (fi); lakastua (fi)
• Fransızca: mourir (fr)
• Hakasça: öлерге (kjh) (ölerge)
• Hollandaca: sterven (nl)
• İngilizce: die (en)
• İspanyolca: morir (es)
• İsveççe: dö (sv), avlida (sv)
• İtalyanca: morire (it)
• Karaçay Balkarca: alçay (krc), dılgam bol (krc), kırıl (krc), sal bol (krc), ёлюрге (krc)

• Kazakça: өлүү (kk) (ölüü)
• Kırgızca: ölüü (ky)
• Kırım Tatarca: ölmek (crh)
• Kürtçe: mirin (ku)
• Latince: morior (la)
• Lehçe: umrzeć (pl)
• Letonca: mirt (lv)
• Özbekçe: oʻlmoq (uz)
• Rusça: умереть (ru) (umeretʹ), умирать (ru) (umiratʹ)
• Şorca: ӧлерге (ölerge)
• Tatarca: üläw (tt)
• Tuvaca: өлүр (tyv) (ölür)
• Türkmence: ölmek (tk)
• Uygurca: ölmek (ug)
• Yakutça: өл (sah) (öl)
• Zazaca: mer (diq)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumu: "ölmek"

Atasözleri

• Aç gezmekten tok ölmek yeğdir
• Aç gezmektense tok ölmek yeğdir
• Borcun iyisi vermek, derdin iyisi ölmek
• Kel ölür, sırma saçlı olur; kör ölür, badem gözlü olur
• Ölmek var, dönmek yok

Türkmence

Eylem

ölmek

1. (fizyoloji) ölmek

Kaynakça

• Atacanov, Ata (1922). Türkmendolu Yir Sözlüğü.

Kırım Tatarca

Eylem

ölmek

1. (fizyoloji) ölmek

Uygurca

Eylem

ölmek

1. (fizyoloji) ölmek