ölmek

Ayrıca bakınız: almak, olmak

Türkçe

Söyleniş

IPA: ølˈmec

Heceleme: öl·mek

Köken

Osmanlı Türkçesi اولمك‏

Eylem

ölmek (üçüncü tekil şahıs geniş zaman çekimi ölür) -ür

1. (fizyoloji) yaşamaz olmak, hayatı sona ermek, can vermek

   Şerefli insanlar olarak yaşayacak, şerefli insanlar olarak öleceğiz.

2. (bitki bilimi) solmak

   Bu çiçekler dayanmaz, çabuk ölür.

3. (mecaz) bazı sebeplerle çok sıkıntı veya acı çekmek
4. değerini, geçerliğini, gücünü yitirmek

   Bu usul öldü artık.

Çekimleme

ölmek eyleminin olumlu çekimi

		tekil			çoğul
		ben	sen	o	biz	siz	onlar
bildirme kipleri	belirli geçmiş	öldüm	öldün	öldü	öldük	öldünüz	öldüler
	belirsiz geçmiş	ölmüşüm	ölmüşsün	ölmüş	ölmüşüz	ölmüşsünüz	ölmüşler
	geniş	ölürüm	ölürsün	ölür	ölürüz	ölürsünüz	ölürler
	şimdiki	ölüyorum	ölüyorsun	ölüyor	ölüyoruz	ölüyorsunuz	ölüyorlar
	gelecek	öleceğim	öleceksin	ölecek	öleceğiz	öleceksiniz	ölecekler

ölmek eyleminin olumsuz çekimi

		tekil			çoğul
		ben	sen	o	biz	siz	onlar
bildirme kipleri	belirli geçmiş	ölmedim	ölmedin	ölmedi	ölmedik	ölmediniz	ölmediler
	belirsiz geçmiş	ölmemişim	ölmemişsin	ölmemiş	ölmemişiz	ölmemişsiniz	ölmemişler
	geniş	ölmem	ölmezsin	ölmez	ölmeyiz	ölmezsiniz	ölmezler
	şimdiki	ölmüyorum	ölmüyorsun	ölmüyor	ölmüyoruz	ölmüyorsunuz	ölmüyorlar
	gelecek	ölmeyeceğim	ölmeyeceksin	ölmeyecek	ölmeyeceğiz	ölmeyeceksiniz	ölmeyecekler

Karşıt anlamlılar

• doğmak, ölmemek, yaşamak

Türetilmiş kavramlar

• öldürmek, ölebilmek, öleyazmak, ölünmek, ölüvermek

Çeviriler

hayatın sona ermesi

• Almanca: sterben (de)
• Altayca: ӧл (alt) (öl)
• Azerice: ölmək (az)
• Çekçe: zemřít (cs), umírat (cs), umřít (cs)
• Çuvaşça: вильме (cv) (vilʹme)
• Estonca: surema (et), hukkuma (et), koolma (et)
• Fince: kuolla (fi); lakastua (fi)
• Fransızca: mourir (fr)
• Hakasça: öлерге (kjh) (ölerge)
• Hollandaca: sterven (nl)
• İngilizce: die (en)
• İspanyolca: morir (es)
• İsveççe: dö (sv), avlida (sv)
• İtalyanca: morire (it)
• Karaçay Balkarca: alçay (krc), dılgam bol (krc), kırıl (krc), sal bol (krc), ёлюрге (krc)

• Kazakça: өлүү (kk) (ölüü)
• Kırgızca: ölüü (ky)
• Kırım Tatarca: ölmek (crh)
• Kürtçe: mirin (ku)
• Latince: morior (la)
• Lehçe: umrzeć (pl)
• Letonca: mirt (lv)
• Özbekçe: oʻlmoq (uz)
• Rusça: умереть (ru) (umeretʹ), умирать (ru) (umiratʹ)
• Şorca: ӧлерге (ölerge)
• Tatarca: üläw (tt)
• Tuvaca: өлүр (tyv) (ölür)
• Türkmence: ölmek (tk)
• Uygurca: ölmek (ug)
• Yakutça: өл (sah) (öl)
• Zazaca: mer (diq)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumu: "ölmek"

Atasözleri

• Aç gezmekten tok ölmek yeğdir
• Aç gezmektense tok ölmek yeğdir
• Borcun iyisi vermek, derdin iyisi ölmek
• Kel ölür, sırma saçlı olur; kör ölür, badem gözlü olur
• Ölmek var, dönmek yok

Türkmence

Eylem

ölmek

1. (fizyoloji) ölmek

Kaynakça

• Atacanov, Ata (1922). Türkmendolu Yir Sözlüğü.

Kırım Tatarca

Eylem

ölmek

1. (fizyoloji) ölmek

Uygurca

Eylem

ölmek

1. (fizyoloji) ölmek